ذهن انسان بسیار مرموز است. با وجود اینکه از چگونگی کارکرد مغز و عملکردهای احساسی آن با خبریم، هنوز هم چیزهای زیادی در مورد روان انسان وجود دارد که حتی بزرگ‌ترین متخصصین دنیا نمی‌توانند با قطعیت درباره‌ی آن حرف بزنند. با این حال با تلاش بیشتر برای مطالعه و تجزیه و تحلیل ذهن انسان، کارشناسان به کشف پدیده‌های روانشناختی غیرقابل توضیح رسیده‌اند. در این بین بیماری‌های روانی عجیب و غریبی هستند که به نظر می‌رسد مستقیماً از داستان‌های ترسناک یا افسانه‌های عجیب بیرون کشیده شده‌اند. خوشبختانه بسیاری از این موارد واقعاً عجیب و غریب بسیار نادر هستند. اگرچه نادر بودن این بیماری‌ها از علائم وحشتناک و تاثیرات عجیب و غریبی که روی قربانیان خود دارند، نمی‌کاهد. در این مقاله از بلاگ همراهتم شما را با چند تا از بیماری های روانی عجیب آشنا خواهیم کرد.
سندرم آلیس در سرزمین عجایب
سندرم آلیس در سرزمین عجایب (AIWS) که به عنوان سندرم تاد (Todd’s syndrome) نیز شناخته می‌شود، باعث شده افراد مبتلا دچار تحریف‌هایی در درک خود از زمان، مکان یا ظاهر و بدن‌شان در دنیای اطراف‌شان شوند. کسانی که سندرم تاد را تجربه می‌کنند، خیلی چیزها را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از آنچه هستند درک می‌کنند.
آن‌ها حتی فکر می‌کنند که قسمت‌هایی از بدن‌شان مانند دست‌ها یا پاها خیلی کوچک یا بزرگ است. با وجود اینکه هیچ چیز غیرعادی در ظاهر و اندام آن‌ها دیده نمی‌شود، اما باز هم مانند شخصیت اصلی داستان آلیس در سرزمین عجایب درک درستی از واقعیت‌ها ندارند. متاسفانه هیچ دلیلی برای ابتلا به این سندرم وجود ندارد، اما این بیماری اغلب با میگرن و تومورهای مغزی همراه است. کودکان بین 5 تا 10 سال نیز مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
پیکا
ما معمولا نمی‌توانیم جلوی هوس غذایی خود را بگیریم. این موضوع خیلی هم در اختیار و کنترل ما نیست. با این حال بعضی هوس‌ها هستند که اصلا غذا نیستند. آیا تا به حال تمایل داشته‌اید که کمی مو، خاک یا حتی کاغذ بخورید؟ پیکا (Pica) یک بیماری روانی عجیب است که افراد را به خوردن اقلام غیر خوراکی و اغلب عجیب و غریب وا می‌دارد.
اگر فیلم رگ خواب را دیده باشید، حتما شاهد خاک خوردن لیلا حاتمی بودید. او در این فیلم تمایل داشت کاه‌گل‌ها را از روی دیوار کنده و بخورد. روانشناسان دلیل خاصی برای توضیح پیکا یا همان هرزه خوری ندارند. این بیماری به عنوان یک اختلال روانی طبقه بندی می‌شود و با اختلالات خوردن و اختلال وسواس فکری-اجباری نیز مرتبط است. البته این را هم بدانید که خوردن اقلام غیر خوراکی تنها از روی میل و هوس نیست، بلکه ممکن است به فرهنگ یا حتی اجرای آیین‌های مذهبی مانند خوردن خون هم مربوط باشد.
سندرم کوتارد
این سندرم که یکی دیگر از بیماری‌های روانی عجیب است، فرد را به این باور می‌رساند که بخش‌هایی از بدنش گم شده یا در حال پوسیدن است. افرادی که به این بیماری وحشتناک مبتلا هستند، گاهی وجود یکی از اعضای بدن خود را انکار می‌کنند. این وضعیت روانی با بیماری‌های زمینه‌ای مانند زوال عقل، سکته‌ی مغزی و ام اس در ارتباط است. با این حال علت بروز سندرم توهم کوتارد (Cotard Delusion) مانند سایر بیماری های روانی غیر قابل تشخیص است.
در اواخر دهه‌ی 80 قرن نوزدهم میلادی زنی علاوه بر اینکه وجود خدا و شیطان را منکر شده بود، حتی اعضای بدن خود را هم انکار می‌کرد. او ادعا داشت که مغز، روده و هیچ سیستم عصبی‌ای ندارد. در روزهای آخر بستریش در تیمارستان شهر پاریس، وجودش را جاودان و نامیرا معرفی کرده و بنابراین از خوردن غذا امتناع می‌کرد. مادموازل ایکس آنقدر لب به غذا نزد که بعد از مدت کوتاهی از فرط گرسنگی و ضعف درگذشت. این بیماری توسط ژول کوتارد، پزشک این زن به این نام معروف شد.
لیکانتروپی
یکی دیگر از بیماری‌های روانی عجیب، لیکانتروپی (lycanthropy) است. این بیماری موجب می‌شود که فرد خودش را به عنوان یک حیوان بشناسد. احتمالا فیلم «گاو» به کارگردانی داریوش مهرجویی را دیده‌اید. وقتی مش‌حسن به این بیماری مبتلا می‌شود، تمام حرکات گاو را انجام می‌دهد. بیماری او آنقدر شدید می‌شود که مانند گاو علف هم می‌خورد. این بیماری که از حدود هزار سال پیش تشخیص داده شد، هویت حیوانات گوناگونی را به بیمار می‌دهد. برخی افراد خود را گرگ و حتی فیل هم متصور می‌شوند.
سندرم کاپگراس
اگر به قصههای ترسناک و تخیلی علاقه داشته باشید، حتما فیلم‌هایی را دیده‌اید که شخصیت اصلی آن به هویت واقعی یک نفر شک دارد. سندرم کاپگراس (Capgras) به نام كاشف آن ژان ماری جوزف كاپگراس، روانپزشك فرانسوی شناخته می‌شود. در سال 1932 زنی به نام مادام مکابر چنین ادعایی کرده بود که شخصی که جای شوهر او را گرفته که مانند یک بدل کاملا به همسرش شباهت دارد. بعد از بررسی‌های کاپگراس و باقی روانشناسان مشخص شد که این موضوع کاملا توهم است و هیچ صحتی ندارد. بعد از سال‌ها وقتی این توهم در بین افراد دیگری دیده شد، در سال 1980 روانشناسان آن را به عنوان یک بیماری روانی عجیب شناسایی و به جامعه‌ی پزشکی معرفی کردند.
کلام آخر
متاسفانه علت خیلی از بیماری‌های روانی عجیب و غریبی که می‌شناسیم هنوز مشخص نشده است. بسیاری از روانشناسان این بیماری‌ها را به اختلالات روانی دیگر مرتبط می‌دانند، اما نمی‌توانند بگویند که دلیل اصلی این بیماری‌ها اختلالات روانی‌ست. علاوه بر این موضوع سندرم‌های ناشناخته‌ی زیادی هم هستند که هنوز شناسایی نشده‌اند.