بی‌شک قرن بیست‌و‌یکم برای همه‌ی مردم دنیا، قرن فناوری‌ست. در طی بیست سال گذشته پیشرفت تکنولوژی سرعت بسیار بالایی داشته است. به‌طوری‌که می‌توان در هر سال آن، شاهد ورود فناوری‌هایی باشیم که توانسته است زندگی میلیون‌ها انسان، در سراسر این کره‌‌ی خاکی را متحول کند. بلاکچین یکی از این فناوریها‌ست. ما در این مقاله از قصد داریم درباره‌ی بلاکچین به ساده‌ترین زبان صحبت کنیم.
تفاوت بیت‌کوین و بلاکچین
بلاکچین فناوری‌ای هست که بیت‌کوین را به عنوان اولین کاربرد خود معرفی کرد. شاید به همین خاطر باشد که خیلی‌ها بیت‌کوین و بلاکچین را یک پدیده‌ی واحد بدانند. درصورتی‌که ساخت ارز‌های دیجیتال تنها یکی از کاربردهای بلاکچین است و این تکنولوژی کاربردهای فراوان دیگری هم دارد.
بلاکچین یک ساز‌و‌کار داده‌ساختار است. کار آن هم تضمین امنیت، وضوح اطلاعات و تمرکز زدایی از سوابق تراکنش‌هاست. درواقع این تکنولوژی زنجیره‌ای از بلاک‌هایی‌ست که داده‌های را در خود حفظ می‌کند، بدون اینکه نهادی بتواند روی داده‌ها تسلط یا کنترل داشته باشد. برای مثال: اگر شما بخواهید به شخصی خارج از کشور پولی پرداخت کنید، از برخی برنامه‌ها برای این جابه‌جایی استفاده خواهید.
برنامه‌هایی مانند پی پل (PayPal) در قبال مقدار پولی که بین شما و نفر دوم جابهجا می‌شود، کارمزدی دریافت خواهد کرد. نکته‌ی مهم ماجرا همین‌جاست. در این تراکنشی که مثال زدیم، سه طرف از میزان و مقدار مبلغ جابه‌جایی اطلاع دارند.
اول شما، دوم اپلیکیشن و سوم شخص گیرنده‌ی پول. درست در همین‌جا، امنیت پول شما به خطر زیادی می‌افتد، اما در بلاکچین این‌طور نیست. زمانی که در بستر بلاکچین معامله‌ای صورت می‌گیرد، جز مبدا و مقصد هیچ طرف دیگری از حجم معامله باخبر نخواهد بود، زیرا داده‌ها و اطلاعات صرفا به‌صورت بلاک، جابهجا خواهد شد. همین امکان باعث شده‌است دست دخالت نهاد‌های غیر، از داده‌های شما کوتاه شود و بنابراین فرصت‌های تقلب از بین برود.
انواع بلاکچین
بلاکچین عمومی
بلاکچین عمومی شبیه یک دفتر کاری عمل می‌کند که افراد زیادی به آن دسترسی دارند. درواقع می‌توان گفت هرکسی که به اینترنت وصل می‌شود، می‌تواند بلاکچین را رویت کند. مهم‌ترین و البته اولین کارکرد یک بلاکچین عمومی بیت‌کوین است.
این ارز دیجیتال به تمام کاربران دنیا این امکان را می‌دهد که خیلی شفاف و واضح با همدیگر تبادل اطلاعات کنند. اگر کاربران نتوانند از قوانین پیروی کنند، موجودیت‌شان به خطر می‌افتد. به‌علاوه قوانینی که در همان ابتدای کار برای چنین بلاک‌چین‌هایی وضع می‌شود، در مراحل بعدی به سختی تغییر پیدا می‌کند.
بلاک‌چین‌های عمومی به اعضای خود در قبال وظایفی که انجام می‌دهند (پردازش تراکنش‌ها و تغییرناپذیری دفتر کل)، پاداش ارائه می‌دهند. به همین خاطر بیت‌کوین یک بلاکچین پرسود برای کاربران است.
بلاکچین خصوصی
در بلاکچین خصوصی اوضاع کاملا متفاوت است. این بستر تنها برای یک جامعه‌ی کاربر محدود می‌شود. زمان کنترل روی این بلاک‌چین‌ها هم در دست مالکان و ذی‌نفعان آنهاست. به علاوه این امکان را به مالکان می‌دهد که مقدار دسترسی، تعداد کاربر و نحوه‌ی کسب اجازه را برای کاربران، تعریف کند.
معمولا سازمان‌ها و شرکت‌ها از چنین بلاک‌چین‌هایی استفاده می‌کنند.
2 کاربرد مهم بلاکچین
انتخابات
همان‌طور که همه‌ی ما می‌دانیم، از مهم‌ترین اتفاقات حکومت‌ها، برگزاری انتخابات است. هر کشور و شهری برای صحت انتخاباتی که برگزار می‌کند، انرژی و هزینه‌های بسیار بالایی پرداخت می‌کند. بلاکچین با راهکار خودکارسازی فرآیند اخذ رای، امنیت آرا و صحت انتخابات را تضمین می‌کند. در بلاکچین امکان هرگونه تقلبی به صفر می‌رسد، هم‌چنین محرمانگی رای‌دهندگان و آرای آنها هم حفظ خواهد شد.
مدیریت هویت
با پیشرفت تکنولوژی میزان تراکنش‌های مالی آنلاین روز به روز، بیشتر می‌شود. حفظ حریم اطلاعات کاربران از مهم‌ترین موضوعاتی‌ست که در بانکداری کشورها به آن توجه می‌شود. با یک هجوم سایبری یا هک کاربری و رمز عبور، ممکن است تمام دارایی یک فرد به خطر بیفتد.
به همین خاطر دسترسی به سامانه‌ای که هویت شما وشناسه‌ی شما را حفظ کند، لازم و ضروری‌ست. بلاکچین می‌تواند با رمزنگاری، هویت شما را بشناسد و سپس آن را دیجیتالی کند. در این صورت هر کاربر یک هویت رمزی خواهد داشت که امنیت دارایی‌های او را در زمان انجام تراکنش‌ها حفظ خواهد کرد.
درست است که از سال‌های ورود بلاکچین به دنیای دیجیتال، زمان زیادی نگذشته است، اما توانسته است با اولین حضور خود، یعنی ارائه‌ی بیت‌کوین، محبوبیت زیادی برای خود دست‌و پا کند. مطمئنا در سال‌های آینده هم شاهد پیشرفت بیشتر آن خواهیم بود. پیشرفت‌هایی که زندگی تمام افراد جهان را متحول کند.