لوس بودن در روانشناسی معنی واژه‌ای خاصی ندارد اما همه‌ی ما اگر یک کودک دارای این خصلت را ببینیم می‌توانیم تشخیص دهیم. کودکان لوس دارای نوعی اختلال رفتاری هستند که می‌تواند زندگی اجتماعی آن‌ها را تباه کند، بنابراین بهتر است راه‌های مقابله با این صفت را بشناسیم.
تمام رفتارهایی که کودکان از خود بروز می‌دهند، واکنشی به نحوه برخورد شماست. به همین منظور اگر به دنبال درمان رفتارهای نامناسب فرزند خود هستید، ابتدا باید رفتارهای خود را بررسی کنید.
یک کودک لوس در برقراری ارتباط با اطرافیان خود دچار شکست می‌شود و در بلندمدت منجر به سرخوردگی اجتماعی و انزوای او خواهد شد.
در این مقاله علائم لوس بودن و روش‌های مقابله با آن را توضیح داده‌ایم.
آشنایی با صفات شخصیتی کودکان لوس
شکل‌گیری شخصیت کودکان، تا سن هفت سالگی به انجام خواهد شد. درواقع صفاتی که منجر به تربیت کودکان لوس می‌شوند، به صورت عمده از والدین به کودک منتقل شده‌اند.
کودکان با برخی از صفات متولد می‌شوند اما پرورش و آموزش آن‌ها به عهده اولین محیط اجتماعی‌شان است. اولین جامعه هر شخص خانواده است.
رفتارهای والدین، فرزندان را وادار به انجام و تکرار واکنش‌هایی می‌کند که همین واکنش‌ها در نهایت، صفات شخصیتی کودک خواهند شد.
برای مثال یک کودک لوس، دارای صفاتی مانند: خودخواهی، بی‌ملاحظه‌گی، نارضایتی، عصبی بودن، جاه‌طلبی، بداخلاقی و … است. آیا یک کودک با تمام این صفات به دنیا می‌آید؟ چه رفتارهایی موجب شکل‌گیری این صفات خواهند شد؟
رفتارهایی که کودکان لوس از خود بروز می‌دهند
برای اینکه بتوانید فرزند خود را از بند خصلت‌های آسیب زننده رفتاری نجات دهید، ابتدا باید علائم این ناهنجاری را شناسایی کنید. کودکان لوس رفتارهای زیر را از خود بروز می‌دهند:
- اگر به او نه بگویید، خشونت و پرخاشگری خواهد کرد. شنیدن نه، برای یک کودک لوس بسیار سخت است. او توقع دارد همه برای رفع نیازهای او به این دنیا آمده باشند.
- در فعالیت‌های تیمی بسیار ضعیف عمل می‌کند. باور اینکه گاهی باید با افراد دیگر کنار بیاید و در راس قدرت نباشد، ناراحت‌کننده خواهد بود.
- از حضور در محیط‌های قانون‌مدار مانند مدرسه، فراری است. از نظر او، قوانین باید مطابق میل او باشد و از دستورات کسی پیروی نکند.
- کودکان لوس شرایط دیگران را درک نمی‌کنند. او به هر قیمتی می‌خواهد خواسته‌هایش را عملی کند و به توضیحات اطرافیان گوش نمی‌دهد.
- از گریه کردن، جیغ زدن و رفتارهای ناهنجار، به عنوان یک سلاح برای تسلیم کردن والدین خود استفاده می‌کند.
- در بیشتر موقعیت‌ها احساس نارضایتی دارد و این حس را با بدترین رفتارها بروز می‌دهد.
اگر علائم ذکر شده، در فرزند شما قابل مشاهده است، باید پس از یافتن دلایل ایجاد آن‌ها، سعی در از بین بردن این صفات داشته باشید.
رفتارهای والدین که منجر به لوس شدن کودک خواهد شد
همان‌طور که می‌دانید، اولین قدم برای رفع هر نوع مشکلی، ریشهیابی دلایل بروز آن است. برای اینکه از زیر عنوان والدینی با کودکان لوس خارج شوید، بهتر است رفتارهای گذشته شما را با هم مرور کنیم.
- محبت‌های بی‌حد و مرز: همه پدر و مادرها، عاشق فرزندان خود هستند. اگر ابراز محبت شما به صورت افراطی باشد، می‌تواند سطح توقع کودک را بالا برده و او را لوس کند.
- تک فرزند بودن: این کودکان هیچ رقیبی در کنار خود احساس نمی‌کنند و همیشه در مرکز توجه هستند. همین موضوع باعث می‌شود کودک، خود را رئیس شما بداند.
- بیقانونی در منزل: خانواده‌ای که در امور روزمره، قوانین پایداری نداشته باشند، کودک را عادت می‌دهند که هر زمانی که بخواهد، می‌تواند هر کاری انجام دهد.
- باج دادن به کودک: والدین کودکان لوس، برای رهایی از برخی مسئولیت‌ها بسیاری از خواسته‌های نامعقول فرزندشان را تامین می‌کنند. اگر یک بار به کودک خود چنین فرصتی بدهید، او را به مسیر لوس شدن سوق داده‌اید.
- هم‌سو نبودن پدر و مادر: گاهی یکی از والدین، کودک را تنبیه می‌کند و بلافاصله والد دیگر درصدد دلجویی برمی‌آید. فرزند شما از این شکاف مابین والدین برای رسیدن به اهداف خود، سواستفاده می‌کند.
- پاداش برای وظایف کودک: کودک شما باید برای انجام کارهای خوب پاداش دریافت کند. خوردن دارو یا نوشتن تکالیف، وظایف فرزند شماست و نباید پاداشی در پی داشته باشد. در غیر این صورت کودک می‌آموزد که اگر وظیفه‌اش را انجام دهد به شما لطف کرده است.
راه حل‌های عملی برای درمان لوس بودن کودک
اولین نکته‌ی حائز اهمیت در تربیت کودک لوس این است که او بداند شما همواره عاشق او هستید، اما اجازه نمی‌دهید از این علاقه سواستفاده شود.
ابراز علاقه به کودک بدون خرید هدیه یا کوتاه آمدن در برابر خواسته‌های او، حد و مرز دوست داشتن شما را مشخص خواهد کرد.
زمان‌بندی کردن برای امور ساده منزل، می‌تواند بهترین راه برای آموزش قانونمندی به کودکان لوس باشد. به این صورت که بداند برای انجام برخی از فعالیت‌ها انتخاب دیگری ندارد. در عوض برای تصمیم‌گیری‌های شخصی مانند نوع بازی، لباس و … به او حق انتخاب دهید.
در برابر رفتارهای ناشایست او محکم و قاطع برخورد کنید. اگر شروع به گریه کرد، به او بگویید: هر وقت که ناراحتی‌ات کمتر شد، راجع به این مسئله صحبت خواهیم کرد. پس از آن، اجازه دهید خودش به سراغ شما بیاید.
کودک خود را با عواقب اشتباهاتش رو به رو کنید. اگر خارج از زمان معین شروع به بازی کرد، از زمان تلوزیون دیدن محرومش کنید.
با این روش یاد خواهد گرفت، هر قانون‌شکنی‌ای هزینه‌ای دارد. تنبیه به جا و به اندازه و با روش درست، بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
از کودکان لوس در مقابل بچه‌های دیگر دفاع نکنید. فرزند شما باید بداند، مشکلات مدرسه و دوستانه مربوط به خودش است و تلاش کند تا آن‌ها را حل کند.
همچنین اگر از دوستانش انتظارات بی‌جا داشت، در زمان‌های گفت‌وگو این موارد را به او گوش‌زد کنید تا محق نباشد.
کودک من لوس است یا بیش‌فعال
گاهی ممکن است علائم لوس بودن شبیه به بیش‌فعالی باشد. در واقع بسیاری از ناهنجاری‌هایی که در این مقاله ذکر کردیم، می‌تواند نشانه‌هایی از این بیماری باشد.
در این صورت برای مقابله و درمان این بیماری نیاز به مراجعه نزد متخصصین این امر است. کودکانی که درگیر بیماری بیش‌فعالی هستند، شرایط حساسی دارند و هر واکنش اشتباهی می‌تواند مشکلات آن‌ها را شدیدتر کند.
اگر در مورد اینکه شما صاحب کودکان لوس یا بیش‌فعال هستید، تردید دارید، پشنهاد می‌کنیم درباره اختلال بیش‌فعالی بیشتر مطالعه فرمایید.
تعریف بیش‌فعالی تنها شیطنت‌های بیش از حد کودک شما نیست. گاهی برخی از افراد با توجیه کردن رفتارهای فرزندانشان، آن‌ها را از داشتن یک زندگی سالم محروم خواهند کرد.
ممکن است احساس کنید، ناهنجاری‌های کودک شما زیاد آسیب‌زننده نیست و برای فرار از باور اینکه کودک ناهنجاری داشته باشید، برای درمان او تلاش نکنید.
باید بدانید مشکلات رفتاری کودکان همراه آن‌ها بزرگ و گاهی غیرقابل درمان می‌شود. فرزند شما با آسیب‌های عمیق روحی‌ای که سعی در پنهان کردن آن‌ها داشته‌اید وارد جامعه می‌شود.
سخن آخر
شما به عنوان افرادی که تصمیم به فرزندآوری گرفته‌اید، اول در قبال کودک خود و بعد در قبال جامعه مسئولیت بزرگی خواهید داشت.
هر مشکلی که برای فرزند شما حل نشده باقی بماند، تصمیمات آینده او را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. این مشکلات با فرزند شما وارد جامعه بزرگتری شده و به افراد دیگر نیز منتقل خواهد شد.
برای اینکه بتوانید با آسودگی خیال، دلبند خود را پرورش دهید، بهتر است از کمک مشاورین بهره‌مند شوید. گاهی راه حلی که در زمان حال کارایی دارد، بسیار آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر از همان راه‌کار در آینده خواهد بود.