آیا می دانید تأثیرات نقل مکان به خانه یا کشور دیگر، روی کودک شما چیست و چگونه می‌تواند بر رشد او تأثیر بگذارد؟ اگر به جابه‌جایی عادت دارید، خودتان را بسیار منعطف می‌شناسید و می‌دانید با غم غربت چه کنید، الزاما بچه‌های شما هم نباید همچین حسی داشته باشند. متأسفانه برای بسیاری از کودکان، جابه‌جایی‌های مکرر می‌تواند عواقب منفی بر سلامت روان آنها داشته باشد. در ادامه‌ی این مطلب درباره‌ی نحوه‌ی تشخیص اینکه آیا فرزندتان با نقل مکان کردن مشکل دارد صحبت خواهیم کرد و چند راهکار برای غلبه بر آن را به شما توصیه می‌کنیم.
اثرات نقل مکان به خانه یا کشور دیگر روی فرزندان ما
حتی اگر به تازگی تصمیم گرفته باشید به بهترین محله یا شهر نقل مکان کنید، ممکن است فرزندان شما از این تصمیم ناراضی باشند. نقل مکان به یک خانه‌ی جدید و یک شهر دیگر می‌تواند بهترین تصمیم برای زندگی خانواده‌ی شما باشد، اما همیشه به خاطر داشته باشید که دیدگاه فرزند شما می‌تواند کاملاً با دیدگاه شما متفاوت باشد. اغلب کودکانی که قبل از رسیدن به کلاس هشتم نقل مکان را تجربه کرده‌اند، با چالش‌های بیشتری در زمینه عملکردهای داخل مدرسه، مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای کلی‌شان روبرو می‌شوند. اما چرا نقل مکان برای بچه ها اینقدر استرس زا است؟
تأثیر منفی جابه‌جایی های مکرر بر سلامت فرزندان
تغییر محیط، جدایی از دوستان و پدربزرگ و مادربزرگ، انجام مراحل بسته بندی و آماده‌سازی خانواده برای اسباب‌کشی می‌تواند برای کودکان نوپا، نوجوانان و همه‌ی افراد خانواده یک چالش باشد. نقل مکان از شهری به شهری دیگر، نه تنها به دلیل سبک زندگی متفاوت در شهر جدید، بلکه به دلیل تغییر مدرسه ممکن است تجربه‌ای تکان‌دهنده برای کودک باشد. انطباق با مدرسه و همکلاسی‌های ناآشنا قطعا یک چالش بزرگ برای همه‌ی بچه‌هاست. اگر این موضوع هر چند سال یک بار تکرار شود، می‌تواند مستقیماً بر نمرات، عملکرد تحصیلی و به طور کلی سلامت روان آنها تأثیر بگذارد.
پریشانی، عزت نفس پایین، نگرانی و تنش مداوم، همگی اثرات نقل مکان به خانه یا کشور دیگر است که چنین کودکانی با آن مواجه هستند. به همین دلیل است که باید برای نقل مکان‌های خود بسیار دقیق برنامه‌ریزی کنید و همه عواملی که بر کیفیت زندگی فرزندتان تأثیر می‌گذارد را در نظر بگیرید. صرف نظر از سن، نوجوانان هم ممکن است پس از نقل مکان، به دلیل تمام تغییراتی که باید با آن مواجه شوند، احساس افسردگی کنند. تنها تفاوت آنها بچه‌های کوچکتر در این است که آنها احساسات خود را به طرز متفاوتی ابراز می‌کنند. البته درک آنچه که در ذهن کوچولوی شما می‌گذرد، بسیار دشوار است. در ادامه برخی از اثرات روانی نقل مکان به خانه یا کشور دیگر روی کودکان آورده شده است:
گریه‌ی غیرقابل توضیح رایج ترین روشی‌ست که کودکان نوپا در چنین مواقعی برای ابراز ناراحتی‌های خود دارند. از آنجایی که آنها هنوز ظرفیت توضیح منطقی را ندارند، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که با آرامش و در آغوش گرفتن‌شان، نیاز به توجه را در آنها برآورده کنید.
اختلالات خواب یکی دیگر از علائمی‌ست که نشان می‌دهد کودک شما در هنگام تطبیق با شرایط جدید زندگی، روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد. اگر در نیمه‌های شب به اتاق خواب شما می‌آیند، نشان می‌دهد که به حمایت عاطفی نیاز دارند. اگرچه این یک روش رایج برای برقراری ارتباط با ترس‌های‌شان است، اما بعد از جابه‌جایی لازم است، توجه بیشتری به او کنید.
اگر متوجه شدید که بچه‌های‌تان پرخاشگر شده‌اند و با خواهر و برادر، همسالان یا حتی افراد بزرگسال دعوا می‌کنند، این راه دیگری برای آنها است که نشان می‌دهد چقدر استرس دارند. سعی کنید کمی همدردی نشان دهید و از آنها بپرسید که چرا احساس عصبانیت می‌کنند.
بی‌میلی به فعالیت‌های سرگرم کننده و بازی با کودکان دیگر نیز زنگ خطری‌ست که نشان‌دهنده‌ی کشمکش‌های درونی آنهاست و باید آنها را جدی بگیرید. با این حال اگر نمی‌دانید چه کاری باید انجام دهید، یا هیچ راه‌حلی نتیجه‌بخش نیست، با یک روانشناس کودک تماس گرفته و از او کمک بخواهید. تخصص و تجربه‌ی آنها قطعا در این فرآیند کمک زیادی به شما خواهد کرد.
افت تحصیلی نشانه‌ی مشخصی‌ست از اینکه کودک در سازگاری با محیط جدید با مشکلاتی جدی مواجه است. به یاد داشته باشید که نقل مکان به خانه یا کشور دیگر یک رویداد بسیار استرس‌زا برای آنهاست و به طور مستقیم بر احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس‌شان تأثیر می‌گذارد، بنابراین هنگام صحبت با آنها کمی صبور باشید.
مشکلات فیزیکی مانند سردردهای مکرر، معده درد، کاهش وزن یا افزایش وزن غیرطبیعی علائم دیگری هستند که نشان‌دهنده‌ی وجود مشکل هستند. اگر دردهای بی علت و مداوم دارند، از آنها غافل نشوید و برای یافتن راه حل مناسب حتما به یک پزشک و روانشناس مراجعه کنید.
برای کاهش اثرات بد جابه‌جایی‌های مکرر در دوران کودکی چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
به دنبال نکته‌ها، کتاب‌ها و منابع روانشناسی بگردید
درک آنچه که می‌تواند به طور بالقوه از ذهن کودک شما عبور کند اولین قدم برای کمک به اوست. به همین دلیل پیدا کردن بهترین منابع روانشناسی برای گسترش دانش شما همیشه مفید است.
با روانشناس کودکان مشورت کنید
یکی از رایج‌ترین اشتباهات والدین در نقل مکان این است که فراموش می‌کنند با فرزندان خود در مورد تغییراتی که در آینده با آن مواجه هستند صحبت کنند. این مکالمات می‌تواند آنها را از نظر احساسی و ذهنی برای همه‌ی رویدادها آماده کند و بسیار برای‌شان مفید باشد. اگر جنبه‌های مثبت این نقل مکان را برای‌شان توضیح دهید، آنها می‌توانند با انتظارات واقع‌بینانه‌ای مواجه شوند. حتی صحبت درباره‌ی جنبه‌های منفی نیز آنها را آماده می‌کند که برای مقابله با موانع آماده شوند.
آنها را در فرآیند بسته‌بندی وسایل مشارکت دهید
اگر فکر می‌کنید بهتر است فرزندان‌تان از بسته‌بندی اسباب و اثاثیه دور بماند، کاملا اشتباه می‌کنید. با این کار از آنها محافظت نمی‌کنید. اگر در جریان کارهای بسته‌بندی قرار نگیرند، احساس می‌کنند که اهمیتی ندارند و نظر آنها برای خانواده مفید نیست. حتی ممکن است احساس طرد شدن هم بکنند. کارهای ساده را به آنها واگذار کنید. این کار شما آنها را برای پا گذاشتن در مسیر جدید آینده هم آماده می‌کند.
بخشی از وسایل را رها کنید
آنها را تشویق کنید تا از خیر بعضی اسباب‌بازی‌ها یا لباس‌های خود بگذرند. اجازه دهید خود آنها برای این کار تصمیم بگیرند، اینکه چه چیزی را نگه دارند و چه چیزی را به مؤسسه‌های خیریه یا افراد نیازمند اهدا کنند. این کار بخشی از آمادگی ذهنی و خداحافظی آنها با گذشته‌ی خود است.
یک مهمانی خداحافظی برگزار کرده و دوستان‌شان رادعوت کنید
خداحافظی سخت‌ترین قسمت داستان است ، به خصوص وقتی صحبت از اعضای خانواده و همسالانی باشد که بخش مهمی از دوران کودکی آنها بوده‌اند. با این حال، خداحافظی با دوستان یکی دیگر از مراحل مقدماتی است که به آنها این امکان را می‌دهد که بفهمند تغییرات بزرگی در راه است. در این مهمانی با خانواده و دوستان او درمورد راه‌های ارتباطی مانند چت و تماس تصویری صحبت کنید و مقرر کنید که هر چند وقت یک بار چنین تماس‌هایی را با هم برقرار خواهید کرد.
اول اتاق او را بچینید
وقتی که به مقصد رسیدید، در ابتدا اتاق او را بچینید تا زودتر از باقی افراد خانواده با محیط جدید انس بگیرد. به علاوه سعی کنید هنگام بسته‌بندی وسایل اتاق آنها در مبدا، این کار را در آخرین دقایق و زمان ممکن انجام دهید.
برای راحتی بیشتر اتاق خواب جدید آنها را شبیه اتاق خواب قدیمی کنید
این نکته به ویژه در مورد کودکان نوپا توصیه می‌شود که رعایت کنید. ترک مکان قدیمی و آشنا به اندازه‌ی کافی استرس زاست، بنابراین تغییر ظاهر اتاق آنها به طور کامل، ممکن است استرس آنها را بیشتر کند. اگر می‌خواهید تغییرات زیادی در اتاق آنها داشته باشید، حتما نظر خودشان را بپرسید.
در ملاقات با همسالان جدید تشویق‌شان کرده و از آنها حمایت کنید
پیدا کردن دوست در یک شهر جدید یکی از بزرگترین مشکلات بچه‌هاست. اگرچه حتما در مدرسه یکی دوتا دوست جدید پیدا می‌کنند، اما گاهی اوقات ممکن است برای نزدیک شدن به همسالان خود مشکل داشته باشند. نقل مکان به خانه یا کشور دیگر و درنتیجه تغییر مدرسه یکی از مهم‌ترین دلایل انزوای اجتماعی در میان کودکان است. به همین دلیل تلاش برای ملاقات با همسایگان جدید و فرزندان آنها می‌تواند ایده‌ی خوبی باشد.
هیچ پدر و مادری دوست ندارد فرزندش در یک مکان ناآشنا، ناراضی باشد. فراموش نکنید که با کودک خود صحبت کنید و رابطه‌ای پر از اعتماد برقرار کنید. وقتی رابطه‌ی میان شما و فرزندتان قوی و مستحکم باشد، خیلی زود متوجه علائم اثرات منفی نقل مکان به خانه یا کشور دیگر روی فرزند خود خواهید شد. اگر احساس می‌کنید که شما و فرزندتان به مشاور نیاز دارید، از مراجعه به یک مرکز مشاوره دریغ نکنید.