مشاوره خانواده یک درمان روانشناختی (روان درمانی) است که به اعضای خانواده کمک می‌کند تا ارتباطات میان خود را بهبود بخشند و درگیری‌ها و معضلات‌شان را حل کنند. معمولاً مشاوره خانواده درمان‌های کوتاه‌مدتی دارد. درمان‌های کوتاه‌مدت شامل تمام اعضای خانواده یا فقط کسانی می‌شود که مایل به مشارکت باشند. طرح‌های درمان هم بستگی به موقعیت و موضوع مشاوره دارد. بنابراین مشاوران مهارت‌هایی را به مراجعین می‌آموزند که بتوانند ارتباطات خانوادگی خود را بهبود بخشند، به راحتی از موانع استرس‌زا عبور کنند و پیوند و تفاهم بین اعضای خانواده را افزایش دهند.
مشاوره خانواده چه کمکی به خانواده می‌کند؟
مشاوره خانواده درگیری‌های خانوادگی را به صورت مسالمت‌آمیز و کاملا بی‌طرفانه مدیریت می‌کند. بنابراین اعضای خانواده تشویق می‌شوند که با هم همکاری کنند تا همه‌ی آنها از جلسات بهره‌مند شوند. طی این جلسات هر عضو خانواده تلاش خواهد کرد تا آرامش از دست رفته‌ی خود را پیدا کرده و دوباره پیوندهای سست‌شده را تقویت کند.
درمانگر می‌تواند با مشاوره دادن به تنها یک نفر از اعضای خانواده هم به آنها کمک کند تا تعارضات خود را حل کنند، ارتباطات خود را بهبود بخشند و به روابط و همچنین عملکرد سالمی برسند. یک خانواده در نهایت تعیین می‌کند که ما چه کسی باشیم و چه کسی شویم. به همین دلیل ارتباط بین اعضا بسیار مهم است. اگر با چالش‌هایی مانند موارد زیر روبرو هستید، ممکن است خانواده‌ی شما به مشاوره نیاز داشته باشد. دلایل عمده‌ی نیاز به مشاوره خانواده را در ادامه می‌خوانید:
- مشکل در صحبت کردن با یکدیگر و ابراز احساسات
- سالم‌سازی روابط هنگام طلاق
- مواجهه با یک بیماری پیچیده یا بیماری روانی یکی از اعضای خانواده
- هنگام برخورد با مرگ یکی از اعضای خانواده
- درگیری بین خواهر و برادر
- سوء مصرف مواد و اعتیاد به مواد
انسجام خانواده با مشاوره
در حالت ایده‌آل، خانواده‌های ما کسانی هستند که همیشه می‌توانیم برای حمایت به آنها تکیه کنیم، از آنها قدرت و انرژی بگیریم، نسبت به آنها احساس عشق و نگرانی داریم و با آنها احساس صمیمیت و راحتی می‌کنیم و آشکارا افکار و احساسات خود را با آنها به اشتراک می‌گذاریم. . ایجاد مشکل در مهارت‌های ارتباطی، نگرش به زندگی، توانایی ابراز و دریافت عشق، مهارت‌های کنار آمدن با دیگران، از جمله ویژگی‌های بی‌شمار و دیگر مشکلات مزمن خانوادگی می‌توانند تأثیرات ماندگاری داشته باشند. خانواده درمانی برای کمک به خانواده‌ها در جهت رفع مشکلات ریز و درشت آنها طراحی شده است. اغلب اوقات دوره‌ی درمان مختصر است و بیشتر مدل‌های خانواده‌درمانی به دنبال پرداختن به سبک‌های ارتباطی (کلامی و غیرکلامی) خانواده خواهد شد و همچنین هر موضوع فردی است که ممکن است در انسجام نظام خانواده اختلال ایجاد کند. خانواده‌ها با کمک مشاوره خانواده می‌توانند یاد بگیرند که یکدیگر را بهتر درک کنند، ارتباط موثرتری برقرار کنند و فعالانه برای برهم زدن الگوهای ناسالم زندگی‌شان اقدام کنند.
دلایل مراجعه به مشاور خانواده
بسیاری از مردم از بحث در مورد مسائل خود بیزارند و با خانواده‌درمانی چندان ارتباط خوبی ندارند. البته نگرانی درخصوص بحث در مورد مسائل زناشویی یا اختلافات خانوادگی امر رایجی‌ست. شاید برای خیلی‌ها صحبت کردن درمورد ریزترین و خصوصی‌ترین مسائل خانوادگی کار سختی باشد، اما هر چقدر هم که سخت باشد، حل کردن بعضی مشکلات خارج از توانمندی‌های خود ماست. به همین خاطر لازم است برای حل و فصل آنها به یک مشاور خانواده مراجعه کنیم. جلسات خانواده‌درمانی می‌تواند به موارد زیر کمک کند:
- ایجاد و حفظ روابط سالم بین اعضای خانواده
- تسهیل ارتباط بین اعضای خانواده و در نتیجه کاهش تنش بین آنها
- تسهیل حل مسئله از طریق درک بهتر رفتار، نیازها و مشکلات یکدیگر
- همدردی با وضعیت خانواده های آسیب‌دیده و کمک به آنها برای بهبود روابط
- کاهش اختلافات خانوادگی
- تشویق به بحث‌های سالم در مورد مشکلات اعتیاد و اختلال عاطفی مرتبط با اعضای خانواده
- بهبود ارتباط بین اعضای خود
- مشخص شدن نقش هر یک از اعضای خانواده
- بهبود پویایی و روابط خانوادگی
- ارائه‌ی ابزارهای قدرتمند به خانواده، برای عبور از یک بحران
- ارتقای توانایی‌های خانواده برای حل مشکلات‌شان
- ایجاد و حفظ مرزهای سالم بین اعضای خانواده
به یاد داشته باشید که برای مراجعه به یک مشاور لازم نیست که حتما مشکلی داشته باشید. یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید در حق خودتان و زندگی‌تان بکنید، این است که هر چند وقت یک بار به جلسات مشاوره بروید. زندگی فرصت کوتاهی‌ست و بهتر است با مشورت کردن از این فرصت کوتاه بهترین استفاده را داشته باشید. یک جلسه مشاوره خانواده حدودا 50 تا 60 دقیقه طول می‌کشد. قبل از اینکه به مشاور مراجعه کنید، موضوعات مهم را یادداشت کنید. این کار باعث می‌شود که موضوع مهمی را فراموش نکنید. حتی بهتر است آنها را اولویت‌بندی کنید. تعرفه‌ی نظام‌پزشکی برای هزینه‌ی یک جلسه‌ی درمانی کاملا مشخص است، اما توجه داشته باشید که طبق تخصص فرد مشاوره، این تعرفه هم متغیر خواهد بود. با این حال این عدد در تمام مراکز مشاوره یکی نیست و حتما با کمی کاهش یا افزایش قیمت مواجه خواهید بود. قبل از مراجعه به این جلسات بودجه‌بندی کنید و طبق بودجه و زمان‌تان، دوره‌هایی منظم برای مراجعه به مشاوره را برنامه‌ریزی کنید. تا جایی که می‌توانید به ادامه‌ی این جلسات پایبند باشید.