اگر شما هم وقتی در شرایط سخت گیر می‌افتید سعی دارید با خندیدن بی‌مورد و بی‌جا بر شرایط مسلط شوید و همه‌چیز را مدیریت کنید، بدانید این خنده عصبی است. این‌که در شرایط نامناسب و در مواجهه با تروما یا بحران بخندید، اتفاق عجیبی نیست. شما تنها کسی نیستید که این رفتار عصبی را تجربه کرده است. در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم به علل و نحوه مواجهه با خنده عصبی پرداخته‌ایم.
خنده عصبی چیست؟
خنده عصبی واکنشی است که اغلب در شرایطی از استرس، اضطراب یا ناراحتی به وجود می‌آید. افراد ممکن است به‌طور کاملا غیرارادی و به دلیل فشارهای ذهنی یا احساسات ناخوشایند بخندند، اما این خنده نشانه‌ای از شادی و خوشحالی نیست. خنده در شرایط و جای درستی اتفاق نیفتاده و ناشی از فشارهای ذهنی یا احساسات منفی است. این خنده ممکن است با تغییرات در صدا و یا رفتار همراه باشد که نشان می‌دهد شخص واقعاً احساس خوبی ندارد.
دلایل رایج خنده عصبی چیست؟
دلیل ایجاد خنده‌های عصبی می‌تواند عوامل درونی و بیرونی به شرح زیر باشد:
واکنش دفاعی
خنده عصبی نوعی مکانیسم دفاعی در برخی افراد است. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا به اضطراب خود مسلط شوند و حس راحتی داشته باشند. وقتی می‌خندید، انگار به خودتان تلقین می‌کنید که وضعیت خیلی هم بد نیست و آرام می‌گیرید.
هماهنگی با شرایط
گاهی این رفتار یک واکنش عصبی به یک تجربه دراماتیک یا تغییر در زندگی است. در این شرایط بدن به گونه‌ای متفاوت و خلاف انتظار به شرایط پاسخ می‌دهد و انگار با این روش در پی پرت کردن حواس شما است تا بهتر با شرایط کنار بیایید.
اختلال خویشتن‌داری عاطفی
خویشتن‌داری عاطفی حالتی است که احساسات بسیار عمیق شده است و با شرایط سازگار نیست. وقتی شرایط این‌چنین از تحت کنترل شما خارج شود، ممکن است واکنش‌های کوتاه مانند خنده عصبی را تجربه کنید. البته این امر ممکن است باعث ایجاد حس اضطراب و شرم شود و فرد را از جامعه دور و منزوی کند.
اختلال اوتیسم
در مطالعاتی که تابه‌حال درباره‌ی اوتیسم انجام شده، نشان داده است که بچه‌های مبتلا به اوتیسم اغلب راه‌های غیرطبیعی را برای نشان دادن احساسات خود برمی‌گزینند. افرادی که به اوتیسم مبتلا هستند، متوجه شرایط اجتماعی نیستند و ممکن است به موضوعاتی که بامزه نیست هم بخندند.
تیروئید پرکار
وقتی که غده تیروئید پرکار است و مقدار زیادی هورمون تولید می‌کند، ممکن است اختلالاتی ایجاد شود. هورمون‌ها هستند که انرژی سلولی مغز را مدیریت می‌‌کنند و ممکن است مشکلات مختلفی از جمله خنده عصبی در ادامه ایجاد شود.
نگرانی و حس ناخوشایند
بسیاری از افراد در هنگام ناراحتی می‌خندند. زمانی که یک اتفاق ناراحت‌کننده پیش آمده است و یا نگران چیزی هستند، این رفتار ممکن است اتفاق بیفتد. گاهی در برخی افراد بعد از یک اتفاق ترسناک هم چنین حالتی به وجود می‌آید.
مشاهده خنده دیگران
شاید توجه کرده باشید که وقتی می‌شنوید یا می‌بینید که فرد دیگری می‌‌خندد، دلیل این می‌شود که شما هم بخندید. این تجربه همچنین در مواقع نامناسب هم رخ می‌دهد. وقتی یک نفر شروع به خندیدن می‌کند، ممکن است شما هم این کار را به‌صورت ناخودآگاه انجام دهید، حتی اگر مورد خنده‌داری هم وجود نداشته باشد.
احساس پوچی
وقتی شما احساس خوبی ندارید، زیاد در مورد رفتارتان در شرایط مختلف فکر می‌کنید و احساس می‌کنید نمی‌توانید مسائل را مدیریت کنید. در نتیجه یک رفتار عجیب و غریب از خود نشان می‌دهید. این نشانه‌ی درگیر بودن با خودتان از درون است و می‌تواند عاملی برای خنده عصبی شود.
اضطراب
تحقیقات نشان داده است که خنده عصبی راهی برای آزادسازی انرژی منفی درنتیجه‌ی اضطراب است. درواقع این خنده به شما کمک می‌کند عصبانیت و ناراحتی خود را تا حد مطلوبی کاهش دهید، آرام شوید و تعادل را در شرایط استرس به دست آورید.
یافتن اطمینان خاطر
خندیدن در شرایط نامناسب برخی اوقات راهی برای ذهن ناخودآگاه است تا به خودش این اطمینان را بدهد که همه‌چیز خوب است. تثبیت این حس که با تهدیدی روبرو نیست و نباید به‌خاطر چیزی نگران باشید.
خنده عصبی درمان دارد؟
مواردی وجود دارد که تا حدود زیادی به مواجهه و کنترل خنده عصبی کمک می‌کند. رایج‌ترین آن‌ها در ادامه بیان شده است:
- نقس عمیق بکشید
- مراقبه کنید
- موسیقی و هنر را دنبال کنید
- تراپی شناختی رفتاری انجام دهید
- مهارت‌های اجتماعی خود را ارتقا دهید
- روی صحبت دیگران تمرکز داشته باشید
- مشکلات زمینه‌ای و ریشه‌ای را بررسی کنید
کلام آخر
وقتی که خنده عصبی زیاد اتفاق می‌افتد، مشکلاتی در زندگی افراد به وجود می‌آورد. ممکن است احساس شرم و ضعف داشته باشید و از جمع دوری کنید. پس بهتر است در مواجهه با این رفتار، راهکارهای مناسب را در پیش بگیرید و اگر نیاز به کمک روان‌درمانگر داشتید، حتما از آن بهره ببرید.