مهارتهای نرم، ابزارهایی حیاتی برای رشد و پرورش کودکان هستند. این مهارت‌ها، نه‌تنها نقش اساسی در موفقیت تحصیلی و بهبودی در زندگی دارد، بلکه در ساختن ارتباطات مثبت و تعاملات اجتماعی نیز تأثیرگذار است.
در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم به بررسی مهارتهای نرم کودکان و نقش آن در زندگی آینده‌شان می‌پردازیم.
مهارتهای نرم چیست؟
مهارتهای نرم، مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و مهارت‌هایی است که به کودکان کمک می‌کند در مواجهه با چالش‌ها، ارتباط خوبی با محیط برقرار و به‌عنوان افرادی انعطاف‌پذیر و هماهنگ عمل کنند. این مهارت‌ها شامل هوش اجتماعی، مهارتهای مدیریت زمان، کار گروهی، انعطاف‌پذیری، همدلی و حل مسئله است. مهارتهای نرم که از آن به‌عنوان مهارتهای زندگی نیز نام برده می‌شود، وجه تمایز انسان‌ها در زندگی تحصیلی و مسیر شغلی در آینده است. اگرچه امروزه توجه به مهارتهای نرم به‌عنوان شاخص گزینش و امتیازات برتری در مسیر شغلی و مسیر تحصیلی از اهمیت فراوانی برخوردار است، اما پیش‌بینی می‌شود نقش مهارتهای نرم در موفقیت در زندگی تحصیلی و شغلی در سال‌های آینده‌ی زندگی کودک بیش از گذشته مهم تلقی خواهد شد.
مهارتهای نرم بااهمیت برای کودکان
- تفکر انتقادی، کنجکاوی و پرسشگری
- ارتباطات بین فردی و رهبری
- ارتباط درون‌فردی کودک مستقل
- توانایی سازماندهی و نظم
- صبوری و اراده
- کار گروهی و مسئولیت‌پذیری
- خلاقیت و تفکر خلاق
- مهارتهای مربوط به حل مسئله
- توانایی تفکر انتقادی و نه گفتن
- تصمیم‌گیری
- توجه به جزئیات
- همدلی
- مدیریت زمان
- شنیدن فعال
- واقع‌بینی و مثبت‌اندیشی
نقش مهارتهای نرم در آموزش و تحصیلات
مهارتهای نرم اساسی‌ترین عامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی کودکان محسوب می‌شود. هوش اجتماعی و مهارتهای ارتباطی، کودکان را به تعاملات کلاسی و یادگیری از تجربیات گروهی تشویق می‌کند. همچنین مهارتهای مدیریت زمان و حل مسئله، ایشان را در مواجهه با چالش‌های تحصیلی تقویت می‌کند.
اهمیت هوش اجتماعی در فرآیند رشد کودکان
هوش اجتماعی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مهارتهای نرم، کودکان را در درک احساسات خود و دیگران، مدیریت آن احساسات و برقراری ارتباطات مؤثر آموزش می‌دهد. این مهارت به کودکان کمک می‌کند تا در گروه‌های اجتماعی خود با موفقیت حاضر شوند و با مسائل متفاوتی که در زندگی روزمره مواجه می‌شوند، به خوبی برخورد کنند.
تقویت مهارتهای نرم در کودکان
برای تقویت مهارتهای نرم در کودکان، گام اول این است که به آن‌ها اجازه دهید احساسات خود را باز کنند و با دیگران به اشتراک بگذارند. بازی‌ها، فعالیت‌های گروهی و تجربیات متنوع می‌تواند محیطی را فراهم کند که کودکان بتوانند مهارتهای نرم خود را تقویت کنند.
بچه‌ها با مثال مهارتهای نرم زیادی را یاد می‌گیرند. از این رو قرار دادن مثال‌های یادگیری در زندگی روزمره‌ی آن‌ها کار سختی نیست. نکته‌ی مهم در آموزش مهارت به کودکان این است که از انجام کاری نهی‌شان نکنید. به‌جای این‌که به آن‌ها بگویید چه کارهایی را نباید انجام دهند، آن‌ها را به سمت کارهایی که باید انجام دهند راهنمایی و تشویق کنید.
کارهایی که می‌توانید در این راستا انجام دهید:
سایر روش‌هایی که می‌توانید به کار بگیرید عبارتند از:
- برای آموزش دادن آداب معاشرت به کودکان، سعی کنید خودتان این آداب را رعایت کنید. همیشه می‌گویند کودکان می‌بینند، کودکان یاد می‌گیرند.
- از کودکان بخواهید هنگام صحبت کردن با دیگران، به آن‌ها توجه کنند و چیزهای دیگر را کنار بگذارند.
- با انجام کارهای نیک و شرکت دادن کودکان در این کارها، همدلی را به آن‌ها آموزش دهید.
- کودکان را در مسائل روزمره‌ی زندگی مشارکت دهید. مثلا باهم آشپزی کنید یا نحوه‌ی کار با ماشین لباس‌شویی را به آن‌ها یاد دهید. درگیر کردن کودکان در مشکلات، مهارتهای حل مسئله را در آن‌ها تقویت خواهد کرد.
- هنگام مواجهه با کودک عصبانی، به او وقت استراحت بدهید و مثلا با گوش دادن به موسیقی یا دیدن یک برنامه‌ی تلویزیونی، کودک خود را مشغول نگه دارید تا تمرکز او از روی حس عصبانیت برداشته شود.
کلام آخر
مهارتهای سخت برای کودکان، همان علوم و ریاضی و از این دست است که در مدرسه و از معلم یاد می‌گیرند. درحالی‌که مهارتهای نرم شامل نحوه‌ی ارتباط و تعامل و یک‌سری عادت‌های شخصی است که به صورت آکادمیک و در مدارس به‌طور کامل آموزش داده نمی‌شود.
هردوی این مهارت‌ها ضروری هستند و به نوعی مکمل یکدیگر به حساب می‌آیند. درنتیجه، والدین باید هم مهارتهای نرم و هم مهارتهای سخت را به کودکان خود آموزش دهند. مهارتهای نرم، دارای اهمیت چندگانه‌ای در زندگی کودکان هستند و نقش اساسی در تعیین موفقیت آینده‌ی آن‌ها ایفا می‌کنند. تقویت این مهارت‌ها نیازمند توجه و تدبیر کافی والدین و مربیان است تا کودکان بتوانند با اطمینان به آینده‌ی خود نگاهی مثبت داشته باشند و در جامعه با هماهنگی و همدلی فعالیت کنند.