یکی از بزرگ‌ترین و پرچالش‌تریم دغدغه‌ها برای هر والدین تربیت فرزندان است. به‌عنوان والد، علاوه بر تهیه نیاز‌های فیزیکی فرزندان، نیاز است به فرزندپروری مناسب برای حضور موثر او در جامعه و روابط اجتماعی، فرزند خود بپردازید.
ممکن است برخی والدین تربیت کودکان را یک امر ذاتی بدانند و به دنبال یادگیری مهارت‌های فرزندپروری نباشند، اما تربیت فرزند نیز مانند هر مهارت دیگری، آموختنی است و شما باید با توجه به اصول خاص و مشخص با کودکان خود رفتار کنید. در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم به چند مهارت کلیدی برای فرزندپروری موثر پرداخته‌ایم.
اهمیت فرزندپروری چیست؟
نوع رفتار و فنون تربیتی والدین با یکدیگر متفاوت است. نکته مهم این است که برخورد والدین با فرزند در سال‌های اول زندگی او، تاثیر زیادی در رشد، تربیت و آمادگی او برای حضور در جامعه دارد.
نحوه رفتار والدین با کودک در شکل‌گیری مهارت‌های اجتماعی و عاطفی او مانند عزت نفس موثر است. از این رو شیوه تعامل با کودک اهمیت بسیار زیادی دارد.
چند مهارت‌ها کلیدی در فرزندپروری
در ادامه از مهم‌ترین مهارت‌ها برای تربیت فرزند شاد و سالم صحبت کرده‌ایم.
خوب گوش دهید
شاید گاهی به قدری مشغول کاری بوده‌اید که متوجه نشدید فرزندتان با شما صحبت می‌کند. توجه داشته باشید که در طول روز حتما باید ساعات خاصی را به وقت‌گذرانی با فرزند خود اختصاص دهید و به او خوب گوش دهید. در این زمان باید تمام حواس شما به فرزندتان معطوف باشد و افکار مزاحم، قرارهای کاری، کارهای خانه، تماشای تلویزیون و… به زمان دیگری اختصاص داده شود.
به صحبت‌های او با دقت گوش دهید و درباره مسائل مختلف مثلا این‌که چه احساسی دارد، از چه چیزی خوشحال، نگران یا ترسان است از او سوال بپرسید.
به قوانین خود پایبند بمانید
پدر و مادر وظیفه دارند که به فرزندان خود درست و غلط را بیاموزند. برای این امر وضع قوانین لازم است. این قوانین متناسب با سن کودک طراحی و با دقت برای او توضیح داده می‌شود که به چه دلیل نباید برخی از کارها را انجام دهد.
پس از وضع قوانین، نیاز است تنبیه مناسبی متناسب با قوانین در نظر بگیرید. توجه داشته باشید که تنبیه به هیچ عنوان نباید بدنی یا روانی نباشد که به کودک آسیب برسد. نکته‌ی دیگر که درباره قوانین باید رعایت کنید این است که خودتان هم به آن قوانین پایبند بمانید. برای مثال توپ‌بازی در محیط خانه برای کودک ممنوع است، پس خودتان هم نباید وسایل را در محیط خانه پرتاب کنید. پایبند بودن به قوانین بسیار مهم است، اما در این مورد باید انعطاف به خرج دهید. هر زمان احساس کردید قانونی را بی‌مورد اجرا کردید یا تناسبی بین قانون و تنبیه برقرار نیست، آن را تغییر دهید.
بر احساسات خود کنترل داشته باشید
از نکات مهم فرزندپروری، کنترل احساسات مقابل کودکان است. لازم است والدین بتوانند خشم، عصبانیت، استرس و نگرانی خود را در برابر فرزند کنترل کنند و به آرامی و مناسب با او رفتار کنند. اگر خونسردی خود را در مقابل فرزندان از دست بدهید، ممکن است احساس ترس و اضطراب را به او منتقل کنید. در آینده او رفتار شما را تکرار خواهد کرد. توجه داشته باشید تسلط بر احساسات تنها محدود به رفتار با فرزند نیست. اگر با دوست، همکار یا هر شخص دیگر تلفنی صحبت کنید و عصبانی شوید یا با همسر خود مشکل داشته باشید، نباید رفتار بدی در حضور فرزند از خود نشان دهید.
الگوی مناسبی باشید
کاری را که دوست ندارید فرزندتان انجام دهد، در حضور او انجام ندهید. کودکان از رفتار پدر و مادر خود تقلید می‌کنند و آن را در آینده اجرا می‌کنند. فرزندان شما طوری رفتار می‌کنند که شما رفتار می‌کنید.
اگر می‌خواهید مسئولیت‌پذیری را به کودکان آموزش دهید، خودتان باید در انجام کارها مسئولیت‌پذیر نمایان شوید. برای مثال اگر می‌خواهید فرزند شما هرشب مسواک بزند، در مرحله اول این شما هستید که باید مسواک بزنید و او را در انجام این کار همراهی کنید.
به فرزند خود عشق بورزید
بدون شک شما عاشق فرزندتان هستید، اما آیا این عشق را به او نشان می‌دهید؟ او را در آغوش گرفته و می‌بوسید؟ در آغوش گرفتن فرزند باعث می‌شود او احساس امنیت و عشق از جانب شما دریافت کند. همچنین وقتی دست او را می‌گیرید یا موهای او را نوازش می‌کنید ابراز عشق را به او نشان داده‌اید.
راه‌های دیگر برای نشان دادن عشق به فرزند، گذراندن وقت با او و توجه به علایق کودک است. در این شرایط متوجه می‌شود که برای شما اولویت دارد.
کلام آخر
فرزند پروری همان روش اصولی تربیت فرزندان است. در این روش تربیتی به موضوعات مختلفی توجه می‌شود و در دوران کودکی نقش مهم و در شخصیت و آینده فکری و روحی فرزند تاثیر زیادی دارد. در اصل روحیات هر کودک با دیگری متفاوت است و گاهی برای تربیت اصولی و بهتر، بهتر است از روانشناس کودک در این زمینه مشاوره بگیرید.