این‌که ویتامین‌ها و مواد معدنی برای سلامت جسمانی انسان ضروری هستند را می‌دانیم، اما تا به حال فکر کرده‌اید که کمبود ویتامین و مواد معدنی بر روان انسان چه تاثیری دارد؟ آیا ممکن است کمبود ویتامین‌ها موجب افسردگی شود؟
در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم به این پرسش پاسخ خواهیم داد.
کدام ویتامین‌ها بر روان انسان اثر می‌گذارد؟
طبق پژوهش‌ها و مطالعات گسترده، دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که احتمالا برخی ویتامین‌ها بر سلامت روان انسان اثرگذار است و در گروهی از افراد، کمبود آن می‌تواند باعث بروز افسردگی در ابعاد متفاوت شود.
ویتامین‌های گروه B
ویتامین‌های گروه ب هم برای سلامت جسم و هم برای سلامت روان لازم و مفید است. این ویتامین‌ها محلول در آب است و در نتیجه به‌سختی در بدن ذخیره می‌شود. این ویتامین‌ها را از راه‌های متفاوت از جمله غذاها و مکمل‌های غذایی که می‌خورید جذب می‌کنید.
ویتامین B1 (تیامین)
مغز برای سوخت و ساز در بدن به ویتامین ب ۱ نیاز دارد. مغز به کمک این ویتامین قندخون یا گلوکز را به سوخت تبدیل می‌کند. اگر میزان تیامین در بدن کاهش یابد، مغز انرژی خود را از دست می‌دهد. از همین جهت ممکن است کمبود تیامین در بدن در پیدایش نشانه‌های افسردگی نقش داشته باشد.
مواد غذایی طبیعی دارای ب 1
- حبوبات به‌خصوص لوبیا
- برگ چغندر
- تخم مرغ
- لبنیات
- کلم بروکلی
- آجیل
- اسفناج
- مارچوبه
- غلات
- گوشت، مرغ و ماهی
ویتامین B3 (نیاسین)
کاهش ویتامین ب ۳ در بدن می‌تواند منجر به بیماری پلاگر شود. افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، ابتدا مشکلات پوستی و عفونت روی زبان و در موارد شدید روان‌پریشی و حتی شرایط خطرناک را تجربه می‌کنند. کمبود ویتامین ب ۳ در این شدت نادر است و خیلی کم اتفاق می‌افتد کسی دچار پلاگر شود. در حالت کلی کمبود نیاسین ممکن است موجب اضطراب، پریشان‌حالی و برخی مشکلات جسمانی شود. این نشانه‌ها زنگ خطری برای سلامت روان انسان است.
مواد غذایی طبیعی غنی از ویتامین ب 3
- تخم مرغ
- گوشت
- ماهی
- آجیل
- لبنیات
- حبوبات
ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک)
بسیار در موارد نادری ممکن است انسان دچار کمبود شدید ویتامین ب 5 شود، اما علائمی که زنگ خطری برای کاهش آن در بدن به شمار می‌رود عبارت‌اند از: اختلال در خواب، افسردگی، خستگی، بی‌حالی و ضعف جسمانی، بی‌حسی دست و پا و… . استفاده‌ی کافی از منابع غذایی غنی از ویتامین ب 5 باعث سلامت روان انسان می‌شود.
مواد غذایی که ویتامین ب 5 دارند
- حبوبات
- ماست و شیر
- نان گندم
- کلم بروکلی
- مرغ
- تخم مرغ
ویتامین B6 (پیریدوکسین)
ویتامین ب ۶ در پردازش آمینواسیدها نقش دارد. آمینواسیدها سازنده‌ی پروتئین و برخی از هورمون‌ها هستند و بدن برای ترشح سروتونین، دوپامین و ملاتونین به آن نیاز اساسی دارد. کاهش شدید ویتامین ب 6 باعث کاهش ایمنی بدن، احساس اضطراب و پریشانی و بروز مشکلات پوستی می‌شود. افرادی که به طور پیوسته الکل می‌نوشند، بیش از بقیه در خطر کاهش ویتامین شدید ب ۶ قرار دارند.
منابع غذایی غنی از ویتامین ب 6
- نخود
- مرکبات
- ماهی
- سیب‌زمینی
- جگر گاو
ویتامین B9 (اسید فولیک)
ویتامین ب ۹ از مهم‌ترین ویتامین‌های گروه ب به حساب می‌آید و کمبود آن در بدن باعث بیماری‌های جسمانی و مربوط به روان انسان می‌شود؛ به‌خصوص در زنان باردار لازم است مصرف این ویتامین در بدن تحت کنترل باشد.
مواد غذایی طبیعی دارای ویتامین ب 9
- حبوبات
- مارچوبه
- کلم بروکلی
- تخم آفتابگردان
- سبزیجات
- بادام زمینی
ویتامین B12
طبق مطالعات صورت گرفته، احتمالا کاهش قابل توجه ویتامین ب ۱۲ باعث بروز نشانه‌های افسردگی و پریشانی ذهن می‌شود. کمبود ویتامین B12 ممکن است باعث کم‌خونی در فرد شود، زیرا این ویتامین نقش مهمی در شکل‌گیری گلبول‌های قرمز دارد. کاهش یافتن این ویتامین برای جسم و هم روان انسان مضر است.
منابع غذایی که دارای ویتامین ب 12 است
- ماهی
- تخم مرغ
- مرغ
- ماست و شیر
- گوشت
ویتامین C
یکی از موثرترین و مهم‌ترین ویتامین‌هایی که بدن به آن نیاز دارد ویتامین سی است. کمبود ویتامین C در بدن می‌تواند نقش مهمی در بروز مشکلات سلامت روان فرد داشته باشد. برای مثال پژوهش‌هایی روی دانش‌آموزان انجام شد که نشان داد کاهش ویتامین C موجب افزایش پرخاشگری و نوعی افسردگی در این گروه از افراد می‌شود. همچنین طبق مطالعات و تحقیقات معین شد کسانی که به میزان کافی ویتامین سی مصرف می‌کنند، خلق‌وخوی بهتر و خلاقیت بیش‌تری دارند. احتمالا با افزایش حالات افسردگی و اضطراب نیاز بدن به ویتامین C بیشتر می‌شود. مصرف برخی از داروها نظیر آسپرین و داروهای ضد بارداری میزان این ویتامین را در بدن کم می‌کند.
مواد غذایی غنی از ویتامین سی
- پرتقال
- توت فرنگی
- گوجه فرنگی
- کیوی
- گل کلم
- کلم بروکلی
- فلفل
- خربزه
ویتامین D
بدن انسان به کلسیم نیاز جدی دارد و برای جذب کلسیم به ویتامین دی نیازمند است. ویتامین دی از نیازهای مهم بدن است و در رشد، سلامتی و حفظ ایمنی بدن نقش مهمی ایفا می‌کند. این ویتامین به سادگی از نور خورشید جذب می‌شود. همان‌طور که می‌دانید کسانی که در مناطق بارانی زندگی می‌کنند، بیش از دیگران در معرض افسردگی قرار دارند. افسردگی فصلی هم در کسانی که نور خورشید را برای مدتی طولاتی ندیده‌اند شایع‌تر است. ویتامین می‌توانیم ویتامین دی را می‌توان از برخی خوراکی‌ها جذب و تامین کرد.
منابع غذایی طبیعی دارای ویتامین دی
- پنیر
- قارچ
- زرده‌ی تخم مرغ
- شیر غنی شده
- جگر گاو
کلام آخر
وجود ویتامین‌ها در رژیم غذایی نقش مهمی بر سلامت روان انسان دارد و از اهمیت زیادی برخوردار است. ویتامین‌ها اثر مهم و کاربردی در تنظیم خلق‌وخو دارند و همچنین به ایجاد انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین کمک می‌کنند.