آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید چرا بسیاری از افراد به عادت جویدن ناخن دچار هستند؟ این رفتار که به نظر ساده می‌آید، درواقع می‌تواند به مشکلات جدی جسمی و روانی منجر شود. در این مطلب از همراهتم، به تحلیل علت‌های مختلف این عادت پرداخته و راهکارهایی برای ترک آن ارائه می‌کنیم.
با مطالعه این مطلب، می‌توانید اطلاعات کافی برای ترک این عادت به دست آورید.
تعریف جویدن ناخن و دلایل روان‌شناختی آن
ناخن جویدن یا اونیکوفاژی (Onychophagia) یک عادت رفتاری تکراری است که به عنوان یکی از اختلالات وسواس-اجباری در DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) طبقه‌بندی می‌شود. این رفتار غالباً به شکل واکنشی به شرایط استرس‌زا و اضطراب‌برانگیز بروز پیدا می‌کند.
افراد مبتلا به این عادت، ناخودآگاه با جویدن و گاز گرفتن ناخن‌های خود، تلاش می‌کنند تنش و اضطراب را کاهش دهند. معمولاً این رفتار در دوران کودکی شروع می‌شود و در برخی موارد تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. این عادت نه‌تنها از جنبه‌های جسمانی مخرب است، بلکه می‌تواند با تأثیرات روانی نیز همراه باشد.
علائم و نشانه‌های اختلال ناخن جویدن
اختلال ناخن جویدن می‌تواند نشانه‌هایی جسمی و روانی مختلفی داشته باشد. این علائم در برخی موارد کوتاه‌مدت و مقطعی‌اند و در برخی افراد به عادتی مزمن تبدیل می‌شوند که به‌محض مواجهه با تنش یا شرایط خاص، بروز پیدا می‌کنند. در ادامه، علائم جسمانی و روانی این اختلال را بررسی می‌کنیم.
علائم جسمانی ناشی از کندن ناخن
علائم جسمانی ناخن جویدن شامل آسیب‌های متعدد به بافت انگشتان و ناخن‌ها است. این عادت می‌تواند منجر به ترک و لب‌پریدگی دندان‌ها، ایجاد خراش‌های لثه‌ای و در موارد شدیدتر، عفونت‌های دهانی و آسیب‌های گوارشی شود. از دیگر مشکلات جسمانی، ضعف سیستم ایمنی و افزایش احتمال انتقال باکتری‌ها به بدن از طریق تماس مستقیم ناخن‌ها با دهان است که می‌تواند سبب بیماری‌های مختلف گردد.
نشانه‌های روانی و عاطفی در افراد مبتلا
علائم روانی ناخن جویدن شامل احساس پریشانی و تنش پیش از گاز گرفتن ناخن و تجربه تسکین موقتی پس از آن است. این افراد پس از جویدن ناخن‌ها، غالباً دچار احساس گناه یا خجالت از ظاهر ناخن‌های خود می‌شوند. ناخن جویدن برای بسیاری از این افراد راهی است تا احساسات منفی خود را تخلیه کنند، اما با گذشت زمان، این رفتار می‌تواند به احساسات منفی بیشتری منجر شود.
دلایل عمده بروز عادت گاز گرفتن ناخن
دلایل جویدن ناخن می‌تواند متنوع باشد و به عوامل مختلفی مانند استرس، ژنتیک و روابط عاطفی مرتبط باشد. این عادت در افراد مختلف به دلایل متعددی شکل می‌گیرد و تداوم می‌یابد. در زیر به برخی از مهم‌ترین عوامل ایجاد این عادت اشاره شده است:
- تأثیر استرس و اضطراب: استرس و اضطراب از عمده‌ترین دلایل ایجاد این عادت به شمار می‌رود. افراد با تجربه‌ی استرس بالا، برای کاهش تنش به‌طور ناخودآگاه به کندن ناخن روی می‌آورند.
- نقش ژنتیک و عوامل وراثتی: شواهد نشان می‌دهد که برخی افراد از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به عادات وسواس‌گونه‌ای مانند جویدن و خوردن ناخن هستند. والدین مبتلا به این عادت، احتمال دارد که این رفتار را به فرزندان خود منتقل کنند.
- تأثیر کمبود محبت و روابط عاطفی: افرادی که در کودکی با کمبود محبت و توجه روبه‌رو بوده‌اند، بیشتر به عادات ناسالمی چون ناخن جویدن روی می‌آورند تا با این رفتارها، فشارهای روانی خود را کاهش دهند.
عوارض جسمانی و بهداشتی جویدن ناخن
ناخن جویدن، عوارض جسمانی بسیاری به همراه دارد. این عادت نه‌تنها برای دندان‌ها و لثه‌ها مضر است، بلکه باعث مشکلات بهداشتی دیگری نیز می‌شود. در ادامه به برخی از این عوارض اشاره می‌کنیم:
- آسیب به دندان‌ها و لثه: ناخن جویدن باعث سایش و ترک در دندان‌ها و التهاب لثه‌ها می‌شود. در بلندمدت، این عارضه ممکن است به آسیب‌های جدی‌تر مانند شکستگی دندان‌ها و جابجایی فک منجر شود.
- خطر عفونت‌های میکروبی و انتقال بیماری‌ها: باکتری‌ها و میکروب‌های بسیاری در زیر ناخن‌ها پنهان می‌شوند. این میکروب‌ها هنگام گازگرفتن ناخن وارد دهان شده و خطر عفونت‌های گوارشی و دهانی را افزایش می‌دهند.
روش‌های مؤثر برای ترک عادت جویدن ناخن
ترک عادت ناخن جویدن به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. این روش‌ها شامل تکنیک‌های رفتاری و روان‌درمانی، ابزارهای جایگزین و حتی روش‌های زیبایی است. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم.
استفاده از روش‌های رفتاری و روان‌درمانی
روان‌درمانی‌های مختلفی مانند رفتاردرمانی شناختی (CBT) و پذیرش و تعهد درمانی (ACT) می‌توانند در ترک این عادت مؤثر باشند. در CBT، فرد می‌آموزد که چگونه در مواجهه با موقعیت‌های تنش‌زا، به جای ناخن جویدن از روش‌های جایگزین استفاده کند.
این روش شامل شناسایی محرک‌ها و استفاده از تکنیک‌های جایگزین به جای جویدن ناخن است. روش ACT نیز به فرد کمک می‌کند تا پذیرای احساسات منفی خود باشد و به‌تدریج از ناخن جویدن دوری کند.
جمع‌بندی
در این مقاله، به بررسی موضوع جویدن ناخن و علت‌های آن پرداختیم و راهکارهای علمی و عملی برای ترک این عادت معرفی کردیم. از توضیح دلایل روان‌شناختی و عوامل ژنتیکی تا راهکارهای رفتاری و مراقبت‌های زیبایی، سعی کردیم تمام جنبه‌های این موضوع را پوشش دهیم.
ناخن جویدن می‌تواند به عوارض جسمانی و روانی منجر شود و کنار گذاشتن آن به تمرین و آگاهی نیاز دارد. برای دسترسی به مقالات بیشتر در زمینه‌های مشابه، حتماً به وبسایت همراهتم سر بزنید و از مطالب متنوع ما بهره‌مند شوید.