آپنه خواب چیست؟

آپنه خواب یک نوع اختلال است که اگر درمان نشود باعث بروز مشکلات جدی در سلامت شما مثل ناراحتی قلبی، سکته، دیابت و فشار خون بالا خواهد شد. این اختلال ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتد ولی اکثرا مردان مسن و دارای اضافه وزن دچار این مشکل می‌شوند.

این اختلال زمانی اتفاق می‌افتد که فرد هنگام خواب به‌طور مکرر دچار مشکل تنفسی شود. در صورتی که این اختلال در بزرگسالان درمان نشود حوادث ناشی از اختلالات کار و تصادف با وسایل نقلیه مثل موتور و در کودکان و نوجوانان با عدم موفقیت تحصیلی همراه است.

انواع آپنه خواب

این اختلال سه نوع است که عبارتند از:

• آپنه انسدادی خواب

این نوع آپنه شایع‌تر است زیرا امکان دارد در خواب تنفس عمیق یا متوقف شود. دلیل اصلی آن ناقص یا مسدود بودن مجرای تنفسی فوقانی است که باعث می‌شود عملکرد عضلات قفسه سینه به سختی صورت گیرد و وارد ریه شود. هنگام تنفس با صدای بلند خرناس می‌کشید و حرکات بدن‌تان تند و سریع است. همچنین امکان دارد زمانی که خواب هستید متوجه این اتفاقات نشوید. نکته حائز اهمیت این است که بدانید هنگامی که در این وضعیت قرار می‌گیرید، جریان اکسیژن به اندام‌های حیاتی کاهش می‌یابد و ریتم قلب نامنظم می‌شود.

• آپنه مرکزی خواب

بر خلاف آپنه انسدادی در این نوع، تنفس قطع نمی‌شود بلکه شما تلاشی برای نفس کشیدن نمی‌کنید و مغز به عضلات فرمان نمی‌دهد. این نوع آپنه باعث بیماری‌های جدی مثل آسیب ساقه مغز که کنترل تنفس را بر عهده دارد را برای شما ایجاد می‌کند.

• دلایل ابتلا به این نوع آپنه:

1. افرادی که بالای 65 سال سن دارند.
2. در مردان شایع‌تر است.
3. اگر دچار اضافه وزن باشید مبتلا به این اختلال می‌شوید.

• آپنه مرکزی معمولا با بیماری‌های دیگری هم همراه است که عبارتند از:

1. کم کاری تیروئید
2. آسیب به مغز در اثر سکته مغزی
3. نارسایی کلیه
4. نارسایی احتقانی قلب
5. بیماری‌های قلبی

گاهی امکان دارد آپنه مرکزی بدون هیچ بیماری باشد.

• آپنه ترکیبی خواب

درمان آپنه خواب

اگر این اختلال با بیماری‌های دیگر همراه باشد ابتدا باید بیماری‌های زمینه‌ای را درمان کنید. البته می‌توانید برای بعضی درمان‌های محافظه‌کارانه از آن‌ها بهره بگیرید که شامل موارد زیر هستند:

• خوابیدن به پهلو
• کاهش وزن
• درمان فشار هوای مثبت
• عدم استفاده از قرص خواب‌آور و الکل
• استفاده از اسپری تنفسی در صورت مشکل سینوسی
• استفاده از برخی داروها مثل آرام‌بخش و استازولامید

خطر و درمان آپنه خواب

فردی که مبتلا به این نوع اختلال است هنگام شب با خروپف و تحرکی که در خواب دارد دچار تعریق یا مزاحمت برای همراه و خودش می‌شود. فرد مبتلا به این اختلال در طی شب چندین بار دچار وقفه تنفس می‌شود. برای همین اگر این مشکل با بیماری‌های زمینه‌ای همراه باشد ممکن است باعث بروز سکته قلبی یا مغزی شود و گاهی احتمال مرگ هم وجود دارد.

عوارض آپنه خواب

عوارض این اختلال می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

• سردرد صبحگاهی
• خستگی زیاد در طول روز
• اختلال خلق و خو
• بیدار شدن در طول خواب
• خرناس
• حافظه ضعیف
• عدم تمرکز
• تعریق شبانه
• خشکی دهان یا گلو بعد از بیدار شدن از خواب
• تکرر ادرار در شب
• بیدار شدن ناگهانی همراه با تنگی نفس

روش‌های درمان آپنه خواب

پنج روش درمان برای این اختلال وجود دارد که عبارتند از:

• درمان‌های محافظه‌کارانه

افرادی که آپنه انسدادی خفیف دارند از این نوع درمان استفاده می‌کنند.

• دستگاه جلو آورنده فک پایین

این دستگاه برای افرادی که آپنه انسدادی خفیف تا متوسط دارند مناسب است. این دستگاه به باز نگه‌داشتن مسیر هوایی هنگام خواب کمک می‌کند. یک متخصص خواب و دندان پزشک باید با هم برای شما این دستگاه را تجویز کنند.

• درمان مکانیکی

برای بیشتر افرادی که مبتلا به آپنه انسدادی خواب هستند از درمان با فشار مثبت مسیر هوایی استفاده می‌کنند. فشار هوا را طوری تنظیم می‌کنند که از فرو ریختن بافت‌های مسیر فوقانی در خواب جلوگیری شود.

• جراحی

این روش برای کسانی که دچار انسداد دارند و یا خروپف می‌کنند اما این اختلال را ندارند مفید است. بسیاری از این نوع جراحی‌ها به صورت سرپایی انجام می‌شوند.

ـ انواع جراحی به شرح زیر است:

• سومنوپلاستی: جزو روش‌های کم تهاجمی است که برای کاهش بافت نرم در مسیر تنفسی فوقانی انجام می‌شود.
• جراحی بینی: برای انسدادهای بینی مثل انحراف از این روش استفاده می‌کنند.
• برداشتن لوزه: روشی که در آن بافت لوزه را از پشت گلو برمی‌دارند و جزو شایع‌ترین آپنه انسداد خواب در کودکان است.

کلام آخر

آپنه خواب مشکلی جدی است که تنفس فرد در طول شب مسدود می‌شود. درمان این اختلال باید جدی گرفته شود و اگر با بیماری‌های زمینه‌ای همراه باشد حتما اول به دنبال درمان آن‌ها بروید. در صورتی که دنبال درمان نروید دچار مشکلاتی مثل سکته مغزی، قلبی و حتی مرگ می‌شوید.

این اختلال سه نوع است. افرادی که دچار آپنه می‌شوند بیشتر مردان هستند تا زنان و دلیل دیگر ابتلا به این اختلال، وزن و سن بالا افراد است. یکی از درمان‌های این اختلال کاهش وزن است.