آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که جلسات روان‌درمانی شما درست پیش می‌رود یا خیر؟ برای مثال گاهی مراجع، وابستگی را ناشی از خوب بودن جلسات روان‌درمانی می‌داند، درحالی‌که این موضوع یکی از شایع‌ترین علائم هشداردهنده در مورد اتاق درمان به شمار می‌آید. در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ همراهتم قصد داریم درباره‌ی ردفلگ‌‌ها در اتاق درمان و نبایدهای جلسات روان‌درمانی با شما صحبت کنیم.
مفهوم علائم هشداردهنده در اتاق درمان
در هر موضوع، یک‌سری قوانین و استانداردها برای کارکرد بهتر آن وجود دارد. در فرآیند روان‌درمانی نیز اصول و رفتارهای حرفه‌ای وجود دارد که درمانگران باید تلاش کنند هرچه صحیح‌تر آن‌ها را رعایت کنند تا بتوانند خدمات بهتری به مراجع ارائه دهند. اگر مشاور یا روانشناس این نکات را رعایت نکند، ممکن است به بیمار خود آسیب بزند. در این‌جا روان‌درمانگر روی نبایدهای جلسات درمانی دست گذاشته است و لازم است مراجع این موضوع را متوجه شود و با آن برخورد صحیح داشته باشد.
ردفلگهای جلسات روان‌درمانی چه هستند؟
در ادامه برخی از رایج‌ترین موارد هشدارآمیز در اتاق درمان ذکر شده است:
غیر قابل اعتماد بودن
زیر پا گذاشتن قوانین، بی‌توجهی به رفتار حرفه‌ای و ایجاد حس بی‌اعتمادی در مراجع از ردفلگهای اتاق درمان به حساب می‌آید. بعضی از رفتارهای غیراخلاقی موجب سلب اعتماد مراجع می‌شود. برای مثال:
- بی‌توجهی به اصل رازداری
- وادار کردن مراجع به انجام کاری برای مشاور یا روانشناس
- فاش کردن راز مراجع نزد دیگر مراجعان
- لمس نامناسب و بدون کسب اجازه از مراجع که مخصوصا درباره مراجع جنس مخالف صدق می‌کند
- قرار ندادن مرز صحیح میان خود و مراجع
- استفاده از نقطه ضعف درمان‌جو
- ایجاد هرگونه روابط غیرحرفه‌ای و غیرکاری بین مراجع و درمانگر مانند روابط جنسی و…
قضاوت کردن و شنونده نبودن
یکی از ویژگی‌هایی که نیاز است مشاور یا روانشناس به‌صورت صحیح در اتاق درمان داشته باشد، شنوندگی فعال است. این امر یعنی درمانگر دید قضاوتی نداشته و نسبت به مراجع خود پذیرش بی قید و شرط داشته باشد.
حساسیت نشان دادن نسبت به مذهب، فرهنگ و سایر موارد مراجع
لازم است مراجع بتواند خود واقعی‌اش را در برابر مشاور قرار دهد و این امر مستلزم این است که روان‌درمانگر هیچ حساسیتی نسبت به شرایط و ویژگی‌های مراجع خود نشان ندهد. درواقع قرار است مشاور به مراجع کمک کند تا بینش بهتری نسبت به زندگی خود پیدا کند و برای آن تصمیم‌های آگاهانه و بهتری بگیرد. پیشرفت در روند درمان مستلزم احساس راحتی مراجع با مشاور است.
مشاور نباید دید قضاوتی داشته باشد و فرد را به‌عنوان بی‌بندوبار جنسی، دارای گرایش متفاوت و… در نظر بگیرد. همچنین سایر موارد مانند مجرد یا متاهل بودن، تحصیلات دانشگاهی، مذهب و… نباید به جلسات درمانی وارد شود و روی آن اثر بگذارد.
منفعل نبودن و منفعل نساختن مراجع
مشاور نباید در اتاق درمان بسیار فعال باشد و منفعل بودن را به مراجع تحمیل کند، نباید پرخاش کند و باید به خواست و نیاز مراجع احترام بگذارد. این‌که فرد وادار به خودافشایی شود برای او ناراحت‌کننده خواهد بود. همچنین درمانگر نباید منفعل باشد. اگر روانشناس از ارائه توصیه به مراجع تردید دارد یا نمی‌تواند در روند مشاوره و بهبود زندگی مراجع راهنمایی‌های لازم را بدهد، یعنی منفعل است. اگه مشاور هیچ نشانه‌ای در مورد روند درمانی که انجام می‌دهد نبیند و ماه‌ها با ساختار کلی جلسلت را سپری کند، مراجع احساس می‌کند که هیچ پیشرفتی وجود ندارد و مشاور به اندازه کافی خوب نیست.
ایجاد وابستگی
مشاور نباید اجازه دهد وابستگی در جلسات درمانی رخ دهد زیرا این موضوع خلاف قوانین است. اگر مشاور متوجه شود که نیاز است ارتباط تمام شود، یعنی یا مشکل مراجع حل شده باشد، مشاور نتواند به او در حل مشکلات کمک کند و نیاز باشد درمان‌جو را به فرد دیگری ارجاع دهد، اما ارتباط درمانی را تمام نکند، یکی از قوانین مهم در اتاق درمان را زیر پا گذاشته است.
در مواجهه با علائم هشداردهنده اتاق درمان چه کنیم؟
اگر متوجه شوید یکی از نبایدهای جلسات روان‌درمانی اتفاق افتاده یا مشاور قانون مهمی را زیر پا گذاشته است، می‌توانید به جلسات مشاوره و روان‌درمانی با آن مشاور خاتمه دهید و ضمن تذکر به او، در موارد مورد نیاز شکایت خود را به سازمان نظام روانشناسی برسانید.
کلام آخر
در این مقاله درباره نبایدهای جلسات روان‌درمانی و ردفلگهای اتاق درمان با شما صحبت کردیم و به علائم هشداردهنده، این‌که چرا رفتارهای مشاور در جلسات مهم است و چه قوانینی نباید در جلسات مشاوره روانشناسی نقض شود پرداختیم. امیدواریم با خواندن این مطلب آگاهی بیشتری درباره فرآیند مشاوره کسب کرده باشید.