شما هم تصور می‌کنید دانش‌آموز و دانشجوی موفق استعداد و امکانات فوق‌العاده‌ای دراختیار دارد؟ واقعیت این است که آشنایی با تکنیک‌ها و مهارت‌های درس‌خواندن بیشتر از هر چیزی باعث موفقیت می‌شود. بهینه کردن عادت‌های درس خواندن، اعتماد به‌نفس و احتمال موفقیت هر فردی را بالا می‌برد. این مهارت‌ها را می‌توانیم بیاموزیم و بهتر کنیم.
حفظ کردن، همان درس خواندن به‌حساب نمی‌آید. دانش باید در ذهن ما پردازش شود تا در حافظه جا گیرد. در «همراهتم» همراه ما باشید و استراتژی‌ها و پیشنهادهای ما را برای درس خواندن موثر و موفق دوره کنید.
راه‌های برای درس خواندن موثر
۱. فقط برای امتحان درس نخوانید
بعضی‌ها درس خواندن را به شب امتحان موکول می‌کنند و آن را روش موثری می‌دانند. اما محققان می‌‌گویند این روش کمکی به یادگیری درازمدت نمی‌کند. شاید در آزمون نتیجه‌ی خوبی بگیرید، اما به این معنی نیست که مطالب درسی را کامل درک کرده‌اید. اگر هدف شما یادگیری واقعی و دانش درازمدت است، لازم است در طول ترم درس‌ها را مرور و دوره کنید.
۲. برنامه‌ریزی کنید و به آن وفادار بمانید
برنامه‌ریزی تحصیلی با هدف‌های مشخص و دست‌یافتنی، نقشه‌ی راه را برای‌تان روشن می‌کند. به‌تعویق انداختن مطالعه، یکی از اشتباه‌های تحصیلی‌ست که می‌تواند شما را حسابی عقب بیندازد. برنامه‌ریزی فاکتور مهمی در موفقیت تحصیلی به‌شمار می‌رود. اما مهم‌تر از آن، پیش رفتن طبق برنامه است.
۳. کمک بگیرید
ممکن است در بعضی از درس‌ها نیازی به کمک نداشته باشید. بهتر است ابتدا توانایی خود را بسنجید و ببینید برای کدام درس به معلم کمکی یا کارشناس برای برنامه‌ریزی نیاز دارید. هر چه دیرتر اقدام کنید، حجم درس‌ها بیشتر می‌شود. معلم یا استاد خودتان، هم‌کلاسی‌ها یا معلم خصوصی ازجمله افرادی هستند که می‌توانید از آنها کمک بگیرید.
۴. درس خواندن گروهی را امتحان کنید
می‌توانید با هم‌کلاسی‌ها گروه مطالعه تشکیل دهید. پرسش‌های سخت را با کمک هم حل کنید، از یکدیگر کمک بگیرید و شبکه‌ای برای رفع اشکال بسازید.
۵. شیوه‌ی یادگیری خود را بشناسید
با کمی آزمون و خطا و زمان گذاشتن، به شیوه‌ی درس خواندنی که مناسب شماست، پی می‌برید. راه‌های زیادی برای آزمودن دانش وجود دارد.
- پیش از شروع به مطالعه، ببینید چقدر درمورد آن موضوع اطلاعات دارید.
- هنگام خواندن یا گوش دادن به استاد، نوت بردارید. پرسش‌هایی را که به ذهن‌تان می‌رسد، یادداشت کنید.
- نوشته‌ها را دوره کرده و دانش‌تان را کامل کنید.
۶. به‌موقع استراحت کنید
مغز شما در زمانی محدود می‌تواند اطلاعات تازه را درک و جذب کند. موسسه‌ی ملی سلامت آمریکا در تحقیقات خود نشان داده استراحت بین کلاس‌ها باعث بهبود حافظه می‌شود. استراحت در زنگ تفریح، بهاندازهی تمرین حل کردن، در یادگیری مهارت‌های تازه نقش دارد. استراحت کمک می‌کند مغز آن‌چه را آموخته، تثبیت کند و از سوی دیگر، آماده‌ی یادگیری دوباره شود.
اگر تاکنون ساعت‌های متوالی درس می‌خواندید و به استراحت و وقفه توجه نمی‌کردید، زمان آن رسیده تا برای خواب کافی و استراحت بین کلاس‌ها برنامه‌ریزی کنید. درباره‌ی بهداشت روانی دانش‌آموزان قبلا برای‌تان نوشته‌ایم.
۷. اهمیت فضای مطالعه را دست‌کم نگیرید
محل مطالعه بهاندازهی روش‌های درس خواندن اهمیت دارد. لازم است در محیطی آرام و بدون مزاحمت باشید؛ جایی که هوای تازه، نور کافی و امکانات لازم را داشته باشد. میان‌وعده‌های مقوی و بطری آب را فراموش نکنید.
۸. از خودتان پاداش بگیرید
گاهی یادگیری خسته‌کننده و سخت است. ثابت‌قدم ماندن و طبق برنامه‌ریزی پیش رفتن ساده نیست. به خودتان پاداش دهید تا بتوانید با انگیزه و علاقه‌ی کافی ادامه دهید. جایزه‌‌های کوچک به حفظ انگیزه کمک می‌کند. بستنی، موسیقی یا هر چیزی که شما را سرحال می‌کند، جایزه‌ی خوبی به‌حساب می‌آید.
۹. مرور و دوره کنید
شما اطلاعات تازه‌ای را آموخته‌اید. برای آن‌که دانش در ذهن تثبیت شود، باید درس‌ها را دوره کنید. استفاده از فلش کارت، حل کردن نمونه سوال و دوره کردن نوت‌هایی که نوشته‌اید، باعث یادگیری بهتر می‌شود. بازنویسی یادداشت‌ها، استفاده از شکل و نمودار و تکرار آموخته‌ها، به ذهن کمک می‌کند مطالب را تثبیت کند.
۱۰. هدف مشخص داشته باشید
هر راهی به مقصدی می‌رسد. مسیر مطالعه هم باید به نقطه و هدف مشخصی برسد. هدف‌گذاری را با روش اسمارت (SMART) انجام دهید:
هدف مشخص (Specific):
هدف‌های مشخص و روشن برای خودتان تعریف کنید. برای مثال: «من هر روز ساعت ۲ تا ۴ بعد ازظهر در کتابخانه درس می‌خوانم.»
قابل‌اندازه‌گیری (Measurable):
بازه‌ی زمانی درس خواندن و نمره‌ی موردنظرتان را مشخص کنید. برای مثال می‌خواهید نمره‌ی ۸۰ را به ۸۵ برسانید و برای این هدف، روزی ۳ ساعت مطالعه می‌کنید.
هدف واقع‌بینانه (Realistic):
هدف‌های دور از دسترس بیشتر باعث ناامیدی می‌شوند. اگر هم‌اکنون ۱ ساعت در روز درس می‌خوانید، برنامه‌ریزی ۱۰ ساعت مطالعه در روز منطقی به‌نظر نمی‌رسد.
در زمان مشخص (Time-specific):
هدف در تناسب با تقویم تحصیلی و مسوولیت‌های شما انتخاب می‌شود.
۱۱. یک روز در هفته مطالعه کنید
تداوم در مطالعه بهتر از درس خواندن نامنظم به‌نظر می‌رسد. اگر در یک روز چندین ساعت درس بخوانید و بعد مطالعه را تعطیل کنید، روش موثری را انتخاب نکرده‌اید. خوب است هر روز دست‌کم یک ساعت را به دوره‌ی درس‌ها و یادگیری اختصاص دهید.
۱۲. داستان‌گو باشید
یکی از روش‌های به‌خاطر سپردن مطالب این است که ارتباطی بین آنها ایجاد کنید. بعضی افراد در ذهن خود داستانی می‌سازند و نکته‌های مهم درس را در داستان جا می‌دهند. این داستان قرار نیست منطقی باشد. بلکه می‌تواند خنده‌دار و غیرواقعی باشد. در این صورت به حافظه کمک بزرگی کرده‌اید.
۱۳. محل مطالعه را تغییر دهید
گاهی تغییر محل مطالعه به تمرکز بهتر کمک می‌کند. اگر احساس می‌کنید محیط اطراف تکراری شده، می‌توانید اتاق، کافی‌شاپ، کتابخانه یا پارک را برای چند ساعت مطالعه امتحان کنید.
۱۴. از خودتان امتحان بگیرید
ذهن را به چالش بکشید. ببینید چقدر مطالب را به‌خاطر دارید. حل کردن نمونه سوال و کوییز باعث می‌شود بدانید چقدر درس‌ها را یاد گرفته‌اید. بعد از حل کردن چند نمونه سوال، اثر مثبت این روش را به‌روشنی می‌بینید.
۱۵. از اپ‌های مطالعه بهره ببرید
یک روش موثر درس خواندن، بهره بردن از اپلیکیشن‌های مطالعه است. اپلیکیشن‌های متنوعی برای تقویت حافظه، تمرکز و مطالعه وجود دارد. ببینید کدام‌یک برای شما مناسب‌ترین است. اِورنوت (Evernote)، کویزلت گو (Quizlet Go) و مای استادی لایف (My Study Life) از اپ‌های محبوب مناسب یادگیری هستند.
سخن پایانی
روش‌های مطالعه و یادگیری خود را بهبود دهید تا نتیجه‌ی بهتری از درس خواندن بگیرید. در این نوشته ۱۵ روش و تکنیک را به شما پیشنهاد کردیم که در کنار هم به موفقیت تحصیلی شما کمک می‌کنند. پیشنهادی دارید که در لیست ما ندیده باشید؟ در کامنت بنویسید.