علت خشکی پوست چیست و چگونه آن را درمان کنیم

اگر پوست شما مدام دچار خارش می‌شود یا ترک می‌خورد و پوسته‌پوسته می‌شود، احتمالا به خشکی پوست دچار شده‌اید. خشکی پوست دلایل مختلفی دارد. مثلا این موضوع ممکن است در خانواده‌ی شما ارثی باشد. حتی افرادی هم که پوست چربی دارند، گاهی‌اوقات خشکی پوست را تجربه می‌کنند. با این‌که این عارضه می‌تواند قسمت‌های مختلفی از بدن را درگیر کند، اما معمولا علائم خشکی پوست روی دست، پا و بازو خودشان را نشان می‌دهند.

بیشتر مواقع تمام چیزی که برای مراقبت از خشکی پوست به آن نیاز دارید، تغییر سبک زندگی، استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و رعایت روتین‌های مراقبتی پوست است. اگر این درمان‌ها کافی نیست، باید با پزشک خود تماس بگیرید.

انواع پوست خشک

استرس و فشارهای عصبی، زندگی در شرایط آب‌وهوایی خشک و زمستانی، عادت به دوش گرفتن با آب داغ یا استفاده‌ی مداوم از محصولات شیمیایی به خشکی پوست منجر می‌شود. همچنین این عارضه در برخی از افراد به‌خاطر داشتن بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت نوع دو رخ ‌می‌دهد.

اگزما

نام اگزما به گوش همه‌مان آشناست. اگزما یا درماتیت آتوپیک (Atopic Dermatitis) یک بیماری مزمن پوستی‌ست که در بیشتر مواقع ارثی‌ست و علائمش را هم از همان دوران کودکی نشان می‌دهد. در اگزما برجستگی‌های خشک روی پوست ظاهر می‌شوند و این برجستگی‌ها با پوسته‌پوسته شدن و التهاب همراه‌اند.

بعضی از بیماری‌ها مانند پسوریازیس یا دیابت نوع دو هم می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد اگزما در افراد شوند.

این روزها اصطلاح درماتیت (Dermatitis) به‌جای خشکی پوست استفاده می‌شود. درماتیت درواقع یک اصطلاح پزشکی برای پوست بسیار خشک و ملتهب است. انواع مختلفی درماتیت وجود دارد که فقط برای آشنایی با آن به‌صورت مختصر به معرفی آنها می‌پردازیم.

درماتیت تماسی

درماتیت تماسی (Contact Dermatitis) زمانی رخ می‌دهد که پوست شما به چیزی که لمس می‌کند واکنش نشان می‌دهد و باعث التهاب موضعی می‌شود. درماتیت تماسی تحریک کننده زمانی رخ می‌دهد که پوست شما در معرض یک عامل شیمیایی تحریک کننده مانند سفیدکننده قرار می‌گیرد. درماتیت تماسی آلرژیک زمانی ایجاد می‌شود که پوست شما در معرض ماده‌ای مانند نیکل که در بدلیجات استفاده می‌شود قرار گیرد که به آن حساسیت دارید.

درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک (Seborrheic Dermatitis) زمانی رخ می‌دهد که پوست شما بیش از حد چربی تولید کند. این نوع از خشکی شدید پوستی با نام درماتیت نوزادان هم شناخته می‌شود زیرا بیشتر در نوزادان دیده می‌شود. تولید بیش از حد چربی در نواحی اسکالپ سر (لایه‌ی سطحی و کف سر) و گردن دلیل ایجاد دانه‌های قرمزی می‌شود که با پوسته‌پوسته شدن همراه است.

عوامل تشدیدکننده‌ی خشکی پوست

خشکی پوست می‌تواند هر کسی را با هر نوعی از پوست تحت‌تاثیر عوارض خود قرار دهد. اما برخی از عوامل هستند که دلیل خشکی پوست به‌حساب می‌آیند و احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند. در ادامه این عوامل را توضیح می‌دهیم.

• سن: افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به خشکی پوست قرار می‌گیرند. با بالا رفتن سن، منافذ پوست چربی کمتری تولید می‌کند و به همین دلیل خطر خشکی پوست هم افزایش پیدا می‌کند.
• سابقه‌ی بیماری در خانواده: اگر سابقه‌ی خشکی پوست یا سایر بیماری‌های آلرژیک و حساسیتی را در خانواده‌تان دارید، احتمال بیشتری وجود دارد که شما به اگزما یا درماتیت تماسی آلرژیک مبتلا شوید.
• فصل و وضعیت آب‌وهوایی: احتمال ابتلا به خشکی پوست در ماه‌های سرد سال که رطوبت هوا کمتر است، افزایش پیدا می‌کند.
• حمام کردن: اگر در طول روز چند بار حمام می‌کنید و یا عادت به گرفتن دوش آب داغ دارید، درواقع خودتان را بیشتر در معرض خشکی پوست قرار می‌دهید.

درمان خشکی پوست

خشکی پوست در بیشتر مواقع بسیار آزاردهنده است و به همین دلیل افراد به‌دنبال موثرترین راه‌ها برای درمان آن هستند. در قدم اول برای درمان خشکی پوست باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کرد. پزشک بعد از معاینه و با درنظر گرفتن نوع و شدت خشکی پوست، درمان را آغاز می‌کند.

تغییر سبک زندگی

تغییرات ساده سبک زندگی می‌تواند به پیشگیری و رفع خشکی پوست کمک کند. سعی کنید:

به‌هیچ عنوان از آب داغ برای حمام کردن یا دوش گرفتن استفاده نکنید.

به‌جای آن‌که هر روز دوش بگیرید، یک روز در میان استحمام کنید.

زمان دوش گرفتن را زیر ده دقیقه نگه دارید.

موقع استحمام از شامپو و صابون‌ ملایم و حاوی مرطوب‌کننده استفاده کنید.

بلافاصله بعد از استحمام، از لوسیون‌های مرطوب‌کننده‌ی بدن استفاده کنید.

پوست‌تان را با حوله‌‌ای نرم و لطیف و به ملایمت خشک کنید.

اگر پوست‌تان خشکی زده است، از دست زدن یا خاراندن آثار آن خودداری کنید.

هرروز به مقدار کافی آب بنوشید.

از کرم‌های مرطوب‌کننده به‌دفعات در طول روز استفاده کنید.

اگر خشکی پوست شما کنترل‌شده و خفیف است، احتمالا یک لوسیون سبک هم نیاز شما را برطرف خواهد کرد. لوسیون‌های حاوی روغن هسته‌ی انگور و آنتی‌اکسیدان‌ها از نمونه‌های مرطوب‌کننده‌های سبک‌تر هستند.

زندگی با خشکی پوست

خشکی پوست عارضه‌ای است که همه‌ی ما آن را با شدت‌های مختلفی تجربه‌اش می‌کنیم. اگر خشکی پوست شما موقتی‌ست و تحت تاثیر شرایط خاص مانند استرس، تماس با مواد حساسیت‌زا یا آب‌وهوای خشک و زمستانی به آن دچار می‌شوید، استفاده‌ی مداوم از مرطوب‌کننده این مشکل را برطرف خواهد کرد. اما اگر دچار درماتیت یا خشکی پوست شدید هستید، حتما باید به متخصص پوست مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.

در صورت عدم درمان به‌موقع، عوارض درماتیت شدید‌تر می‌شود و پوست هم نسبت به درمان مقاومت بیشتری از خود نشان خواهد داد. همچنین با مراجعه به پزشک و درمان به‌موقع، خطر ابتلا به عفونت‌های پوستی ناشی از خاراندنِ زخم‌های درماتیت هم کاهش پیدا می‌کند.

بهترین روتین مراقبتی برای پوست خشک

اگر پوست خشکی دارید، باید بدانید روتین مراقبت از پوست می‌تواند پوست شما را از پوسته پوسته شدن نجات دهد و درخشندگی و راحتی همیشگی برای پوست شما به وجود بیاورد.

خشکی پوست به این معنی است که صورت شما نمی‎تواند آنطور که باید از خود در برابر محیط محافظت کند. هنگامی که پوست خشک است، ترک‌های ریز در لایه بیرونی ایجاد می‌کند که مانع آبرسانی مناسب پوست می‌شود.

به این ترتیب، هنگامی که پوست خشکی دارید، انتخاب روتین با محصولات مناسب بسیار مهم است.

روز خود را با روتین مناسب شروع کنید

شروع صبح همراه با روتین درست پوست برای همه الزامی است. به خصوص اگر پوست خشکی دارید، آمادگی صبحگاهی شما برای آماده کردن پوست برای روز مهم است. هدف برنامه صبحگاهی شما محافظت از پوست در برابر محیط است پس باید محصولاتی  را انتخاب کنید که رطوبت را در داخل پوست نگه می‌دارند و اشعه‌های مضر UV و رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برند. افراد با پوست‌های خشک در طول برنامه‌های صبحگاهی خود باید به دنبال آبرسانی و محافظت از پوست خود باشند.

یک پاک کننده بدون کف را انتخاب کنید

هنگامی که صحبت از شستن صورت می‌شود، نوع پاک کننده‌ای که انتخاب می‌کنید مهم است. آماده کردن پوست برای مواجهه با روزی که تمایل به خشکی دارد، باید شامل استفاده از یک پاک‌کننده ملایم و بدون کف باشد. به دنبال محصولی باشید که به طور خاص با ترکیبات آبرسان ساخته شده است. این محصولات کثیفی و چربی را  از روی پوست برمی‌دارند و آسیبی به پوست نمی‌زنند.

از آبرسان‌ها بیشتر استفاده کنید

پس از پاکسازی، نوبت به آبرسانی پوست می‌رسد. باید رطوبت‌رسانی به پوست را بیشتر کنید. برای افزایش رطوبت، یک سرم ویتامین C اضافه کنید و اسید هیالورونیک را روی آن قرار دهید. اسید هیالورونیک یک مرطوب کننده شناخته شده برای پوست است که آب را به سمت آن می‌کشد و در نهایت خطوط و چین و چروک‌های ریز را کاهش می‌دهد.

یک مرطوب کننده سبک انتخاب کنید

اگر پوست خشکی دارید به‌جای استفاده از یک ضد آفتاب قوی به دنبال ترکیب مرطوب کننده و ضد آفتاب باشید. برای اطمینان از اینکه پوشش مناسبی در برابر آفتاب دارید، به دنبال SPF 30 یا بالاتر باشید و مطمئن شوید که هر دو ساعت یکبار آن را تمدید کنید.

وقتی نوبت به خرید مرطوب‌کننده‌ها می‌رسد، به دنبال مرطوب‌کننده‌های سبک باشید که حاوی موادی باشند که می‌توانند سلول‌های زبر را نرم کنند، آب‌رسانی کنند و یک مهر و موم محافظ روی سطح پوست ایجاد کنند. چربی پوست و هیدراته شدن پوست دو موضوع مجزا هستند. در واقع می‌توانید در تابستان پوست بسیار چربی داشته باشید، اما در عین حال پوست خشک باشد و رطوبت کافی را نداشته باشد.

هر نوع پوستی باید از ضدآفتاب استفاده کند و پوست خشک نیز از این قاعده مستثنی نیست. نور UV و آلودگی باعث آسیب رادیکال‌های آزاد می‌شود که منجر به پیری زودرس می‌شود.

روز را با آبرسانی بیشتر به پایان برسانید

اولین قدم در برنامه شبانه باید مانند برنامه صبحگاهی شما باشد: یک شوینده کف‌کننده آبرسان. پس از پاکسازی، از سرم‌های آبرسان یا وازلین استفاده کنید که می‌توانند به شما در حفظ رطوبت بیشتر کمک کنند. اگر پوست شما بسیار خشک است، از مشتقات ویتامین A مانند رتینوئیدها و رتینول خودداری کنید و به سرم اسید هیالورونیک خود برسید و آن را با یک مرطوب کننده آبرسان همراه کنید.

از ماسک استفاده کنید

به خودتان و پوست‌تان آرامش بدهید. ماسک‌ها ابزار دیگری در وسایل مراقبت پوست شما برای داشتن پوستی سالم و درخشان است. ماسک‌ها به آبرسانی و تسکین پوست خشک کمک می‌کند.