تاثیر استرس بر مردان را می‌توانیم به‌طور جداگانه بررسی کنیم. چراکه اثر استرس بر مردان و زنان کمی تفاوت دارد و افراد به شکل متفاوتی با آن کنار می‌آیند. محققان متوجه شده‌اند زمانی که باید گزارشی را به رئیس‌مان تحویل دهیم، برنامه‌ریزی مالی کنیم یا با چالش‌های رابطه کنار بیاییم، تاثیر استرس بر مردان متفاوت جلوه میکند. در این نوشته از «همراهتم» در کنار ما باشید.
استرس و مردان
تحقیقی که در بریتانیا انجام شده، نشان می‌دهد حدود ۷۴ درصد بزرگسالان نشانه‌های استرس شدید را تجربه کرده‌اند، درحدی که احساس کردند در مدیریت آن ناتوان هستند. با این که هر دو جنس به‌طور یکسان در معرض فاکتورهای استرس‌زا قرار دارند، اما اغلب مردان شکایتی از استرس نمی‌کنند و دچار بیماری‌های مزمن ناشی از استرس می‌شوند. این‌جاست که بررسی تاثیر استرس بر مردان اهمیت پیدا میکند. چراکه با افزایش استرس، سیستم ایمنی صدمه می‌بیند، احتمال بیماری‌های قلبی و افسردگی بالا می‌رود.
نشانه‌های استرس فیزیکی در مردان کدامند؟
می‌رسیم به نشانه‌های استرس و مردان مضطرب. این نشانه‌ها می‌توانند جسمی، روانی یا هر دو باشند. برای مثال، تحقیق‌هایی در این زمینه نشان داده وجود استرس مزمن می‌تواند خطر عفونت را بالا ببرد، بهبود زخم‌ها را کند کند و به رفتار ناسالمی مانند مصرف زیاد الکل منتهی شود. ببینم تاثیر استرس بر مردان چگونه خود را نشان می‌دهد:
- درد قفسه‌ی سینه و تنگی نفس
- تپش قلب
- فشار خون بالا
- احساس خستگی
- درد عضلانی مانند درد کمر یا گردن
- سردرد و سرگیجه
- دندان قروچه یا به هم فشردن فک
- خشکی گلو
- سوء هاضمه، اسهال یا یبوست و معده درد
- کاهش یا افزایش وزن
- مشکلات پوستی
بهتر است چنین مشکلاتی را به بهانه‌ی استرس نادیده نگیریم و با پزشک مشورت کنیم.
نشانه‌های روانی استرس کدامند؟
با شناخت زودهنگام نشانه‌های روحی و روانی استرس، می‌توانیم از تبدیل این مشکل به استرس مزمن پیشگیری کنیم. اگر چنین نشانه‌هایی در خودمان دیدیم، لازم است دقیق‌تر به آنها توجه کنیم.
- احساس غم و گریه
- افسردگی
- میل به تنها بودن
- بالا و پایین شدن خلق‌وخو
- تجربه‌ی بی‌خوابی
- احساس نگرانی، اضطراب یا بی‌قراری
- پایین آمدن آستانه‌ی خشم و توانایی کم در کنترل آن
- تغییر در عادت‌های غذا خوردن
- احساس ناامنی
- پایین آمدن بهره‌وری
- تغییر در رابطه‌ای که با افراد نزدیک داریم
- بالا رفتن مصرف سیگار، الکل یا مواد مخدر
استرس و تاثیر آن بر مردان
در سال ۲۰۰۰ تحقیقی درمورد تاثیر استرس بر مردان و زنان منتشر شد. این تحقیق نشان داد تفاوت این تاثیر به هورمون‌ها در زنان و مردان مربوط است. در زمان استرس، هورمون‌های کورتیزول، اپی نفرین و اکسی توسین در خون ترشح می‌شوند.
کورتیزول و اپی نفرین مسوول بالا بردن فشار خون و قند خون هستند و سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند. اکسی توسین در مغز ترشح می‌شود و مقابل تولید کورتیزول و اپی نفرین می‌ایستد و حس آرامش ایجاد میکند.
میزان بالای اکسی توسین و تاثیر متقابل آن با هورمون‌های زنانه، باعث می‌شود زنان با مراقبت از خودشان، حال بهتری پیدا کنند. از سوی دیگر، در مردان میزان کمتری اکسی‌توسین تولید می شود و آنها بیشتر درگیر مکانیسم مقابله می‌شوند. به این ترتیب، می‌بینیم که مکانیسم مقابله در مردان بر احساس، رفتار، توانایی شناختی و سلامت جسمی آنها اثرگذار است.
استرس مزمن چه مشکلاتی ایجاد میکند؟
استرس بخشی از چالش‌های زندگی‌ست و نمی‌توانیم آن را از زندگی حذف کنیم. اما لازم است نشانه‌های آن را بشناسیم و شرایط استرس‌زا را مدیریت کنیم. در غیر این صورت، باید با نشانه‌های استرس مزمن دست و پنجه نرم کنیم.
- مشکلات سلامت روان، مانند افسردگی مزمن، اضطراب و اختلال شخصیتی
- بیماری‌های قلبی و عروقی مانند فشار خون بالا یا تجربه‌ی حمله‌ی قلبی
- ناتوانی جنسی و انزال زودرس
- مشکلات پوستی مانند آکنه، پسوریازیس، اگزما یا مشکلات مو مانند ریزش موی موقت یا دائمی
- بیماری‌های گوارشی رفلاکس معده، ورم معده، کولیت اولستراتیو و سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر
- ضعف سیستم ایمنی که به بیمارها وعفونت‌های بیشتر می‌انجامد
چگونه تاثیر استرس بر مردان کنترل می‌شود؟
تاکتیک‌های متنوعی برای کنترل و مدیریت استرس در مردان وجود دارد که کمک میکند شرایط را بهتر کنترل کنیم. شاید تصور کنیم این پیشنهادها ساده یا تکراری‌ست. ولی کارشناسان در تحقیقات خود روشن کرده‌اند همین گام‌های ساده، چه تاثیر عمیقی بر کنترل استرس و داشتن آرامش بیشتر در زندگی دارند.
۱. خواب کافی
بدنی که خوب استراحت کرده، خیلی بهتر از یک بدن خسته با استرس کنار می‌آید. چند پیشنهاد برای بهبود کیفیت خواب داریم. داشتن روتین خواب کمک بزرگی‌ست. در ساعت مشخصی بخوابیم و بیدار شویم. یک ساعت پیش از خواب، سراغ گوشی موبایل، لپ‌تاپ و تلویزیون نرویم. بهتر است اتاق خواب ساکت، خنک و تاریک باشد.
۲. فعالیت بدنی منظم
هرچه از اهمیت فعالیت بدنی هفتگی بگوییم، کم گفته‌ایم. حرکت‌های ورزشی با افزایش اندروفین و بیشتر کردن حس خوب، تنش‌ها را کم می‌کنند. بی‌دلیل نیست که بعد از ورزش، سرحال‌تر و شاداب‌تر می‌شویم.
۳. خوراکیهای سالم
رژیم غذایی سالم با بهبود سیستم ایمنی، به واکنش بدن در شرایط استرس‌زا کمک میکند. ضمن این‌که، کمک میکند ارگان‌های بدن بهتر کار کنند و از بیماری‌های مزمن پیشگیری می‌شود.
۴. انجام روزانه‌ی کارهای لذت‌بخش
هر روز لیست کارهایی را که باید انجام دهیم، روی میز می‌گذاریم. تاریخ سررسید انجام کارها، نوشتن گزارش، تهیه‌ی فایل‌های مختلف، پرداخت‌های مالی و کارهای دیگر. بد نیست چند مورد دیگر به لیست روزانه‌مان اضافه کنیم. کارهایی که از انجام آنها لذت می‌بریم و صرفا وظیفه‌ی ما به‌حساب نمی‌آیند. پیاده‌روی در ساعت استراحت و ناهار، گوش دادن به موسیقی، آبیاری باغچه یا هر کاری که می‌توانیم در برنامه‌ی روزانه بگنجانیم و در آن ساعت سرخوش و خوشحال باشیم.
5. وقت گذراندن با نزدیکان
گاهی لازم است به خودمان یادآوری کنیم چه افرادی در زندگی‌مان مهم و عزیز هستند. ما حدود ۸ ساعت در روز کار می‌کنیم تا زندگی راحت‌تری داشته باشیم. قرار نیست ساعت پایان کار شرکت را به ساعت شروع کار در روز بعد گره بزنیم. در چند ساعتی که مشغول کار نیستیم، با افراد خانواده وقت بگذرانیم. از اتفاق‌های روز تعریف کنیم، با هم به موسیقی گوش کنیم یا فیلم خانوادگی تماشا کنیم. به این ترتیب، راحت‌تر می‌توانیم با استرس روزانه کنار بیاییم.
6. کمک دیگران
کمک گرفتن نشان‌دهنده‌ی ضعف نیست. گاهی به تنهایی از پس کار یا مشکلی برنمی‌آییم و این وضعیت کاملا نرمال است. کمک خواستن نشان‌دهنده‌ی این است که مدیر خوبی هستیم و می‌دانیم به‌تنهایی توان کنترل شرایط را نداریم. شریک زندگی، دوست نزدیک یا در موارد مهم‌تر، با تراپیست یا پزشک صحبت کنیم و کمک بگیریم.
7. خجالت، بی‌خجالت
رسیدیم به مهم‌ترین نکته. ما مردان هم استرس را تجربه می‌کنیم، حتا اگر متوجه نباشیم یا نخواهیم آن را قبول کنیم. شاید باور داریم قوی‌تر از این حرف‌ها هستیم. اما واقعیت این است که استرس می‌تواند ما را اذیت کند. مراقب نشانه‌های استرس در خودمان باشیم و از این‌که بپذیریم استرس داریم، شرمنده نباشیم.
سخن پایانی
استرس همیشه هم بد نیست. درمواردی به ما کمک میکند تهدیدهای محیط اطراف را ببینیم. همچنین با احساس استرس در مواردی سریع اقدام کرده یا تلاش بیشتری می‌کنیم. مانند گذراندن امتحان، حل کردن مشکلات، برنده شدن در مسابقه یا تغییر دادن شرایط زندگی‌مان.
اما استرس در درازمدت می‌تواند بر تندرستی اثر منفی داشته باشد. اگرچه استرس هم دو جنس را تحت تاثیر قرار می‌دهد، تاثیر استرس بر مردان باید موردتوجه قرار گیرد و مدیریت شود. استرس از راه ایجاد مشکلات جسمی، رفتاری و روانی خود را نشان می‌دهد. گام نخست این است که بدانیم نشانه‌های استرس کدامند و بعد بتوانیم با انتخاب‌های درست در سبک زندگی، آنها را مدیریت کنیم.