همه‌ی ما برای زندگی تلاش می‌کنیم. هر کس در یک جبهه برای آن می‌جنگد. یک نفر برای موفقیت تحصیلی، یک نفر برای ازدواج و تقریبا بیشتر ما برای کار مناسب تلاش می‌کنیم. پیدا کردن شغل از آن دست کارهایی‌ست که اگر در حرفه‌ی خود مهارت بالایی داشته باشید، برای‌تان بسیار راحت است.
با این حال علاوه بر اینکه لازم است حرفه‌ای باشید، باید نکات خاصی را در مصاحبه‌ی شغلی خود، در نظر بگیرید. مصاحبه‌های شغلی علاوه بر ارزیابی شما به عنوان یک کارمند یا کارگر ماهر، جنبه‌های دیگری هم دارد که ما از آن به‌عنوان ناگفته‌های یک مصاحبه‌شغلی یاد می‌کنیم. در ادامه مطالبی را به شما خواهیم گفت که نانوشته است، اما برای پیدا کردن شغل مناسب، بسیار کاربردی خواهند بود.
نکات یک مصاحبه‌ی شغلی که کسی به شما نمی‌گوید
- در مورد شرکتی که قصد استخدام در آن را دارید، تحقیق کنید. ممکن است کارفرما از شما موقعیت شرکتش در بازار را سوال کند. حتما در مورد شرکت یک سری اطلاعات کلی به دست آورید. به علاوه شرکت‌های رقیب و حتی همکار را هم شناسایی کنید و درموردشان صحبت کنید.
- آماده باشید از مزایای استخدام شدن خود برای کارفرما، صحبت کنید. کارفرما می‌خواهد درباره‌ی توانمندی‌های شما بیشتر بداند، خیلی بیشتر از آن چیزی که قبلا در رزومه‌ی خود نوشته‌اید. وقتی شما با زبان خودتان از مهارت‌هایی که در شغل‌های قبلی‌تان داشتید حرف بزنید، می‌توانید به وضوح اعتماد‌به‌نفس‌تان را به کارفرما نشان دهید. به علاوه باید نشان دهید که چه‌چیزهایی درمورد این شغل شما را مشتاق کرده است تا رزومه ارسال کنید.
- افراد دیگری هم به غیر از شما برای این شغل رزومه ارسال کرده‌اند. اگر می‌خواهید در بین این افراد شما آن کسی باشید که کارفرما انتخاب‌تان می‌کند، باید اولویت‌های او را شناسایی کنید. شما باید بدانید چه‌چیزی در استخدام، مورد نظر کارفرما‌ست. زمانی که این موضوع را بفهمید، می‌توانید در بین دیگر متقاضیان، سرآمد باشید.
- این جلسه تنها برای انتخاب شما برگزار نمی‌شود. شما هم باید شرایط کاری را بسنجید. پیش از اینکه وارد جلسه شوید، حتما لیستی از سوالات مهم خود را بیاورید. چگونگی پرداخت حقوق، ماموریت‌ها، بیمه، شرایط مرخصی، توبیخ و پاداش، بن‌های رفاهی و کارگری و ده‌ها سوال دیگری که می‌توانند دید شما را به شغل موردنظرتان باز کنند. توجه داشته باشید که جلسه‌ی مصاحبه تنها انتخاب شما به عنوان کارمند یا کارگر نیست. شما هم باید از بین تمام مشاغلی که برای‌شان رزومه ارسال کرده‌اید، کارفرمای خود را انتخاب کنید. پس قاطع باشید، حقوق خود را بشناسید و انتظارات‌تان را با صراحت بیان کنید. در کل شرح وظایف شما باید در این جلسه برای‌تان مشخص شود.
- یکی از سوالاتی که تقریبا همه‌ی کارفرماها از شما می‌پرسند، این است که «در صورت استخدام شدن‌تان، در چه موقعیتی قرار بگیرید، دیگر حاضر به همکاری نیستید؟» در نگاه اول این سوال بسیار کلیشه‌ای به‌نظر می‌رسد. اما توصیه‌ی ما به شما این است که از این سول به نفع خود استفاده کنید. شاید فکر کنید با جواب دادن به این سوال، احتمال استخدام‌تان کمتر می‌شود. اما بهتر است با خودتان و کارفرما روراست باشید. مهم است که کارفرما هم بداند در چه موقعیت و پیشامدی ممکن است شما را از دست بدهد. شما با این کار خطوط قرمز خود را هم تعیین خواهید کرد.
یکی دیگر از سوالات معمول کارفرمایان در مصاحبه‌های شغلی این است که «چرا باید شما را استخدام کنیم؟» حتما برای این سوال از قبل پاسخی مناسب پیدا کنید. توجه داشته باشید که پاسخ شما باید صادقانه باشد. بلوف زدن شاید منجر به استخدام شما شود، اما بعد از چند وقت کارفرما متوجه آن خواهد شد. بنابراین برای اینکه بتوانید اعتماد کارفرما را برای همیشه داشته باشید، با صداقت و اعتمادبه‌نفس به این سوال پاسخ دهید.
«دوتا از نقاط قوت و ضعف خود را بگویید.» این سوال دیگری‌ست که کارفرمایان در جلسه‌ی مصاحبه از شما خواهند پرسید. درست است که باید پاسخ تمام سوالات را با صداقت بدهید، اما بهتر است برای نقاط ضعف خود توضیح زیادی ندهید. خیلی سربسته به این بخش از سوال پاسخ دهید و اجازه ندهید کسی از نقاط ضعف‌تان اطلاع پیدا کند.
- برخی از مطالعات نشان می‌دهند که کارفرما در همان پنج دقیقه‌ی اول تصمیم خود را درمورد استخدام شما می‌گیرد. مابقی زمان مصاحبه صرف این موضوع می‌شود که آیا تصمیمی که گرفته است، درست یا خیر؟ بنابراین در این پنج دقیقه چه باید کرد؟ مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که سر وقت به جلسه برسید. پیش از اینکه وارد اتاق مصاحبه شوید، مطمئن باشید کارفرما حساب یکی-دو دقیقه تاخیر شما را هم دارد. کار دومی که باید انجام دهید این است که با لباس مناسبی در جلسه حاضر شوید. بهتر است لباسی که می‌پوشید رسمی، تمیز ، خوش‌بو و ساده باشد. سعی کنید با اشتیاق، اما باطمانینه وارد شوید. پا روی پا نیندازید. با خودکار یا وسیله‌ی در دست‌تان بازی نکنید. جواب سوالاتی که از کارفرما می‌گیرید را حتما یادداشت کنید.
- متاسفانه در تعدادی از مصاحبه‌های شغلی شاهد این هستیم که کارفرمایان سوالات نامناسب، بی‌ربط یا حتی غیرقانونی می‌پرسند. سوالاتی مانند: دلایل جدایی شما از همسرتان، گرایشات جنسی شما یا شغل افراد خانواده‌تان. اینها تنها بخشی از سوالات نامناسبی‌ست که برخی کارفرمایان از شما می‌پرسند. لازم نیست نگران باشید. فقط باید آمادگی طرح این سوالات را داشته باشید تا بدون اینکه جا بخورید، بهترین جواب را ارائه کنید. به‌علاوه می‌توانید با توجه به طرح این سوال از طرف کارفرما، مناسب بودن شغل موردنظرتان را یک بار دیگر بررسی کنید.
- در مورد ارتباط موثر مطالعه کنید. برای داشتن شغل و یک زندگی خوب باید چگونگی ارتباط‌تان را بهبود ببخشید. ارتباط چشمی صحیح، گوش دادن فعال و زبان بدن درست، مهارت‌هایی‌ست که باید برای موفقیت در تمام جنبه‌های زندگی بیاموزید.
از نحوه‌ی نشستن، نگاه کردن، لباس پوشیدن و حتی چگونگی گوش دادن شما می‌تواند روی نظر کارفرما تاثیر بگذارد. یادتان باشد اگر هزاران تخصص در زمینه‌ی شغل مورد نظرتان داشته باشید یا در بهترین دانشگاه‌های کشور هم درس خوانده باشید، اگر از پس یک ارتباط خوب برنیایید، در مصاحبه‌ی شغلی‌تان باخته‌‌اید.
نکته‌ی بسیار مهم دیگری که خصوصا بانوان باید از آن اطلاع داشته باشند، بحث امنیت است. اگر شرکتی که رزومه‌ی خود را برایش ارسال کرده‌اید را نمی‌شناسید، حتما پیش از رفتن به آنجا درمورد شرکت تحقیق کنید. شماره‌ی ثبت شرکت را از منشی بخواهید. آن را در سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور جستجو کنید و با آدرسی که قرار است به آنجا بروید مقایسه کنید. به‌علاوه بهتر است تنها به این جلسه نروید. حتی اگر همراه‌تان با شما وارد شرکت نشود. پیش از اینکه به محل مصاحبه بروید، ساعت و آدرس جلسه را برای یکی از اعضای خانواده‌ی خود بفرستید. حتما مقاله‌ی تکنیک‌های مذاکرده‌ی موثر برای زنان را هم مطالعه کنید.
با رعایت نکات ناگفته‌ای که در بالا به آنها اشاره کرده‌ایم می‌توانید اطمینان داشته باشید که مصاحبه‌ی خوبی خواهید داشت. حتی اگر در مصاحبه‌ی شغلی خود هم قبول نشدید، ناامید نشوید. هر چه به جلسات بیشتری بروید، مهارت شما در برقراری ارتباط با مصاحبه‌‌کنندگان بیشتر می‌شود و احتمال اینکه شغل بهتری با مهارت بیشترتان به‌دست بیاورید، هم افزایش پیدا می‌کند.