اعتیاد نوجوانان این روزها به یک معضل بزرگ تبدیل شده است، تا حدی که در همه‌ی اقشار جامعه و رده‌های متفاوت سنی دیده میشود. گرایش نوجوانان به اعتیاد موضوع جدیدی نیست، اما با این حال هنوز نیاز است از زوایای متفاوتی مورد بررسی قرار بگیرد. بروز اعتیاد و تمایل به آن در نوجوانان علائم مشخصی دارد که در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم درباره‌ی آن صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
گرایش نوجوانان به اعتیاد و بروز آن
برای مواجهه و درمان هر آسیب نیاز است ابتدا دلایل بروز آن را مورد بررسی قرار دهیم. گرایش نوجوانان به استفاده از مواد مخدر مخصوصا در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته و نوع زندگی امروزی نوجوانان در این امر تاثیرگذار است. دسترسی آسان به هرچیز و همچنین کنجکاوتر بودن نوجوانان نسبت به گذشته و عدم نظارت کافی و صحیح والدین ممکن است از علل اصلی افزایش بروز این خطر در نوجوانان باشند. در ادامه رایج‌ترین علل تمایل نوجوانان به اعتیاد را باهم مرور خواهیم کرد.
علل گرایش نوجوانان به اعتیاد
غالبا اعتیاد در نوجوانان، به دو علت اصلی عوامل محیطی و انگیزه‌های درونی ایجاد میشود. ممکن است به دلیل قرارگرفتن نوجوانان در شرایط خاص، تمایل به مواد مخدر افزایش یابد. هریک از عوامل، ممکن است در افراد متفاوت با توجه به شرایط، سن و … متفاوت و خود نیاز به بررسی کامل و تحقیقات گسترده داشته باشد، اما در ادامه به توضیحاتی مختصر در خصوص هرکدام از این عوامل بسنده خواهیم کرد.
زمینه خانوادگی
در گزارشات و مطالعاتی که بر پایه‌ی گرایش نوجوانان به اعتیاد انجام شده است، موضوع قابل توجهی وجود دارد: اعتیاد نوجوانان در بسیاری موارد به خانواده آن‌ها مرتبط است. خانواده در درجه‌ی اول مبنای رفتاری برای فرزندان به حساب می‌آید. هم از نظر نظارت و تربیت صحیح فرزندان و نقش آن در کاهش بروز خطر و هم براساس این‌که نوجوانانی که والدین آن‌ها به مواد مخدر اعتیاد دارند بیشتر در معرض این خطر قرار می‌گیرند.
نقش استرس و اضطراب
استرس و اضطراب، دلیل بسیاری از بیماری های روانی هستند و همچنین منبع بروز بعضی از ناهنجاری‌های اجتماعی شناخته میشود. نوجوانانی که والدین و اطرافیان‌شان آن‌ها را تحت فشارهای تحصیلی و… می‌گذارند و یا در میان مشکلات خانوادگی قرار گرفته‌اند، امکان بیشتری وجود دارد که به اعتیاد گرایش پیدا کنند یا به آن مبتلا شوند.
کنجکاوی و عدم آگاهی
کنجکاوی نوجوانان در بسیاری موارد منجر به بروز معضل میشود؛ این‌که نوجوان در مورد مصرف مواد مخدر کنجکاو ایت و اطلاعات کافی درباهره‌ی مضرات آن ندارد. بسیاری افراد در سن نوجوانی، میل مفرط به تجربه‌ی چیزهای جدید، لذت و مسائل ممنوعه دارند. به همین دلیل ممکن است به دلیل کنجکاوی و میل به ارضای این حس به مواد مخدر روی بیاورند.
وسوسه دوستان و هم‌سالان ناباب
شاید ترغیب فرد توسط دوستان همسن و سال یکی از مهم‌ترین عوامل کشیده شدن به سمت مواد مخدر در باشد. از آن‌جاکه نوجوانان بیشتر از هر سن دیگر ممکن است از سوی دوستان خود تشویق به انجام کاری شود و به اصطلاح بخواهد کم نیاورد، این خطر را ایجاد می‌کند که بخواهد استفاده از مواد مخدر را امتحان کند.
مسائل اجتماعی و لزوم آگاهی از مهارت‌های زندگی
نوجوانان قادر به درک درست و کامل محیط اطراف خود نیستند و شاید نتوانند کنترل هیجان در برابر مسائل اجتماعی از خود نشان دهند. مهارت حل مسائل در این رده‌ی سنی در نوجوانان کمرنگ‌تر است و به همین دلیل است که بیشتر در معرض خطر اعتیاد ناشی از مسائل این‌چنینی قرار می‌گیرند.
علاوه بر مواردی که گفته شد، مسائل دیگری هم وجود دارد که ممکن است باعث گرایش نوجوانان به اعتیاد شود و با توجه به شرایط هر فرد قابل بررسی در جلسات مشاوره است.
راهکارهایی برای پیشگیری از گرایش نوجوانان به اعتیاد
برای مصون ماندن فرزندان از خطر اعتیاد، راهکارهای زیادی وجود دارد. والدین، معلمان و هرکسی که به هر نوعی با نوجوانان در ارتباط است، با استفاده از این راهکارها می‌تواند از بروز اعتیاد این گروه سنی جلوگیری کند.
آگاهی دادن به فرزندان در خصوص اعتیاد و عوارض آن، کمک به افزایش اعتماد به نفس و گوش دادن به آن‌ها، ایجاد رابطه‌ی صمیمی با نوجوانان و القای حس مسئولیت‌پذیری به آن‌ها از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از اعتیاد نوجوانان به مواد مخدر است. البته همواره به یاد داشته باشید که مشورت گرفتن از افراد متخصص می‌تواند به خوبی در روند مواجهه با این معضل به والدین و فرزندان کمک کند.
مواد مخدر محبوب در میان نوجوانان
اعتیاد نوجوانان همیشه به مواد مخدر شناخته‌شده نیست و امروزه اعتیاد به ماریجوانا و انواع قرص‌های روان‌گردان و توهم‌زا در میان نوجوانان از محبوبیت زیادی برخوردار است. همچنین انواع مشروبات الکلی ممکن است در آن‌ها وابستگی ایجاد کند.
علائم رایج اعتیاد در نوجوانان
اعتیاد نوجوانان به مواد مخدر نشانه‌هایی دارد که در ادامه به رایج‌ترین آن‌ها پرداخته‌ایم.
- بروز خشم و رفتارهای منفی مانند دزدی از اعضای خانواده
- افت شدید تحصیلی
- دروغ گفتن
- تغییرات شدید شخصیتی و رفتاری
- گشادی مردمک و قرمز شدن چشم‌ها
- خماری و بی‌حوصلگی
کلام آخر
اعتیاد به مواد مخدر معضل دردناکی است که هر جامعه‌ای را به سمت نابودی می‌کشاند. سنین نوجوانی از حساسیت بالایی برخوردار است و گرایش نوجوانان به اعتیاد ممکن است در این بازه بیشتر باشد. لازم است والدین بیشتر با نوجوان خود وقت بگذرانند، او را درک کنند و رابطه‌ی صمیمانه با او برقرار کنند. همچنین توصیه میشود از مشورت با روانشناس غافل نشوید تا در جلوگیری از این خطر و درمان آن راهکارهای تخصصی به شما ارائه دهد.