سکوت یک قدرت، از عوامل کاریزماتیک شدن و یک ویژگی مثبت است. کسانی که بیشتر سکوت می‌کنند، بیشتر فکر می‌کنند و رفتار و حرف‌های عاقلانه‌تری دارند. ذهنی که درگیر افکار مختلف نمی‌شود و در مواقع مورد نیاز سکوت می‌کند، قادر است مسائل مختلف را بهتر تحلیل کند. در طول زمان، سکوت ذهن باعث به‌دست آوردن توانایی و قدرت زیادی می‌شود.
در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم، روش‌های موثر در جهت رسیدن به این توانایی را مرور می‌کنیم.
سروصدای ذهنی چیست؟
آن‌چه در ذهن ما تکرار می‌شود، صداهای ضبط‌شده‌ای است که از کودکی تا به حال توسط اطرافیان و جامعه ثبت و ضبط کرده‌ایم. تمام افراد، باورها، اعتقادات و انتقاداتی که دارند ر از طریق صحبت کردن به ما منتقل می‌کنند؛ یعنی یک نمونه‌ی کامل از خودشان را در ذهن ما قرار می‌دهند. بعد از گذشت چندین سال بازهم آن حرف‌ها و اعتقادات در ذهنمان تکرار می‌شود و همان محدودیت‌های پیشین را در وجودمان تکرار می‌کنند. ترس، ناامیدی و حرف‌هایی که حاصل‌شان فقط کاهش اعتماد به نفس ما بوده است. به مرور صدها یا هزاران آدمی که در ذهن ما هستند، چیزی به‌نام منطق را در ما شکل می‌دهند. بعد از آن، هرکاری بخواهیم انجام بدهیم را با همان منطق می‌سنجیم و بعد به احتمال زیاد منصرف می‌شویم. با این معیار که مسئله‌ای عقلانی هست یا نیست، جلوی پیشرفت خودمان را می‌گیریم.
سکوت ذهن چیست؟
سکوت چنان تجربه‌ی عمیقی در وجود انسان است که اگر آن را درک کنیم، خواهیم توانست تمام الهاماتی را که از ذهن و دهان حکیمان و عارفان بزرگ به بشریت بیان شده را درک کنیم. درک سکوت ذهن درواقع شناخت طبیعی‌ترین غریزه‌ی انسان است. سکوت پویا است و زمانی سخن می‌گوید که کلمات شکست بخورند. سکوت در سطح عمیقی با ذهن‌های دیگر گفت‌وگو می‌کند و می‌تواند به گونه‌ای تحت تأثیر قرارشان دهد که هیچ کلامی نمی‌تواند. باید یاد بگیریم که انرژی سکوت ذهن را درون خود ایجاد کنیم. سکوت ذهن به معنای متوقف کردن فکر کردن نیست، بلکه به این معنا است که شما هر زمان که نیاز به فکر کردن دارید، فکر کنید اما در زمانی که به فکر نیاز ندارید، بتوانید ذهن را آرام نگه دارید. هنگامی که شما بتوانید به سکوت ذهنی برسید، توانایی تمرکز شما پیشرفت می‌کند و به مرور میتوانید واضح و شفاف‌تر فکر کنید.
فواید رسیدن به سکوت ذهن
با ساکت کردن ذهن مزایای بسیاری حاصل می‌شود از جمله:
- پاک شدن ذهن از گذشته
- پیدا کردن راهکارهای مفید و تازه
- به آرامش رسیدن و مدیریت بحران
- تصمیمات بهتر و رفتار سنجیده
- به دست آوردن ذهنی شفاف برای تصمیم‌گیری
- پیشرفت قدرت تجسم و تصویرسازی مثبت
- آرامش روانی و دوری از استرس و احساسات منفی
- بهبود وضعیت اضطراب، درمان ترس، خشونت، ناامیدی و …
حالات پنجگانهی سکوت ذهن
حالت اول: آگاهی از حواس پنج‌گانه و امور کاملا محسوس.
حالت دوم: خارج کردن حواس از عالم بیرون و برگرداندن آگاهی به درون ذهن.
حالت سوم: ناظر شدن بر تمام افکاری که آزادانه در ذهن ظاهر می‌شوند.
حالت چهارم: اختیاری شدن افکار و کنترل روی آن.
حالت پنجم: رهایی از افکار و در پایان ورود به مرحله‌ی مراقبه.
تمرین سکوت ذهن
ما بر اتفاقات ذهن خود آگاه خواهیم شد و برای مرحله‌ی آگاهی از خود، تمرینی کامل در سیستم پرورش و نظم آگاهی لازم است. با تمرین درمی‌یابیم که چگونه از مراحل ذهن‌آگاهی باخبر شویم و افکار را به کنترل درآوریم.
مراقبه را تمرین کنید
مراقبه‌ی تنفسی را تمرین کنید. این یک راه ساده و موثر برای آرام کردن ذهن است. یک مکان راحت و آرام پیدا کنید تا بتوانید در آن‌جا بنشینید و تنفس خود را زیر نظر بگیرید. با تمرین بیشتر قادر خواهید بود مراقبه‌تان را طولانی‌تر کنید و بدون توجه به اطراف و قطع تنفس، آرام و آرامتر شوید.
تمرکز خود را روی یک چیز مشخص ببرید
ذهن خود را تمرین دهید تا آرام باشد و فقط روی یک چیز تمرکز کند. فرقی ندارد که آن چیز یک شمع یا هر جسم دیگری باشد. افکاری که حواس‌تان را پرت می‌کند را کنار بگذارید و تلاش کنید تحت تأثیر آن‌ها قرار نگیرید. یک جسم را انتخاب کنید و تمرکز خود را کاملا روی آن منعطف کنید.
تصویرسازی کنید
تصاویری که باعث افزایش شادمانی و حس خوب در شما می‌شود را در ذهن بیاورید. به‌طور مثال تصویر یک کوه یا دریاچه‌ی زیبا را در ذهن بیاورید.
مثبت فکر کنید
اگر مراقبه بخشی از برنامه روزانه‌ی شما است، آن را به شکل اصولی دنبال کنید. با تکرار کردن افکار خودتان که انرژی مثبت دارند، ذهن‌تان را آرام کنید.
«من مانند جنگلی سبز و رو به رشدم، در تعادل، میخواهم آرام و وسیع باشم. من دوام را میخواهم و نه بالا و پایین بودن را.»
آب معجزه می‌کند
یک دوش آرامشبخش بگیرید. آب اثرات آرام‌کننده‌ی زیادی دارد. یک دوش آب گرم ساده می‌تواند اعصاب‌تان را آرام کند. میتوانید بعد از دوش، سر خود را روی یک بالش نرم بگذارید، کمی رایحه‌ی آرامشبخش مانند اسطوخودوس در هوا پخش کنید، نور را کم کنید و به یک موسیقی آرامشبخش گوش بدهید.
با صدای طبیعت احاطه شوید
اگر میتوانید به طبیعت بروید. کنار یک رود بنشینید و از صدای آب لذت ببرید. اگر توان دسترسی به طبیعت را ندارید، صدای آن را از منابع آنلاین دانلود کنید و در خانه پخش کنید تا حس آرامش را درون شما به وجود بیاورد.
پیاده‌روی کنید
سعی کنید در مکان آرامی که آب و هوای خوبی دارد پیاده‌روی کنید. حتی یک قدم زدن کوتاه در بیرون از منزل میتوانید ذهن شما را آرام کند. اگر کل روزهای هفته را داخل منزل باشید، باید آخر هفته را به طبیعت یا محیط بیرون بروید.
باغبانی را امتحان کنید
باغبانی و در ارتباط بودن با گیاهان راهی عالی برای سکوت ذهن است. سعی کنید گل بکارید، سبزیجات پرورش دهید و اگر در آپارتمان زندگی می‌کنید، داخل خانه یا بالکن گیاه پرورش دهید.
در لحظه‌ی حال زندگی کنید
گذشته را فراموش کنید. ماندن در گذشته، احساس خوب را از شما می‌گیرد. اگر در مورد اتفاق‌های بد گذشته فکر می‌کنید، همین حالا تصمیم بگیرید که انرژی خود را صرف فکر کردن به چیزهای سازند‌ه‌تر کنید.
نگاه خود را مثبت کنید
آینده همیشه موضوعی نا امن و ترسناک به نظر می‌رسد. با دید مثبت سعی کنید آینده‌ی بهتری را برای خود ترسیم کنید.
از لحظه‌ی حال لذت ببرید
توجه خود را به آن‌چه همین حالا اتفاق میافتد معطوف کنید. از فرصتهای زندگی استفاده کنید و ذهن‌تان را به سمت افکار و فعالیت‌های مثبت رهنمون کنید.
کلام آخر
در دنیای امروز، با وجود هیاهوی زندگی مدرن و فشارهای روزمره، سکوت ذهن می‌تواند به عنوان یک پناهگاه برای آرامش و بازسازی درونی عمل کند. اضطراب و استرس‌های دائمی ناشی از عوامل مختلف می‌توانند به سلامت روانی ما آسیب بزنند. در این راستا، ایجاد لحظاتی از سکوت و تمرکز می‌تواند به کاهش این اضطراب‌ها کمک کند.
برای دست‌یابی به سکوت ذهن، می‌توان از تکنیک‌های مختلفی بهره برد، از جمله مدیتیشن، تمرینات تنفسی و گوش دادن به موسیقی آرامشبخش. این روش‌ها نه تنها به آرامش ذهن کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند احساسات منفی را نیز کاهش دهند و به بهبود کیفیت زندگی‌تان بیانجامند.
در کنار این روش‌ها، مشاوره روانشناسی غیرحضوری می‌تواند به شما در مدیریت اضطراب و یافتن ابزارهای لازم برای رسیدن به سکوت ذهن کمک کند. مشاوران می‌توانند به شما آموزش دهند که چگونه میتوانید با چالش‌های روزمره بهتر مقابله کنید و راهکارهایی برای ایجاد فضای آرامش در زندگی‌تان ارائه دهند. با توجه به دسترسی آسان و راحتی این نوع مشاوره، میتوانید در هر زمان و مکان از این خدمات بهره‌مند شوید و به تدریج به آرامش و سکوت ذهنی مورد نیاز خود دست یابید.