افسردگی در دسته‌ی اختلالات خلقی قرار می‌گیرد. اگرچه افسردگی و اندوه در برخی ویژگی‌ها مشترک هستند، اما افسردگی با اندوهی که پس از، از دست دادن یکی از عزیزان احساس می‌شود با غم و اندوه بعد از یک رویداد آسیب‌زا در زندگی متفاوت است. افسردگی معمولاً شامل بیزاری از خود یا از دست دادن عزت نفس است، در حالی که غم و اندوه معمولاً اینطور نیست.
افراد افسردگی را به طرق مختلف تجربه می‌کنند. ممکن است در کارهای روزانه شما اختلال ایجاد کند و در نتیجه باعث از دست رفتن زمان و کاهش بهره‌وری‌تان شود. همچنین می‌تواند بر روابط و برخی بیماری‌های مزمن تأثیر بگذارد. آرتروز، آسم، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و چاقی از بیماری‌هایی هستند که با وجود افسردگی شدت بیشتری می‌گیرند.
علائم افسردگی چیست؟
افسردگی می‌تواند علائم مختلفی ایجاد کند. برخی نشانه‌ها بر خلق‌وخوی شما و برخی دیگر بر بدن‌تان تأثیر می‌گذارند. این علائم ممکن است ادامه‌دار داشته باشند و یا اینکه در زمانی ظاهر شوند و در زمان دیگر دوباره عود کنند.
همه‌ی افراد مبتلا به افسردگی، علائم مشابهی را تجربه نمی‌کنند. علائم ممکن است از نظر شدت، تعداد دفعات بروز و مدت زمان متفاوت باشد. همچنین این نشانه‌ها در میان مردان، زنان، نوجوانان و کودکان متفاوت است.
توجه داشته باشید که اگر تقریباً هر روز به مدت حداقل 2 هفته، برخی از علائم و نشانه‌های زیر را تجربه می‌کنید، ممکن است که مبتلا به افسردگی شده باشید:
نشانه‌های افسردگی در بزرگسالان:
- پرخاشگری
- تحریک‌پذیری، اضطراب یا بی‌قراری
- احساس پوچی، غم و ناامیدی
- عدم لذت بردن از فعالیت‌های مورد علاقه
- احساس خستگی زیاد
- افکار خودکشی
- نوشیدن بیش از حد الکل یا مصرف مواد مخدر
- رفتارهای پرخطر
- کاهش میل جنسی
- ناتوانی در تمرکز یا مشکل در انجام وظایف
- بی‌خوابی یا خواب‌آلودگی بیش از حد
- خواب‌های آشفته
- درد‌های بی‌علت، سردرد یا مشکلات گوارشی
معمولا زنان و مردان در افسردگی علائم متفاوتی از خود نشان می‌دهند. افسردگی در زنان بیشتر با انزوا و درد‌های فیزیکی خود را نشان می‌دهد، درحالی‌که این نشانه‌ها در مردان با پرخاش و رفتارهای پرخطر همراه است.
نشانه‌های افسردگی در کودکان:
- پرخاشگری
- احساس بی‌کفایتی
- گریه کردن‌های زیاد
- غم شدید
- ایجاد مشکل در مدرسه یا امتناع از رفتن به مدرسه
- دوری از دوستان یا خواهر و برادرها
- افکار مربوط به مرگ یا خودکشی
- مشکل در تمرکز، افت تحصیلی
- مشکل در خوابیدن
- مشکلات گوارشی و اختلالات خوردن
- کاهش یا افزایش وزن
دلایل افسردگی
دلایل متعددی برای افسردگی وجود دارد. از دلایل پزشکی و بیولوژیکی گرفته تا مشکلات مالی، اجتماعی و همچنین رفتارهای پرخطر مانند سوءمصرف مواد مخدر و الکل همگی می‌توانند زمینه‌ساز افسردگی باشند و یا حتی آن را تقویت کنند.
دلایل روانی
وضعیت اجتماعی و اقتصادی از جمله مشکلات مالی، طردشدگی، مهاجرت، جدایی، ناکامی در اهداف، از دست دادن یک عزیز و ده‌ها مشکل عاطفی دیگر می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهد.
افرادی که برای مدت طولانی درد عاطفی یا مزمن روانی را احساس می‌کنند، به میزان قابل توجهی احتمال ابتلا به افسردگی را دارند.
دلایل بیولوژیکی
به خاطر عدم تعادل شیمیایی در قسمت‌هایی از مغز که وظیفه‌ی مدیریت خلق‌و‌خو، افکار، خواب، اشتها و رفتار افراد را به عهده دارد، می‌توان شاهد افسردگی بود.
سطوح هورمونی
تغییرات در هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون در دوره‌های زمانی مختلف مانند چرخه‌ی قاعدگی، دوره‌ی پس از زایمان، پیش از یائسگی یا یائسگی ممکن است خطر ابتلا به افسردگی را در فرد افزایش دهد.
سابقه‌ی خانوادگی
افرادی که سابقه‌ی خانوادگی افسردگی یا اختلال خلقی دیگری داشته باشند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند.
ترومای دوران کودکی
برخی از رویدادها بر نحوه‌ی واکنش بدن شما به ترس و موقعیت‌های استرس زا تأثیر می‌گذارد. بنابراین زمانی که به تروما (روان‌زخم) مبتلا شوید، احتمال افسردگی در شما بیشتر خواهد بود. اگر این روان زخم در کودکی اتفاق بیفتد می‌تواند تا سالیان سال شخص را درگیر افسردگی کند.
شرایط پزشکی
برخی شرایط ممکن است شما را در معرض افسردگی قرار دهد. بی‌خوابی، درد‌های مزمن، بیماری پارکینسون، سکته‌ی مغزی، حمله‌ی قلبی و سرطان از این دسته‌اند. افراد مبتلا به بیماری قلبی تقریباً دو برابر بیشتر از سایرین، خطر ابتلا به افسردگی را دارند. به علاوه از هر 4 فرد مبتلا به سرطان، 1 نفر ممکن است افسردگی را تجربه کند.
سابقه‌ی سوء مصرف مواد یا الکل
حدود 21 درصد از افرادی که دارای اختلال مصرف مواد هستند نیز افسردگی را تجربه می‌کنند.
داروهای خاص
برخی از داروها از جمله انواع داروهای کنترل بارداری هورمونی، کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids) و بتابلاکرها ( Beta blockers) ممکن است با افزایش خطر افسردگی مرتبط باشند.
کمبود ویتامین D
افسردگی با سطوح پایین ویتامین D مرتبط است.
درمان افسردگی
روانپزشکان برای هر نوع افسردگی داروی مشخصی را تجویز می‌کنند اما بیماران ممکن است پس از مصرف دارو دچار عوارضی شوند. هر نوع دارویی که برای درمان افسردگی استفاده می‌شود دارای مزایا و البته خطراتی‌ست. بنابراین بهتر است که در کنار مصرف دارو، روان‌درمانی را هم ادامه دهید تا هم نتیجه‌ی بهتر و سریع‌تری دریافت کنید و هم درصورت لزوم پزشک شما با تکیه بر جلسات روان‌درمانی شما، مصرف داروها را قطع و یا کمتر کند.
روان‌درمانی
صحبت با یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا مهارت‌های مقابله با احساسات منفی را بیاموزید. همچنین ممکن است درمانگر جلسات درمانی خانوادگی یا گروهی را تجویز کند. روان‌درمانی اغلب در کنار درمان دارویی استفاده می‌شود. انواع مختلفی از روان‌درمانی وجود دارد که برخی افراد به یک نوع بهتر از انواع دیگر پاسخ می‌دهند. روان‌درمانی به عنوان گفتگودرمانی نیز شناخته می‌شود.
درمان شناختی رفتاری
در درمان شناختی رفتاری (CBT)، یک درمانگر با شما همکاری می‌کند تا الگوهای فکری ناسالم خودرا کشف کنید و تشخیص بدهید که چه مسائلی باعث ایجاد رفتارها، واکنش‌ها و باورهای غلط در شما می‌شوند. درمانگر‌ها در این شیوه، تمرین‌هایی به شما می‌دهند که بتوانید به‌واسطه‌ی آنها افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنید.
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) مشابه CBT است، اما به جای مبارزه با افکار منفی، تأکید خاصی بر اعتبارسنجی یا پذیرش افکار، احساسات و رفتارهای ناراحت کننده دارد. در این شیوه‌ی درمانی با کنار آمدن با افکار یا احساسات مضر خود، می‌توانید بپذیرید که تغییر امکان پذیر است تا یک برنامه‌ی اساسی برای بهبود اوضاع بچینید.
نور درمانی
قرار گرفتن در معرض دوزهای نور سفید می‌تواند به بهبود خلق و خو و علائم افسردگی کمک کند. نور‌درمانی معمولا در اختلال عاطفی فصلی استفاده می‌شود.
درمان شوک الکتریکی
در درمان تشنج الکتریکی (ECT) از جریان‌های الکتریکی برای ایجاد تشنج استفاده می‌شود. این روش در افراد مبتلا به افسردگی شدید یا افسردگی‌ای که به سایر درمان‌ها یا داروهای ضد افسردگی مقاوم شده است استفاده می‌شود. بیمار در روش ECT، یک ماده‌ی بیهوشی دریافت می‌کند که او را تقریباً 5 تا 10 دقیقه می‌خواباند. در ادامه متخصص پدهای شوک بر قلب را، روی قفسه‌ی سینه و چهار الکترود را در نواحی خاصی از سر بیمار قرار می‌دهد. سپس پالس‌های الکتریکی کوتاه، تنها در چند ثانیه ارسال می‌شوند. روشی بی‌خطر که حدود 5 تا 10 دقیقه پس از درمان، بیمار از خواب بیدار می‌شود. درواقع این تشنج‌ها شوک‌های سطحی و استانداردی هستن که باید بگوییم خطری برای فرد ندارد.
شما می‌توانید افسردگی را با هر روشی که درمانگر شما تشخیص می‌دهد درمان کنید. به علاوه اگر بتوانید سبک زندگی خود را تغییر بدهید، می‌توانید این روند را کوتاه‌تر کنید. مواردی مانند ورزش، اصلاح برنامه‌ی غذایی، برنامهریزی در جهت دستیابی به اهداف، مدیتیشن و کارهای دیگر می‌تواند درمان شما را سرعت ببخشند.