بیش فعالی کودکان: علائم و راهکارهای درمان آن
زندگی با کودکی که بیش‌فعالی دارد، ممکن است والدین را با مشکلات خاصی مواجه کند. بیش‌فعالی کودکان، از جمله شایع‌ترین اختلالات روانی در کودکان است که نیازمند تشخیص به‌موقع و درمان مناسب است. والدینی که به دنبال راه‌های مؤثر برای مدیریت علائم این اختلال هستند، می‌توانند از نکات و راهنمایی‌های تخصصی در این مقاله بهره‌مند شوند. همچنین، مشاوره روانشناسی آنلاین می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای دریافت حمایت تخصصی و راهنمایی‌های شخصی‌سازی‌شده مورد استفاده قرار گیرد.
در این مطلب، با همراهتم باشید تا بهترین راهکارها را برای کمک به کودک خود بیابید.
بیش فعالی در کودکان چیست؟
بیش فعالی کودکان یا اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی (ADHD – Attention Deficit Hyperactivity Disorder)، یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در دوران کودکی است که باعث می‌شود کودکان در تمرکز و کنترل رفتارهای خود مشکل داشته باشند.
این اختلال معمولاً در سنین پایین نمایان می‌شود و در برخی موارد، تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. در حقیقت، بیش فعالی ترکیبی از کم‌توجهی، بیش‌فعالیت و تکانشگری است که به شکل‌های متفاوتی بروز می‌کند و می‌تواند مشکلاتی در یادگیری و ارتباطات اجتماعی ایجاد کند.
در بسیاری از موارد، کودکان مبتلا به این اختلال در محیط‌های شلوغ و پرتحرک، بیشتر علائم خود را نشان می‌دهند.
شایع‌ترین علائم بیش فعالی در کودکان
علائم بیش فعالی در کودکان بسته به نوع و شدت اختلال، متفاوت است. در ادامه، برخی از شایع‌ترین علائم بیش فعالی در کودکان را می‌بینید:
- ناتوانی در تمرکز بر وظایف و تکالیف
- انجام کارهای بدون برنامه‌ریزی و بدون دقت
- فراموش کردن کارهای روزمره و مهم
- تمایل به رفتارهای تکانشی و بدون فکر
- ناتوانی در نشستن طولانی‌مدت در محیط‌های آرام
علائم جسمی و رفتاری
علائم بیش فعالی در کودکان ممکن است به شکل‌های مختلف جسمی و رفتاری بروز کند. به‌عنوان مثال، کودکان بیش فعال معمولاً در محیط‌های آرام و منظم نمی‌توانند آرام بمانند و به تکان دادن دست‌ها، پاها و بدن می‌پردازند. در بعد رفتاری، ممکن است کودک بدون فکر کردن دست به کارهایی بزند که درک درست از عواقب آن ندارد.
عوامل ایجاد کننده بیش فعالی در کودکان
عوامل متعددی در بروز بیش فعالی کودکان تأثیر دارند. این عوامل می‌توانند شامل موارد ژنتیکی و محیطی باشند که در ادامه برخی از آن‌ها را مرور می‌کنیم:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی یکی از مهم‌ترین عواملی است که احتمال ابتلا به بیش فعالی را افزایش می‌دهد.
- شرایط دوران بارداری: قرار گرفتن مادر در معرض مواد سمی مانند سیگار و الکل در دوران بارداری می‌تواند بر رشد مغز کودک تأثیر بگذارد.
- محیط اجتماعی: محیط پرتنش و ناپایدار و عدم توجه به نیازهای عاطفی کودک از عوامل مهمی در بروز بیش فعالی هستند.
روش‌های تشخیص بیش فعالی در کودکان
تشخیص بیش فعالی کودکان فرایندی چند مرحله‌ای است که شامل مشاهده، مصاحبه و تست‌های تخصصی می‌شود. این مراحل به روان‌شناس و پزشکان کمک می‌کند تا اطلاعات صحیحی از وضعیت کودک به دست آورند. مراحل تشخیص بیش فعالی در کودکان به شرح زیر است:
- مشاهده رفتارهای کودک: در این مرحله، رفتارهای کودک در محیط‌های مختلف بررسی می‌شود.
- مصاحبه با والدین و معلمان: پزشک با صحبت با والدین و معلمان کودک به الگوهای رفتاری او پی می‌برد.
- انجام تست‌های تشخیصی: تست‌های روانشناسی و پرسش‌نامه‌های تخصصی برای سنجش شدت بیش فعالی استفاده می‌شوند.
روش‌های درمان و کنترل بیش فعالی در کودکان
درمان بیش فعالی کودکان نیازمند روش‌های ترکیبی است که شامل دارو درمانی، رفتار درمانی و استفاده از روش‌های غیر دارویی می‌شود. به کارگیری این روش‌ها کمک می‌کند تا کودکان بهتر بتوانند رفتارهای خود را کنترل کرده و کیفیت زندگی آن‌ها بهبود یابد.
دارو درمانی و انواع داروهای مورد استفاده
یکی از روش‌های رایج درمان بیش فعالی، استفاده از داروهای خاصی است که با توجه به نوع و شدت علائم توسط پزشک تجویز می‌شود. این داروها می‌توانند به بهبود تمرکز و کاهش رفتارهای تکانشی کمک کنند.
روش‌های درمانی بدون دارو
روش‌های درمانی بدون دارو نیز می‌توانند مؤثر باشند و شامل روش‌های مختلفی هستند که به کنترل علائم کمک می‌کنند:
- رفتار درمانی: تقویت رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی
- خانواده درمانی: ایجاد یک محیط حمایتی برای کودک
- تغییر در رژیم غذایی: کاهش مصرف قند و استفاده از غذاهای سالم
نکات مهم برای والدین در برخورد با کودک بیش فعال
والدینی که کودک بیش فعالی دارند، می‌توانند با ایجاد محیط حمایتی و به کارگیری تکنیک‌های مناسب، به بهبود علائم کودک کمک کنند. توجه به نیازهای عاطفی و آموزشی کودک و ایجاد ثبات در زندگی او از کاربرد ویژه‌ای برخوردار است.
ایجاد محیط حمایتی در خانه
ایجاد محیط حمایتی در خانه و فراهم کردن فضایی که کودک بتواند بدون استرس و فشار به فعالیت‌های روزمره‌اش بپردازد، تأثیر زیادی در کنترل علائم بیش فعالی دارد.
جمع‌بندی
در این مقاله، به بررسی همه‌جانبه بیش فعالی کودکان پرداختیم. این اختلال که شامل علائم رفتاری و جسمی خاصی است، نیازمند تشخیص زودهنگام و مدیریت تخصصی است. والدینی که کودکشان با این مشکل مواجه است، می‌توانند با استفاده از روش‌های درمانی دارویی و غیردارویی و ایجاد محیطی حمایتی، به بهبود وضعیت کودک کمک کنند.
توصیه ما این است که اطلاعات بیشتری در این باره از مقالات دیگر وبلاگ همراهتم مطالعه کنید تا در مسیر بهتری برای کمک به کودکتان قرار بگیرید.
