نیروی کاری امروز تحولی عظیم یافته است و کسب و کارها باید آمادگی مواجهه با این تغییرات را داشته باشند. وقتی تعداد کثیری از صنایع دیرپا و موروثی مانند خدمات حقوقی به رویه‌ی فریلنسرها و همکاری کارمزدی روی می‌آورند، باید متوجه تغییر قواعد بازی کسب و کار دنیای امروز شده باشیم. بسیاری از شرکت‌های بزرگ دست از استخدام کارمندان ثابت کشیده‌اند و سراغ همکاری با فریلنسرها رفته‌اند. دنیای اقتصاد امروزی با موج عظیم فریلنسرها که مثل سونامی نیروی کار جدید به بازارهای کاری هجوم آورده‌اند مواجه است و باید رویه‌ی کاری پیشین و سنتی را بازنگری کند.
برای رویارویی با این تحول عظیم باید راه حل‌های فنی و راهبردی در نظر گرفته و ساختارهایی نوین برپا شود. بسیاری از استعدادهای جدید چشم‌اندازهایی تازه و بکر را برای آینده‌ی حرفه‌ای خود پیش رو می‌بینند و رویه‌ی کاری خود را از نو می‌نویسند. این افراد رویا و سبک زندگی مختص دوران خود را در ذهن دارند و نگاهی به روندهای گذشته ندارند. هرچند در حال حاضر صرفا حدود 20 درصد نیروی کار به‌طور فریلنسر کار می‌کنند و این رویه به غالب موقعیت‌های شغلی کشیده نشده است، اما صاحبان مشاغل باید برای پیشگیری از غافلگیری در آینده خود را برای این موج جدید آماده کنند.
قشر مدیران و کارمندانی که سال‌ها و نسل‌ها با نظام سنتی استخدامی و حقوق‌بگیری خو گرفته بودند اکنون با وضعیتی جدید روبرو هستند و باید خود و کسب و کار خود را برای سازگاری با فضای آینده آماده کنند. در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم سعی می‌کنیم راهبردهایی را برای شرکت‌ها پیشنهاد کنیم که به شناخت و آمادگی آنها در مواجهه با این واقعیت تازه کمک کند.
رویارویی هوشیارانه با پدیده‌ی فریلنسرها
شاید باور این امر سخت باشد که چند سال پیش «اینترنت» مفهومی نوپا و مبهم در نظر گرفته می‌شد. در آن زمان اینترنت را گرایش و حتی هوسی گذرا در نظر می‌گرفتند و آن را مانند بسیاری از ایده‌هایی می‌دیدند که چندان متقاعدکننده به نظر نمی‌رسید. در آن زمان افراد معدودی نیروی بالقوه‌ی اینترنت را می‌دیدند، تا این که به تدریج شرکت‌ها شاهد قابلیت‌هایی شدند که اینترنت در زمینه‌ی آینده‌ی کسب و کار و خرید و فروش داشت. شرکت‌هایی که از همان ابتدا این توان بالقوه را در اینترنت دیدند (مانند آمازون) با فراگیر شدن این تحول پاداش بالایی دریافت کردند. در همان زمان هم بسیاری از شرکت‌ها بر رویه‌ی قدیمی استوار و به فرایند سنتی پایبند بودند.
اکنون باید به پدیده‌ی فریلنسرها مانند دوره‌ی اولیه‌ی ظهور اینترنت نگاه کنیم. همانند آن زمان، حالا نیز شرکت‌هایی که با تردید به ظهور موج جدید کاری در قالب همکاری کارمزدی می‌نگرند یا در مقابل آن مقاومت می‌کنند، بر اثر بی‌توجهی و کم‌کاری خود را در خطر کشمکش‌های جدی مانند تحولات مالی، مشکلات احتمالی حقوقی و عقب‌افتادگی از رقبای کاری قرار می‌دهند.
همچنین رویکرد انفعالی و خنثی در برابر پدیده‌ی فریلنسرها سبب خواهد شد که شرکت‌ها خود را از همکاری با تعداد فراوانی از استعدادهای مبتکر و نیروهای کاری آگاه و متخصص محروم کنند. اقتصاد در بسیاری از نقاط دنیا در حال ترقی است و نامزدهای درخشان موقعیت‌های شغلی کمیاب و شرکت‌ها در جنگ برای به چنگ آوردن استعدادهای نابند. با توجه به این واقعیت فریلنسرهای برتر به هیچ وجه درمانده و بی‌چاره نیستند و برای کسب موقعیت برتر انتخاب‌های فراوانی دارند. آنها وقت خود را صرف شرکت‌هایی نمی‌کنند که به ایشان به چشم شهروند درجه دو نگاه می‌کنند. حتی شرکت‌های بزرگ جهانی چون گوگل و فیسبوک نیز از این قاعده مستثنی نیستند، شرکت‌هایی که به شرایط عالی شغلی برای کارکنان دائم خود مشهورند.
حتی اگر در شرایط کنونی تا به حال صرفا تعدادی از فریلنسرها را به کار گرفته باشید و هنوز به چنین شیوه‌ی همکاری به منزله‌ی رویه‌ای ضروری باور ندارید، دیری نمی‌گذرد که به الزام آن پی ببرید. این واقعیت اجتناب‌ناپذیر است و حتی در شاخه‌های کاری که ظاهرا در برابر همه‌ی تغییرات نفوذناپذیر بوده‌اند نیز رخ خواهد داد. به همین دلیل است که از همین حالا باید در فکر شناسایی کشمکش‌های زیرساختی برای چنین روش همکاری باشید و برای آن برنامه‌ریزی کنید.
آمادگی برای عصر فریلنسرها
همواره باید برای آینده آماده باشیم. آینده‌ی فضای کسب و کار نیز تا حد فراوانی به ناچار به فریلنسرها وابسته است. برای کسب آمادگی در این شرایط باید اقداماتی را از همین اکنون در نظر داشته باشید.
کارگروه تدوین رویکرد
در درون شرکت کارگروهی برای تدوین رویکرد خود در مواجهه با پدیده‌ی فریلنسرها راه‌اندازی کنید. اگر استعداد را برترین منبع برای کسب و کار می‌دانید، اختصاص کارگروهی برای کمک به جریان ورودی استعدادها مهمترین اقدام برای توسعه و پیشرفت کسب و کار محسوب می‌شود. می‌توانید در این کارگروه از همکاری اعضای گروهی متشکل از بخش حقوقی، مالی و دیگر بخش‌ها از جمله منابع انسانی بهره بگیرید و این دست از نیروهای کاری را شناسایی کنید. هر چه از نظرات و رویکردهای متنوع‌تری بهره بگیرید، آسیب کم‌تری از خطرات احتمالی به کسب و کار شما وارد خواهد شد.
برای مثال می‌توانید گروهی را برای پیگیری قوانین مربوط به فرمانبرداری و دسته‌بندی کارمندان تعیین کنید. در پژوهشی بیان شد که 10 تا 20 درصد از کارکنان، دست کم از نگاه همکاران، به اشتباه کارکنان پیمانی در نظر گرفته می‌شوند. با توجه به فراگیری کارهای کارمزدی و فریلنسرها نیز مشخص شدن قوانین از چنین اشتباهاتی ممانعت می‌کند.
در بسیاری از شرایط تعیین و شفاف‌سازی قواعد همکاری زودهنگام در زمینه‌ی فریلنسرها سبب خواهد شد که با فراگیری این رویه‌ی کاری از سردرگمی جلوگیری شود. همچنین با توجه به رقابت روزافزون برای جلب فریلنسرها، شرکت‌هایی که شرایط مشخصی برای همکاری با این افراد دارند از بخت بالاتری در جذب این استعدادها برخوردار خواهند بود.
تعیین محدوده‌ی جغرافیایی فریلنسرها
فریلنسرها در سرتاسر دنیا پراکنده‌اند و این امر صرفا محدود به مسکن‌شان نمی‌شود. بسیاری از فریلنسرها وظایف خود را در طی سفر انجام می‌دهند و پیوسته محیط کار خود را تغییر می‌دهند. در بسیاری از نقاط دنیا با توجه به دسترسی به امکانات مشابه چنین موضوعی مشکل‌ساز نخواهد بود. در عین حال در برخی شرایط حتی در زمینه‌ی کار با فریلنسرها نیاز به جلسات حضوری یا حتی دسترسی به زیرساختی یکسان ضرورت پیدا می‌کند و بنابراین باید با توجه به نیازمندی‌های همکاری از پیش شرایط را بررسی کرد.
همچنین گاهی پخش بودن استعدادها در نقاط گوناگون جغرافیایی مدیریت آنها را دشوار می‌سازد و از پیش باید برای این موضوع تدبیری در نظر گرفته شود. مدیریت استعدادها به بخش خاصی از شرکت محدود نمی‌شود. گاهی بخش اجرایی، گاهی بخش اداری و گاهی منابع انسانی با فریلنسرها کار خواهد داشت. بنابراین باید برای موقعیت فیزیکی فریلنسرها از پیش تدارک‌های متناسب با نیازمندی‌های کاری منظور شود.
همچنین در برخی شرایط نیاز به آن دارید که برای اسکان فریلنسرها فکری بکنید. در این صورت لازم است که از پیش شرایط لازم از لحاظ زیرساخت‌های کاری را مانند دسترسی به اینترنت، شبکه و باقی امکانات سخت‌افزاری تدبیر کرده باشید. علاوه بر شرایط فیزیکی باید محدوده‌ی مسئولیتی فریلنسرها و بخش‌های کاری آنها به طور دقیق مشخص و شرح وظایف به روشنی اعلام شود.
شناسایی و رفع مشکلات فنی
به طور معمول کسب و کارها در زمینه‌ی بازنگری ارتقا و اصلاح امکانات فناوری خود اهمال‌کاری می‌کنند. این واقعه در زمینه‌ی همکاری با فریلنسرها نیز مصداق دارد. در بسیاری از شرایط شرکت‌ها هنگام شروع یا پایان همکاری با فریلنسرها هیچ توجهی به تغییرات مورد نیاز در امکانات فناوری نمی‌کنند. شرایط در مورد فریلنسرها هیچ شباهتی با شرایط کارکنان حاضر در محیط کار و همکاران دائمی ندارد. این حرف به آن معنا است که زیرساخت‌های فناوری مخصوصی برای پشتیبانی از فریلنسرها لازم است.
با توجه به کوتاه‌مدت بودن دوره‌ی کاری فریلنسرها و رفت و آمد مکرر و پیوسته‌ی این افراد در شرکت، پروژه‌های حجیم و نظام‌های مرکزی طراحی شده برای کارکنان دائمی مناسب حال چنین افرادی نخواهد بود. برای چنین افرادی باید رویه‌ها و فرایندها و نظام‌های کاری مخصوصی تدوین شود و شرایط پرداختی و دسترسی این افراد به امکانات شرکتی باید ترکیبی و نظام‌مند باشد.
کلام آخر
فریلنسرها خدمتی مستمر یا پادزهری آنی برای شرکت شما نیستند، پس با دیدی تازه باید به این نیروهای جدید کاری نگاه کنید. ممکن است مجبور باشید برای ایجاد زیرساخت‌های کاری و تدوین قوانین مناسب کار با فریلنسرها هزینه کنید، اما یادتان باشد هیچ تحولی بی‌هزینه نیست. این هزینه‌ها را باید به منزله‌ی سرمایه‌گذاری برای آینده‌ی کسب و کار خود در نظر بگیرید. آمادگی برای مواجهه با تغییرات از مهمترین راهکارهای مدیریت است.
به زودی موج انبوهی از فریلنسرها چهره‌ی بازارهای کسب و کار را تغییر خواهند داد و همه‌ی کسانی که از پیش برای مواجهه با این تحولات آمادگی کسب کرده باشند راه آسان‌تری برای برتری بر رقبای کاری خود خواهند داشت.