نحوه برخورد صحیح با کودک بهانه گیر

همه ما برای یک بار هم که شده، لجبازی را تجربه کرده‌ایم. حال یا خودمان لجبازی کرده‌ایم و یا با فرد لجباز برخورد داشته‌ایم. فرض کنید  با یک کودک بهانه‌گیر طرف باشید که به واسطه کودک بودنش نخواهید با مقابله به مثل، تاثیر منفی روی تربیت او داشته باشید. کودکان برای رسیدن به هدف‌شان از هیچ کاری فروگذار نمی‌کنند، آنها می‌توانند با لجبازی و غرزدن بزرگ‌ترها را تا سرحد جنون عصبانی کنند.

این روزها موضوع تربیت کودکان به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های جامعه تبدیل شده است. شاید یکی از دلایلش هم این باشد که کودکان امروز قرار است بزرگسالان جامعه فردای ما باشند.

نشانه­‌های کودک لجباز

گفته می‌شود کودکانی که حداقل دارای چهار ویژگی از نکاتی که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم باشند، و آن را به مدت 5 تا 6 ماه به طور تکراری انجام دهند، کودک لجباز به حساب می‌آیند.

1. سعی به انتقام گرفتن: برخی کودکان وقتی به خواسته خود نمی‌رسند، حتی با لجبازی سعی در انتقام گرفتن از طرف مقابل می‌کنند به طوری که امکان دارد هم به خود و هم به فرد موردنظر آسیب جدی وارد کنند. که البته نیاز است این کودکان از نظر دور نباشند.
2. مقصر دانستن دیگران: این کودکان وقتی کار اشتباهی را انجام می‌دهند آن را به گردن دیگری می‌اندازند و او را مقصر می‌دانند، به طور مثال وقتی چیزی را روی زمین می‌ریزند اگر خواهر یا برادری داشته باشند او را مقصر جلوه می‌دهند و انتظار دارند والدین یا اطرافیان با آنها برخورد کنند.
3. جر و بحث: کودک بهانه‌گیر سعی در مشاجره دارد و با این کار به اصطلاح می‌خواهد به دیگران بفهماند که حق با اوست. حتی گاهی زیر لب غرغر می‌کند.
4. زود رنجی: اغلب کودکان بهانه‌گیر وقتی با حرف و یا رفتاری خلاف خواسته‌شان روبه‌رو می‌شوند شروع به گریه و زاری می‌کنند.
5. عصبانیت: عصبانیت هم یکی دیگر از نشانه‌های داشتن کودک لجباز است. آنها وقتی عصبانی می‌شوند نمی‌توانند خود را کنترل کنند.
6. رفتارهای ناراحت کننده عمدی: کودکان لجباز با اینکه می‌دانند دیگران از کدام کار آنها ناراحت می‌شوند، همان کار را از روی عمد انجام می‌دهند.
7. پرخاش: کوبیدن پاها، جیغ و فریاد، خرابکاری، کتک زدن دیگران و … همه این‌ها نیز می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که کودک شما شروع به لجبازی کرده‌است.

دلایل بهانه گیری در کودکان

در پس هر رفتاری دلیلی وجود دارد، اما در پس رفتار یک فرد بهانه‌گیر چه چیزی نهفته است؟ به نظر نمی‌آید لجبازی و بهانه‌گیری در افراد مخصوصا کودکان از روی عمد باشد.

برخی از دلایل لجبازی در کودکان به شرح زیر است:

1. گرسنگی
2. خستگی و کلافگی ناشی از فعالیت و شیطنت روزانه
3. بیماری و به تبع آن داشتن درد
4. تنش و نبودن آرامش در خانه
5. نیاز به جلب توجه و دیده شدن از سوی والدین و اطرافیان
6. نداشتن خواب کافی
7. تولد نوزاد جدید در خانواده
8. به دست آوردن استقلال
9. نقل مکان به جای جدید (شهر و یا خانه جدید)

راهکارهای حل مشکل لجبازی

از آنجایی که کودک لجباز سعی دارد به هر قیمتی به تمام خواسته‌هایش برسد، برای از بین بردن این احساس راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:

1. 1. 1. جایگزینی: وقتی دلیل لجبازی کودکان را بدانید می‌توانید با جایگزین کردن آن، به حل مشکل کمک کنید. مثلا وقتی که ظرف غذای خاصی را می‌خواهد، می‌توانید با پیشنهاد ظرف دیگری که مورد علاقه اوست او را آرام کنید.
      2. توجه: توجه نکردن به کارهای مثبت کودک باعث لجبازی او می‌شود، ولی وقتی به موقع از شما توجه بگیرد کمتر لجبازی می‌کند.
      3. زمان: زمانی که کودک در حال بهانه‌گیری است حرف‌شنوی کمتری دارد. «اصرار نکردن در لحظه به موضوعی که باعث  لجبازی شده» نیز کارساز است.
      4. داستان پردازی: اگر در مورد مشکل پیش آمده داستانی در ذهن دارید آن را برای کودک تعریف کنید و از صبوری او به عنوان راه حل استفاده کنید.
      5. دور کردن از موقعیت: دوری از شرایطی که حدس می‌زنید باعث لجبازی شود.
      6. صحبت: صحبت کردن با کودک هنگامی که حالت عادی دارد. او را در آغوش بگیرید، به او بگویید که دوستش دارید و اینکه لجبازی کار خوبی نیست و باعث ناراحتی خودش می‌شود.
      7. داشتن توقعات به جا: این را فراموش نکنید که طرف شما کودک است و هنوز نمی‌تواند درک کاملی از رفتار خود داشته ‌باشد.
      8. فرصت جبران: دادن فرصت جبران به کودک با کارهای کوچک.
      9. بحث نکردن: هنگامی که کودک شما شروع به لجبازی می‌کند تلاش نکنید که او را قانع کنید. گاهی اوقات سکوت و کم محلی شما می‌تواند او را آرامتر کند.