بوتاکس ( Botox) نام اختصاری سمی‌ست که حاوی فرمول رقیق‌شده‌ی بوتولیسم (Botulinum) است و موجب انسداد محرک‌های عصبی می‌شود. این ماده از باکتری‌های موجود در روده‌ی حیوانات و آب، خاک و گیاهان گرفته می‌شود. بوتاکس کاربردهای درمانی و زیبایی زیادی دارد. در این مقاله از سایت همراهتم قصد داریم بوتاکس را به گونه‌ای جدید به شما معرفی کنیم.
کاربردهای بوتاکس
اولین و تنها کاربرد بوتاکس برای چین‌و‌چروک نیست. برخلاف تصور عموم مردم این ماده اولین بار برای اهداف زیبایی مورد استفاده قرار نگرفته است. تنها 27 سال است که در صنعت زیبایی، پوست افراد از طریق بوتاکس صاف و جوان‌تر می‌شود، درحالی‌که اولین کاربرد بوتاکس رفع انحراف چشم بوده است. در درمان میگرن‌های خوشه‌ای نیز از این ماده استفاده می‌شود. کسانی که میگرن دارند، باید توجه داشته باشند که برای رفع کامل سردرد‌های خود یک بار تزریق، فایده‌ی چندانی ندارد و معمولا نتیجه‌ی آن با تزریق دوم و سوم مشاهده می‌شود. درمان شقاق مقعد، بزرگی پروستات و بیش‌فعالی مثانه نیز از دیگر کاربردهای بوتاکس است.
کسانی که با ابتلا به پارکینسون یا پس از سکته و فلج مغزی دچار اسپاسم می‌شوند با تزریق بوتاکس، گرفتگی عضلات‌شان بهبود پیدا می‌کند. حتی در اسپاسم‌های کوتاه مدت مثل اسپاسم گردن نیز می‌توان با تزریق این ماده نتیجه‌ی مطلوبی به دست آورد.
تیک‌های عصبی مانند پلک زدن‌های بیش از حد یا دندان قروچه را می‌توان با تزریق بوتاکس درمان کرد.
برخی از افراد در یک یا دو ناحیه از بدن خود دچار تعریق بیش از حدی هستند که حتی زندگی روزمره‌ی آنها را تحت شعاع قرار داده است. بوتاکس می‌تواند عضلات نزدیک غدد تعریق را از کار بیاندازد تا این مشکل برطرف شود. درست است که تعریق بیش از حد یک بیماری نیست، اما اگر بهبود پیدا نکند می‌تواند فرد را با مشکلات پوستی مانند انواع اگزما مواجه کند.
درمان تحلیل رفتن عضلات و کوچک کردن عضله‌ی ساق پا، کمردرد، شل‌شدگی اسفنکتر تحتانی مری، اسکارهای برجسته و گوشت اضافه و پیشگیری از انقباض کپسولی در افراد دارای پروتز سینه از دیگر کاربردهای پزشکی بوتاکس است.
دوره‌ی نقاهت پس از تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس زمان بسیار کمی از شما می‌گیرد. این عمل به عنوان یک عمل سرپایی شناخته می‌شود و معمولا حدود 20 دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد. جز درد ناحیه‌ی فرو رفتن سوزن درد خاصی ندارد. بنابراین نیاز به بیهوشی هم نیست، اما برخی از پزشکان ناحیه‌ی مورد نظر را بی‌حس می‌کنند تا همان درد کوچک شما را اذیت نکند.
دوره‌ی نقاهت این تزریق هم بسیار کوتاه است. با این حال تا 24 ساعت پس از تزریق از پخت‌و‌پز کردن و یا دوش آب داغ اجتناب کنید تا محل کبودی تزریق زودتر بهبود پیدا کند. اگر از کمپرس سرد استفاده می‌کنید، توجه داشته باشید که نباید بیش از 20 دقیقه روی موضع تزریق قرار بگیرد. این کار باعث می‌شود که کبودی‌ها بیشتر شوند. بین هر کمپرس‌گذاری به نیم ساعت فاصله نیاز دارید.
تا دو روز پس از تزریق ورزش سنگین انجام ندهید. بدن شما باید بتواند به خوبی خود را ریکاوری کند. به بدن‌تان اجازه‌ی استراحت بدهید تا زودتر به وضعیت عادی خود برگردد.
معمولا وقتی که تزریق بوتاکس در سر یا صورت خود را دارید، به شما توصیه می‌شود که شب را نشسته بخوابید و سر خود را خم نکنید. به محل تزریق دست نزنید و آن را ماساژ ندهید. زیرا تمامی این کارها موجب می‌شود که ماده‌ی بوتاکس در بدن شما جا‌به‌جا شود.
ممانعت‌های دارویی بوتاکس کردن
اگر داروهای ضدالتهاب استفاده می‌کنید، حداقل 24 ساعت پیش از تزریق بوتاکس باید آنها را قطع کنید. داروهای ایبوپروفن (Ibuprofen)، موترین (Motrin)، ناپروکسن (Naproxen) و آسپرین (Aspirin) جزو داروهای ضد التهابی هستند که پس از تزریق بوتاکس ممکن است موجب کبودی در محل تزریق شوند.
حتی اگر داروهای دیگری غیر از داروهای ضدالتهابی استفاده می‌کنید، حتما با پزشک خود درمیان بگذارید.
تعداد دفعات مجاز بوتاکس
بعد از گذشت زمان از تزریق بوتاکس، کم‌کم اثر این ماده از بین می‌رود و نیاز به تزریق مجدد بوتاکس وجود دارد. میزان ماندگاری در افراد مختلف یکی نیست. به طور کلی بوتاکس بین 3 تا 6 ماه در بدن افراد می‌ماند. از طرفی تاثیر آن مانند ژل نیست. برخلاف ژل که تاثیر آن در همان لحظات ابتدایی قابل مشاهده است، بوتاکس حداقل یک هفته زمان می‌برد تا اثربخشی خود را نشان دهد. بعضی افراد به خاطر همین موضوع عجله می‌کنند و به‌دنبال تجدید تزریق، سلامتی خود را به خطر می‌اندازند. بین دو تزریق بوتاکس حتما لازم است که چند ماهی فاصله بیفتد. سیستم ایمنی بدن در مقابل بوتاکس واکنش نشان می‌دهد و با تولید آنتی‌بادی تاثیرات آن را از بین می‌برد. پس از چند ماه لازم است که تزریق بوتاکس با هر هدف درمانی و زیبایی، مجددا تکرار شود.
ممنوعیت تزریق بوتاکس برای چه‌کسانی‌ست؟
زنان باردار بهتر است که بوتاکس تزریق نکنند. زنان شیرده نیز باید از تزریق بوتاکس خودداری کنند. افرادی با زمینه‌ی مشکلات و بیماری های قلبی و عروقی هم نباید این ماده را با هدف زیبایی تزریق کنند، زیرا ممکن است دچار تپش قلب بشوند. همچنین افرادی که زیر 18 سال هستند و یا اینکه بالا 75 سال دارند، اجازه‌ی تزریق بوتاکس برای رفع چین‌و‌چروک را ندارند و اگر هدف درمانی غیر از زیبایی داشته باشند، باید با صلاح‌دید پزشک متخصص خود این تزریق را انجام دهند.
در نهایت باید بگوییم که مقدار دوز مورد نیاز بوتاکس، محل صحیح تزریق ، تعداد دفعات تزریق و تشخیص مناسب بودن بوتاکس جهت درمان مشکل‌تان، بستگی به نظر پزشک متخصص شما دارد. در آخر تنها متخصص است که می‌تواند درمورد این موضوع نظر بدهد. به علاوه فراموش نکنید که تزریق بوتاکس حتی اگر جنبه‌ی زیبایی داشته باشد، لازم است که توسط متخصص پوست انجام شود.