آیا شما هم هر سال عزم خود را برای رسیدن به هدف‌هایتان جزم می‌کنید؟ آیا باز به خود تعهد می‌دهید که امسال دیگر به هدف‌هایتان برسید؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است، بدانید که تنها نیستید. بسیاری از مردم در همین چرخه‌ی تکراری هدفگذاری گرفتارند، هدف‌هایشان را فراموش می‌کنند یا نمی‌توانند آنها را به سرانجام برسانند، و باز خود را برای رسیدن به همان هدف‌ها (موقتا) آماده می‌کنند.
شما می‌توانید این چرخه را بشکنید. ادامه‌ی این مطلب را درباره‌ی روش هدفگذاری در بلاگ همراهتم بخوانید تا بتوانید بهترین بهره را از زندگی ببرید.
هدفگذاری چیست؟
ممکن است برخی از مردم نتوانند به هدف‌هایشان متعهد بمانند، زیرا نمی‌توانند میان هدف‌ها و تلاش‌هایی که روزمره برای پیشرفت می‌کنند، تفاوت بگذارند. همین که تصمیم گرفتید هر روز بدوید نشان از آن نیست که این کار هدفی آگاهانه است. پس بیایید دوباره معنی هدفگذاری را تعریف کنیم.
هدفگذاری فرایندی هدفمند و آشکار است که با شناسایی برنامه، مهارت یا مقصودی تازه شروع می‌شود که می‌خواهید به دست بیاورید. سپس، برای رسیدن به این هدف برنامه می‌ریزید و برای تکمیل برنامه‌ی رسیدن به هدف تلاش می‌کنید.
هدف واقعی بیش از آن که تلاشی کورکورانه و باری به هر جهت باشد مانند تمرین دو است که نقطه‌ی آغاز و پایان و خط مسیر دارد. دقیقا همان‌طور که برای پیروزی در مسابقه‌ی دو باید در میان خط میدان دو با طرح و برنامه و پشتکار بدویم، برای رسیدن به هدف هم به برنامه‌ریزی و انگیزه و انظباط نیاز خواهیم داشت.
دلیل اهمیت هدفگذاری چیست؟
هنگامی که برای خود هدفگذاری می‌کنید فرمان زندگی، یا کارتان، را به دست خود گرفته‌اید. هدف‌ها شما را متمرکز می‌کنند. تصمیم‌هایی که می‌گیرید و کارهایی که می‌کنند در راستای نزدیک کردن شما به این هدف‌ها خواهد بود.
هدفگذاری شما را فعال نگه می‌دارد و نشاط شما را افزایش می‌دهد و بسیار به کار شما و اطرافیانتان می‌آید. وقتی برای خود هدف تعیین می‌کنید، تصویری از آینده‌ی زندگی و کارتان ترسیم خواهید کرد. سپس خود و اطرافیان را برای رسیدن به بهترین نتیجه‌های ممکن به جلو می‌رانید.
نظریه‌ی تعیین هدف چیست؟
نظریه‌ی تعیین هدف که از سوی ادوین لاک (Edwin Locke) روان‌شناس پیشنهاد شده است توصیه‌هایی را درباره‌ی چگونگی تعیین کارآمدترین هدف‌ها ارائه می‌کند. لاک به این نتیجه رسید که هنگامی که هدف‌های دشوارتری تعیین می‌شود کارکنان بهتر اقدام می‌کنند و انگیزه‌ی بیشتری برای رسیدن به آن هدف‌ها دارند.
به بیان دیگر افراد نمی‌توانند در رسیدن به هدف تقلب کنند. هر چه هدف‌ها ساده‌تر باشند برای رسیدن به آنها تلاش کمتری صورت می‌گیرد. اگر هدف‌های دشوار (ولی ممکن) تعیین کنید، تلاش بیشتری را در اجرای برنامه خواهید کرد.
این مقاله در جنبه‌های مهم دیگر نظریه‌ی لاک مانند تعیین هدف‌های واقع‌گرایانه و رسیدن به وضعیت خودانگیزشی دقیق می‌شود. به خواندن ادامه دهید تا بیشترین بهره را از هدف‌های شخصی ببرید و کمک کنید که اطرافیان هم در هنگام تعیین هدف کارآمد عمل کنند.
چطور در هفت گام هدفگذاری کنیم
اگر هدف‌ها این‌قدر اهمیت دارند، چرا در راه رسیدن به آنها شکست می‌خوریم؟ زیرا برای گام‌هایی که باید در مسیر رسیدن به هدف‌ها برداریم برنامه نریخته‌ایم.
تعیین هدف شما را وادار می‌کند که به‌جای نگاه به مقصد، به مسیر حرکت (یا به بیان دیگر، چگونگی به سرانجام رساندن وظایف) فکر کنید. برای شروع فرایند تعیین هدف گام‌های زیر را دنبال کنید.
-
-
به نتایجی فکر کنید که می‌خواهید در پایان مسیر ببینید
-
پیش از تعیین هدف نگاهی دقیق به آن‌چه می‌خواهید به دست آورید بیندازید و پرسش‌های زیر را از خود بپرسید:
- آیا این هدف واقعا همان چیزی است که می‌خواهم؟
- آیا آن‌قدر مهم است که این همه زمان و انرژی برایش صرف کنم؟
اگر حاضر نیستید برای این هدف زمان کافی را بگذارید، شاید آن‌قدر اهمیت ندارد که آن را دنبال کنید.
اگر به یکباره فهرستی بلندبالا از هدف‌های گوناگون و همزمان را تهیه کرده‌اید، احتمالا برای رسیدن به آنها با دشواری مواجه می‌شوید و حتی به یکی از آنها هم نخواهید رسید. به جای آن همان پرسش‌های بالا را از خود بپرسید تا هدف‌هایی را که در هم اکنون بیشترین اهمیت را برایتان دارند تعیین کنید و بر همان‌ها تمرکز کنید.
-
-
هدف‌هایی هوشمندانه تعیین کنید
-
وقتی همه‌ی حواس‌تان جلب هدف واقعی شد، دقت کنید که هدف‌تان هوشمندانه باشد و موارد زیر را شامل شود:
- مشخص باشد
- قابل سنجش باشد
- دست‌یافتنی باشد
- واقع‌گرایانه باشد
- زمان‌بندی داشته باشد
مهمترین بخش هدفگذاری هوشمندانه آن است که هدف مشخص باشد تا بتوانیم دقیقا پیشرفت را در آن ردیابی کنیم و بدانیم که به سوی هدف در حرکتیم. هر چه هدف را مشخص‌تر تعیین کنیم، احتمال رسیدن به آن بیشتر خواهد بود.
مثلا بسیاری از مردم برای کاهش وزن هدفگذاری می‌کنند، ولی همیشه وزن هدف را برای خود تعیین نمی‌کنند و نمی‌دانند چرا می‌خواهند به این هدف برسند. هدف مشخص این گونه خواهد بود: «می‌خواهم پانزده کیلو وزن را تا اول تابستان کم کنم.» این گونه هدف میزان وزنی را که می‌خواهیم کم کنیم و زمان پایان برنامه‌ی هدفگذاری شده را معین کرده است.
-
هدف‌هایتان را بنویسید
وقتی هدف‌هایتان را می‌نویسید، در نظرتان واقعی و محسوس می‌شوند و دیگر ایده‌های گنگی در فکرتان نیستند.
هنگامی که هدف‌هایتان را نوشتید همیشه جلوی چشمان‌تان نگه‌شان بدارید، هدف‌های شخصی را بر آینه‌ی اتاق یا در کنار صفحه‌ی نمایشگر کامپیوتر شخصی و هدف‌های کاری گروهی را در دیوار رو به میز همه بگذارید و هدف‌های کاری شرکت را در جلسه‌های معارفه و ارائه‌ی برنامه‌ی درونی شرکت بگنجانید.
این شیوه به یادتان می‌آورد که هر روز برای رسیدن به هدف‌ها تلاش کنید. وقتی هدف‌هایتان را می‌نویسید از ادبیات مثبت استفاده کنید تا شوق بیشتری برای به سرانجام رساندن آنها داشته باشید.
-
برنامه‌ی عملی طراحی کنید
بسیاری از مردم برای خود هدف تعیین می‌کنند، اما هیچ گاه برنامه‌ی عملی نمی‌ریزند که نشان دهد دقیقا چگونه می‌خواهند به هدف‌ها برسند. برنامه‌ی عملی باید شامل هدف کلی و همه‌ی مراحلی باشد که باید برای رسیدن به هدف طی کنید.
از اعمال خلاقیت در برنامه‌ی عملی خود نترسید. یاد روزهای دبستان بیفتید و خلاق باشید. در ترسیم برنامه‌ی هدف‌ها از مداد رنگی و ماژیک و غیره استفاده کنید. در مجله‌ی فوربز (Forbes) آمده است که ساختن این چنینی برنامه‌ی عملی بخش‌های گوناگون مغز را فعال و هدف‌ها را در ذهن حک می‌کند.
-
-
جدول زمانی تدوین کنید
-
جدول زمانی و گاه شمار را بخشی از برنامه‌ی عملی بگذارید و نقش‌ها و کارها و نقاط مشخص مراحل گوناگون و ضرب‌الاجل‌ها را برای رسیدن به هدف تعیین کنید. وقتی تاریخ برای انجام رساندن کارها تعیین کردید، تلاش کنید تا حد امکان به آنها پایبند بمانید. جدول زمانی احساس اضطرار را به برنامه می‌بخشد و انگیزه تعهد به زمان‌بندی و رسیدن به هدف را در شما بیدار می‌کند.
-
-
عمل کنید
-
حالا که همه چیز را برنامه‌ریزی کرده‌اید وقت عمل است. بعد از این همه زحمت نباید هدف را فراموش کنید. باید گام به گام پیش بروید تا به هدف برسید.
-
-
پیشرفت‌تان را بررسی و بازبینی کنید
-
باید انگیزه‌تان را بیدار و قوی نگه دارید تا هدف را به سرانجام برسانید. برنامه‌ی هفتگی ارزیابی برای پیشرفت در کار بگذارید که شامل بررسی پیشرفت و نظارت بر زمان‌بندی‌ها باشد. وقتی خط پایان را دیدید انگیزه‌تان بالاتر خواهد رفت و تا خط پایان به پیش می‌روید. اگر کمی از برنامه عقب افتاده‌اید، تنظیم‌های لازم را در برنامه اعمال کنید و مسیر را ادامه دهید.
شروع به هدفگذاری کنید
فرایند تعیین هدف سبب موفقیت سریع‌تر و موثرتر شما در رسیدن به هدف‌ها می‌شود. این کار به هدف‌ها قوا می‌دهد و سبب رسیدن شما به نتایج ملموس خواهد شد. فرایند تعیین هدف کمک‌تان می‌کند تا شیوه‌ی هدفگذاری مشخص و زمان‌محور و واقع‌گرایانه را دریابید.