نوعی آشفتگی روان‌شناختی جدی وجود دارد که به آن اختلال ساختگی گفته می‌شود. مشکل فرد مبتلا این است که می‌خواهد با فریب دادن دیگران، تظاهر به مریض بودن کند. نکته حائز اهمیت این است که فرد عمدا خود را مریض می‌کند یا حتی در مواردی به خود آسیب می‌رساند.
نشانه‌های این اختلال می‌تواند شدید یا خفیف باشد. افرادی که مبتلا به این اختلال هستند، ممکن است علائم تصنعی از خود بسازند تا دیگران را متقاعد کنند که بیمار هستند. مثلا در آزمایش‌های پزشکی خود دستکاری می‌کنند تا برای درمان بیماری مجبور شوند جراحی‌های خطرناک و ضروری انجام دهند.
جالب است بدانید این اختلال با تظاهر متفاوت است. کسی که تظاهر به مریضی می‌کند، می‌خواهد منافعی به دست بیاورد یا از انجام کار شانه خالی کند.
نکته حائز اهمیت دیگر این است که افراد مبتلا به این اختلال می‌دانند که با نقش بازی کردن‌شان ممکن است تنها شوند. اما باید توجه کنید که شاید آن‌ها دلیل انجام این کار را نمی‌دانند یا نمی‌توانند تشخیص دهند که دچار عارضه ساختگی شدند.
تشخیص و درمان این اختلال نوعی چالش محسوب می‌شود. برای همین با کمک گرفتن از متخصص‌هایی مانند روانشناس و روانپزشک می‌توانید از خطر مرگ و جراحت‌های جدی جلوگیری کنید.
علائم اختلال ساختگی
از نشانه‌های این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تظاهر به بیماری یا زخمی بودن
- اغراق در علائم و ناتوانایی‌های خود برای فریب دادن دیگران
فرد مبتلا برای پنهان کردن فریب خود بسیار تلاش می‌کند. در حقیقت می‌خواهد تشخیص اینکه واقعا جزو بیمارهای روان‌شناختی است، سخت شود. حتی اگر منفعتی برای آن‌ها نداشته باشد یا اینکه با وجود مدارکی مبنی بر بیمار نبودن باز نیز به فریب دادن اطرافیان خود ادامه می‌دهند.
علائم این اختلال شامل موارد زیر است:
- علائم متناقض و مبهم
- بستری شدن‌های رایج در بیمارستان
- دعوا کردن با پزشک و کارکنان بیمارستان
- اطلاعات و دانش بسیاری در زمینه بیماری‌ها و اصطلاحات پزشکی
- مراجعه به پزشک و بیمارستان‌های مختلف برای دریافت درمان مناسب و حتی امکان استفاده کردن از نام جعلی
- مخالف صحبت کردن پزشک با خانواده
- مشتاق انجام دادن آزمایش‌های متعدد یا عمل‌های خطرناک
- پیش نرفتن درمان بیماری آن‌ها طبق روش‌هایی که در نظر گرفته شده است.
- جاهای زخم بی‌شمار در اثر جراحی‌ها
- داشتن تعداد کمی افراد ملاقات کننده هنگام بستری در بیمارستان
- بدتر شدن شرایط مرتبط با بیماری بدون هیچ دلیل مشخصی
دلایل اختلال ساختگی
دلیل این اختلال هنوز نامشخص است. برای همین علت این عارضه ممکن است ترکیبی از عوامل روان‌شناختی و تجربیات استرس‌زای زندگی باشد. بعضی از این دلایل به شرح زیر است:
- افسردگی
- اختلال‌های شخصیت
- ضعف در هویت و عزت نفس
- اشتغال در حوزه بهداشت و درمان
- مبتلا به در بیماری‌های جدی در دوران کودکی
- دریافت توجه در گذشته به دلیل بیماری
- از دست دادن عزیزی به دلیل مرگ، بیماری، یا رها شدن
- ضربه روحی در کودکی مانند سوءاستفاده عاطفی، جسمانی و جنسی
این اختلال جزو بیماری‌های رایج محسوب نمی‌شود و هنوز مشخص نکردند چند نفر به آن مبتلا هستند. بعضی از افراد مبتلا به این اختلال، با استفاده از نام‌های جعلی به بیمارستان‌ها و پزشکان مختلف مراجعه می‌کنند تا شناسایی نشوند. باید توجه کنید، با وجود این مشکلات برای به دست آوردن آمار قابل اعتمادی از تعداد افرادی که مبتلا هستند سخت می‌شود.
درمان اختلال ساختگی
درمان این اختلال در بیشتر مواقع سخت است و برای درمان هیچ معیار استانداردی وجود ندارد. از آن جایی که افراد مبتلا به این اختلال می‌خواهند نقش بیمار را بازی کنند، بیشتر مواقع به دنبال درمان این اختلال نمی‌روند و همچنین آن را نمی‌پذیرند.
در صورتی که پزشک متخصص روش بدون قضاوت را برای درمان پیش بگیرد، امکان دارد فرد مبتلا به اختلال برای معالجه موافقت کند.
روش‌های درمان
برای درمان این اختلال بیشتر بر روی از بین بردن کامل آن به جای کنترل شرایط تمرکز می‌شود. درمان‌های اختلال ساختگی عبارتند از:
-
دارو درمانی
برای درمان اختلالات روان‌شناختی، همراه با دارو درمانی استفاده می‌شود. برای مثال اختلالات افسردگی و اضطراب.
-
روان‌درمانی
رفتار درمانی به کنترل استرس و توسعه یافتن مهارت‌های کنار آمدن کمک می‌کند. در صورت امکان، خانواده درمانی هم پیشنهاد می‌شود. سایر اختلال‌های روان‌شناختی نیز مثل افسردگی ممکن است هم‌زمان در فرد تشخیص داده شوند.
-
بستری شدن در بیمارستان
ـ اگر افرادی که مبتلا به این اختلال هستند، شدت علائم آن‌ها شدید باشد، ممکن است برای ایمنی و درمان‌شان به صورت موقت در بیمارستان‌های روان‌پزشکی بستری شوند.
ـ امکان دارد این روش درمان بر روی فرد مبتلا جواب ندهد، مخصوصاً اگر شدت اختلال شدید باشد. در این صورت، هدف اصلی درمان فقط جلوگیری از حمله‌های بیشتر است.
اختلال ساختگی تحمیل شده به دیگران
این نوع اختلال زمانی ظاهر می‌شود که شخص مدعی باشد فردی دیگر یکی از ادعاهای اشتباه زیر را دارد:
- نشانه‌ها و علائم جسمانی یا روان‌شناختی یک بیماری را دارد.
- یا به فرد آسیب می‌رساند.
- او را مریض و زخمی کند تا سایرین را فریب دهد.
ـ اختلال ساختگی نوعی آشفتگی روان‌شناختی است که فرد مریض نیست، اما تظاهر به بیمار بودن می‌کند. حائز اهمیت است که بدانید شخص مبتلا عمدا به خودش آسیب می‌زند تا همه به او توجه کنند.
افرادی که تلاش به متقاعد کردن دیگران می‌کنند تا ثابت کند که مشکل دارد، روند درمان را برای پزشک سخت می‌شود. در مواردی نیز شخص مدعی می‌شود فرد دیگری مبتلا به این اختلال است.