اهمال کاری و تنبلی مفاهیم متفاوتی هستند. اهمال کاری به تأخیر انداختن بی‌مورد امور است، در صورتی که تنبلی شامل عدم تمایل از روی اختیار برای تلاش کردن است. طبق این تعاریف، به تعویق انداختن کارها همان تنبلی نیست و ممکن است حتی اگر تنبل نباشید هم کارهایتان را به تعویق بیندازید، یا تنبلی کنید اما در انجام کارها تعلل نداشته باشید.
در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم به تفاوت اهمال کاری و تنبلی پرداخته‌ایم.
تنبلی چیست؟
فردی تنبل شناخته می‌شود که انگیزه‌اش برای کاری نکردن به انگیزه‌اش برای انجام دادن کارها غلبه کند. به بیان دیگر، اگر میل به بیکاری عمدی به جای انجام کار مورد نظر وجود داشت یعنی تنبلی در کار است.
کلمه‌ی کلیدی در تنبلی «بیکاری» است، یا «درگیر شدن در سایر فعالیت‌ها با سختی کمتر یا کمتر خسته‌کننده!»
اهمال کاری چیست؟
اهمال کاری به معنای عقب انداختن کارها در شرایط غیرضروری است، اما عقب انداختن کار همیشه هم معنی اهمال کاری نمی‌دهد؛ زمانی فرد اهمال‌کار شناخته می‌شود که می‌داند عقب انداختن کارها عواقب و تبعات منفی به همراه خواهد داشت. مثلا شرایطی را تجسم کنید که یک هفته تا امتحان مهم و دشواری باقی مانده است و شما می‌دانید که ممکن است یک شب مانده به امتحان نتوانید به هر دلیلی درس بخوانید، اما باز هم خواندن برای امتحان را به ساعات آخر موکول می‌کنید؛ در این حالت شما اهمال کاری کرده‌اید. اما در شرایطی که دوست دارید کمی بیشتر بخوابید و به‌جای صبح، بعدازظهر درس بخوانید به معنای اهمال کاری نیست زیرا عقب انداختن درس خواندن در روزهای قبل از امتحان تبعات و عواقبی برای شما به همراه ندارد.
چه عواملی موجب اهمال کاری می‌شوند؟
-
اضطراب مهم‌ترین عامل به تعویق انداختن کارها است
بسیاری از روانکاوان علت اصلی به تعویق یا پشت گوش انداختن کارها را اضطراب می‌دانند. درواقع اگر برای انجام کاری اضطراب داشته باشید بیشتر احتمال دارد که آن را عقب بیندازید. کمالگرایی درباره‌ی نتیجه کار و ترس از شکست، موجب اضطراب می‌شود و بر عملکرد افراد تاثیر می‌گذارد. مثلا فردی که برای امتحانات خود توقع نمرات بسیار بالا دارد و به دنبال نتیجه‌ای بی‌نقص است احتمال بیشتری دارد که به اهمال کاری دچار شود.
-
روش تربیتی نامناسب
انتظارات زیاد و نابجای والدین از فرزندان می‌تواند دلیل دیگری برای افزایش کمالگرایی، ترس از شکست و اهمال کاری در کارهای آن‌ها باشد. والدینی که از فرزندان‌شان انتظارات بسیار بالایی دارند به این مسئله دامن می‌زنند.
-
والدین کنترل‌گر
والدین کنترل‌گر که همیشه برای فرزند خود تصمیم گرفته‌اند و به او آموخته‌اند در زندگی‌اش هیچ اختیاری ندارد ممکن است فرزند اهمال کاری تربیت کنند، زیرا این کودکان در بزرگسالی بر علیه روش تربیتی پدر و مادر شورش می‌کنند و کارها را به زمان دیگری موکول می‌کنند تا ثابت کنند می‌توانند برای زندگی خودشان تصمیم بگیرند.
-
عادت به اهمال‌کاری
بعضی از روانشناسان بر این باورند که ما رفتار اهمال کاری را یاد می‌گیریم و به آن عادت می‌کنیم؛ برای مثال وقتی چندبار شب امتحان درس می‌خوانیم و نمره‌ی قبولی می‌گیریم، گمان می‌کنیم تا همیشه از پس کارها در دقایق آخر به همین شیوه برمی‌آییم.
-
مغز اهمال کاری را دوست دارد
مغز انسان به شکلی طراحی شده است که از به تعویق انداختن کارها لذت می‌برد. در اصل انسان‌ها نمی‌توانند به درستی عواقب به تعویق انداختن کارها را حدس بزنند، پس ترجیح می‌د‌هند در زمان حال به جای پرداختن به پروژه‌های ضروری به فعالیت‌های سرگرم‌کننده مانند تماشای فیلم یا گشتن در شبکه‌های اجتماعی بپردازند.
-
کمبود عزت نفس
بین عزت نفس پایین و اهمال کاری یک رابطه‌ی مستقیم وجود دارد و هر دو باعث تقویت دیگری می‌شوند؛ یعنی اگر شما عزت نفس پایینی داشته باشید و دائم تصور کنید نتیجه‌ی کارهای شما اشتباه و بد است و منجر به شکست می‌شود بیشتر اهمال کاری می‌کنید و هرچه بیشتر اهمال کاری کنید عزت نفس شما بیشتر کاهش می‌یابد.
-
استرس مثبت
کسانی که دائم کارهای خود را به لحظات پایانی موکول می‌کنند دچار استرس هستند، اما این اضطراب مغز و بدن آن‌ها را در حالت برانگیختگی نگه می‌دارد و موجب می‌شود تا کارها را به پایان برسانند. هرچند این استرس در مدت کوتاه باعث می‌شود تا کارها انجام شود، اما در مدت طولانی تحمل حجم زیادی از استرس باعث می‌شود تا آسیب‌های جبران‌ناپذیری به ذهن و جسم وارد شود.
غلبه بر اهمال کاری چطور ممکن است؟
برای غلبه بر اهمال کاری از چند روش زیر کمک بگیرید:
- وظایف یا کارهایی که باید انجام دهید را روی کاغذ بنویسید و آن را به قدم‌های کوچک تبدیل کنید
- برای خودتان پاداش تعیین کنید و بعد از انجام هر قسمت از کار به خود پاداش بدهید
- عواملی که موجب حواس‌پرتی می‌شود را شناسایی کنید و آن‌ها را به مرور از بین ببرید
- برای یک روز وظایف سنگین و نشدنی در نظر نگیرید؛ به خاطر داشته باشید که در نظر گرفتن قدم‌های بزرگ برای شروع کار، اهمال کاری را افزایش می‌دهد
کلام آخر
اگر شما هم با اهمال کاری و تنبلی سر و کار دارید، بدانید که این نقطه‌ی پایان نیست. برای تنبلی، انگیزه همیشه یک انتخاب است و می‌توانید کارهای مفیدی برای مقابله با تنبلی انجام دهید. برای اهمال کاری، همیشه می‌توانید با ترس خود از شکست بجنگید یا به‌سادگی وظایف خود را زودتر انجام دهید تا بعداً درگیر آن‌ها نشوید.