تاثیر موسیقی بر مطالعه چیست؟
سبک‌های گوناگون موسیقی برای سلیقه‌های مختلف تفریحی بی‌نظیر است. البته موسیقی صرفا برای گذران وقت نیست و از راه‌های متفاوت بر بهبود کیفیت زندگی تاثیر مثبت می‌گذارد. آیا موسیقی بر کیفیت مطالعه و درک ما اثرگذار است؟ بسیاری از افراد باور دارند که موسیقی به مطالعه و کار کمک می‌کند. موسیقی فواید فراوانی دارد:
-
حال انسان را بهتر می‌کند
-
انگیزه را افزایش می‌دهد.
-
حافظه و تحریک مغزی را تقویت می‌کند
-
در مدیریت درد و خستگی موثر است
با توجه به این موارد منطقی به نظر می‌رسد که فرض کنیم موسیقی به بهبود کیفیت مطالعه کمک می‌کند. اما همه با این نظر موافق نیستند. بالاخره تکلیف چیست، موسیقی کمک می‌کند یا نه؟
تاثیر موسیقی بر همه یکنواخت نیست، بنابراین پاسخ به پرسش بالا پیچیده است و نمی‌توان با «آری» یا «خیر» ساده به آن پاسخ داد. با این حال مسلما برخی از انواع موسیقی بر تقویت تمرکز و حافظه و هوشیاری مفید است.
دنباله‌ی این مطلب را در بلاگ همراهتم مطالعه کنید تا اطلاعات بیشتری را درباره‌ی فایده‌ها و ضررهای موسیقی در هنگام مطالعه را دریابید.
موسیقی چطور به مطالعه کمک می‌کند؟
اگر فهرستی از آهنگ‌ها را داشتیم که به فهم مواردی که می‌خوانیم کمک می‌کرد یا باعث می‌شد درس‌ها را به راحتی به خاطر بسپاریم بسیار عالی بود. متاسفانه موسیقی آن‌قدرها هم توانمند نیست. معمولا موسیقی به شیوه‌های غیرمستقیم کمک‌مان می‌کند، ولی به هر حال همان شیوه‌ها نیز تاثیر فراوانی بر ما دارد.
موسیقی انگیزه را افزایش می‌دهد
اگر شب‌های طولانی و کسالت‌آور مشق شب را تجربه کرده باشید، به یاد می‌آورید که پیش از پایان گرفتن کار، عزم و اراده شروع به تحلیل می‌رود. شاید برای مقابله با این موضوع وعده‌ی تماشای قسمت جدید سریال محبوب یا سفارش غذایی خوشمزه را به خود می‌دهید.
پژوهشی که در سال 2019 صورت گرفت نشان می‌دهد که موسیقی بخشی از مغز را فعال می‌کند که به حس پاداش و دیگر لذت‌ها نیز مربوط است. اگر با گوش دادن به موسیقی دلخواه به خود پاداش بدهید، انگیزه‌ی فراگیری اطلاعات جدید افزایش می‌یابد.
اگر سبک موسیقی مورد علاقه‌تان برای مطالعه مناسب نیست، در هنگام استراحت آهنگ‌ها را گوش کنید تا انگیزه‌ی مطالعه افزایش یابد.
موسیقی حال‌تان را بهتر می‌کند
موسیقی صرفا انگیزه را بالا نمی‌برد، بلکه به طرز فکر مثبت‌تر و کاهش استرس نیز کمک می‌کند. مطالعات اشاره به این موضوع دارند که عموما حال خوب یادگیری را بهتر می‌کند. وقتی سرحال هستید احتمال موفقیت‌تان در مطالعه و فراگیری موضوعات جدید بسیار بیشتر است.
گاهی مطالعه تنش‌زاست، خصوصا وقتی به درستی مطلب را درک نمی‌کنیم. اگر کلافه شدید، آهنگی گوش کنید که به آرامش‌تان کمک می‌کند و توان کاری‌تان را بالا می‌برد.
موسیقی تمرکز را بیشتر می‌کند
مطالعه‌ای در مدرسه‌ی پزشکی دانشگاه استنفورد (Stanford University School of Medicine) سال 2007 نشان داد که موسیقی ـ به‌ویژه، موسیقی کلاسیک ـ به مغز در جذب و تفسیر آسان‌تر اطلاعات جدید کمک فراوانی می‌کند.
مغز با تجزیه‌ی اطلاعات فراوانی که از دنیای اطراف کسب می‌کند، آنها را به بخش‌های جزئی‌تر پردازش می‌کند. پژوهشگران شواهدی را یافتند که نشان می‌داد موسیقی مغز را برای توجه بهتر به رخدادها تمرین می‌دهد و پیش‌بینی اتفاقات آینده را تقویت می‌کند.
این امر چطور به شما در مطالعه کمک می‌کند؟ اگر درک اطالاعات جدید برایتان دشوار است، شنیدن موسیقی به پردازش این داده‌ها کمک می‌کند. همچنین می‌توانید توانایی پیش‌بینی بهتر را به مهارت‌های استدلالی خود ارتباط بدهید. تقویت مهارت استدلالی، کمکی به یافتن پاسخ‌های امتحانی از غیب نمی‌کند، اما کمک می‌کند که با توجه به اطلاعات موجودتان تفاوت میان پاسخ‌های متفاوت را دریابید.
در مطالعات دیگری نیز تایید شد که موسیقی به افزایش تمرکز کمک می‌کند. در پژوهشی در سال 2011 بر 41 پسر دارای اختلال کم‌توجهی مشخص شد که موسیقی پسزمینه حواس بعضی از بچه‌ها را پرت کرد، ولی در کارکرد کلی باقی تاثیر مثبت داشت.
موسیقی برای به خاطر سپردن اطلاعات جدید مفید است
مطالعه‌ای در 2014 نشان می‌داد که شنیدن موسیقی کلاسیک ظاهرا به افراد مسن کمک می‌کرد که کارکرد بهتری در کارهای مرتبط با حافظه و پردازش اطلاعات نشان دهند.
این یافته‌ها بیانگر آن است که سبک‌های مشخصی از موسیقی در تقویت توانایی حافظه و دیگر کارکردهای شناختی موثر است. موسیقی مغز را تحریک می‌کند، همان‌طور که ورزش جسم را برمی‌انگیزاند. هر چه بیشتر ورزش کنید عضلات قوی‌تر می‌شود. به همین ترتیب اگر فعالیت‌های شناختی برای مغز در نظر بگیرید به تقویت آن کمک خواهید کرد.
موسیقی چه ضررهایی در هنگام مطالعه دارد
در نظر همه گوش دادن موسیقی در هنگام اجرای کارهایی که به تمرکز احتیاج دارد، مفید نیست.
موسیقی ممکن است حواس را پرت کند
یکی از بخش‌های مهم تاثیر موسیقی، قابلیت آن در پرت کردن حواس است. وقتی غمگینید یا تنش دارید، با گوش دادن به موسیقی محبوب‌تان می‌توانید حواستان را پرت کنید و خود را سرحال بیاورید.
ولی احتمالا وقتی می‌خواهید نکته‌ای از کتاب را درک کنید نمی‌خواهید حواستان پرت شود. هنگامی که مشغول حل کردن معادله‌ای دشوار هستید یا مقاله‌ای را تهیه می‌کنید، موسیقی با صدای بلند یا موسیقی سریع می‌تواند رشته‌ی افکار را پاره کند و فرایند پردازش ذهنی را بر هم بریزد.
ممکن است موسیقی تاثیر مثبت با حافظه‌ی کاری داشته باشد
حافظه‌ی کاری اطلاعاتی است که برای حل مشکل، فراگیری و دیگر فعالیت‌های شناختی مورد استفاده قرار می‌دهید. از حافظه‌ی کاری برای به خاطر آوردن موارد زیر استفاده می‌کنید:
-
مواردی که در یک فهرست وجود دارد
-
مراحل حل معادله‌ی ریاضی
-
توالی رخدادها
بیشتر افراد می‌توانند صرفا از معدودی اطلاعات در هنگام کار استفاده کنند. ظرفیت بالای حافظه‌ی کاری به معنای توانایی کار کردن با موارد بیشتر به طور همزمان است.
به هر حال در پژوهشی مشخص شد که شنیدن موسیقی ممکن است ظرفیت حافظه‌ی کاری را کاهش دهد. اگر دست و پنجه نرم کردن با اطلاعات مختلف به طور همزمان برایتان دشوار بوده است، احتمالا شنیدن موسیقی در حین کار این مشکل را افزایش خواهد داد.
ممکن است موسیقی درک در حین مطالعه را پایین بیاورد
ممکن است برخی از گونه‌های موسیقی از جمله موسیقی تند، بلند یا ترانه‌دار، درک موارد مطالعاتی را دشوارتر کند. اگر مشغول خواندن متون ادبی سنگین یا کتاب درسی زیست‌شناسی هستید احتمالا بهترین گزینه موسیقایی شما موسیقی کلاسیک با ضرب‌آهنگ کند خواهد بود.
کدام گونه‌ی موسیقی برای کار کردن بهتر است؟
شنیدن موسیقی در هنگام مطالعه یا کار لزوما بازده شما را پایین نمی‌آورد. اگر ترجیح می‌دهید در هنگام مطالعه موسیقی گوش بدهید، ایرادی ندارد، ولی نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
-
-
از موسیقی با کلام اجتناب کنید.
موسیقی‌های با کلامی که شما متوجه زبانش می‌شوید به احتمال بیشتر حواس شما را پرت خواهد کرد
-
-
موسیقی آرام و بی‌کلام گوش بدهید..
مطالعاتی که صورت گرفته است نشان می‌دهد که عموما موسیقی کلاسیک تمرکز را بالا می‌برد، اما اگر علاقه‌ای به این سبک ندارید، می‌توانید موسیقی آرامی را که دوست دارید جایگزینش کنید، از آن جنس موسیقی که برای آرامش و مدیتیشن گوش می‌کنید
-
از موسیقی‌های تجربی اجتناب کنید.
موسیقی‌هایی که مدام حس و حال متفاوت به خود می‌گیرند و ضرب‌آهنگ یکنواختی ندارند، ممکن است به راحتی حواستان را پرت کنند
-
حجم صدا را کم کنید. موسیقی هنگام مطالعه باید در حد حجم صدای موسیقی پسزمینه باقی بماند. اگر موسیقی بسیار بلند باشد، احتمالا فرایند ذهنی را با اختلال مواجه می‌کند
-
موسیقی‌هایی را انتخاب کنید که چندان احساسات‌تان را برنمی‌انگیزاند.
موسیقی‌هایی که بسیار دوست دارید یا شدیدا از آن بیزارید تمرکزتان را به هم می‌ریزد
صداهای جایگزین
حتی وقتی موسیقی کمکی به تمرکز شما نمی‌کند، شاید کار کردن یا مطالعه در سکوت دشوار به نظر برسد. سکوت کاملا مطلق نیست و معمولا در هنگام سکوت صدای همخانه، بچه‌ها، همسایه‌ها، همکاران، خودروها و غیره پیوسته حواستان را از کاری که می‌کنید یا چیزی که می‌خوانید، پرت می‌کند. اگر این‌طور است شاید بد نباشد صداهای جایگزین موسیقی را امتحان کنید.
صدای طبیعت
اگر از فضای باز و طبیعت بیش از دفتر کار یا پشت میز کار لذت می‌برید، شاید بتوانید با پخش اصوات لطیف طبیعت فضای کار را لذت‌بخش‌تر و آرام‌تر کنید. می‌توانید صدای آبشار یا رود خروشان، امواج اقیانوس، باران، آواز پرنده یا صدای خش‌خش برگ گوش بدهید.
وایت نویز (White Noise)
اگر صداهای تصادفی و متفاوت در پسزمینه تمرکزتان را بر هم می‌ریزد، وایت نویز که صداهای پسزمینه را خفه می‌کند کمک‌تان خواهد کرد تمرکز را حفظ کنید. همچنین در تحقیق سال 2017 مشخص شد که وایت نویز می‌تواند به فراگیری و حافظه‌ی بهتر یاری رساند. دستگاه تولید وایت نویز یا وایت نویزهای آنلاین می‌تواند این صدا را تولید کند. همچنین صدای پنکه‌ی روشن هم همین صدا را دارد.
ضربان‌های دوگوشی (Binaural beats)
ضربان‌های دوگوشی همچنان در مراحل اولیه‌ی تحقیق به سر می‌برد، ولی به نظر می‌رسد که این نوع اصوات بر تمرکز و قابلیت استمرار داشتن در کار، خصوصا در افرادی که دچار اختلال کم‌توجهی هستند، تاثیر فراوان دارد.
ضربان‌های دوگوشی گونه‌ای وهم شنیداری هستند که از ترکیب دو صدای متفاوت در دو گوش متفاوت شکل می‌گیرد. این اصوات فرکانس‌های مشابه دارند، ولی دقیقا یکی نیستند. مغز تفاوت‌های اندک این دو فرکانس را دریافت می‌کند و صوت سومی با فرکانس میانگین دو صوت اولیه تولید می‌کند. بسیاری معتقدند که ضربان‌های دوگوشی در مورد مشکلاتی چون پریشانی، بی‌توجهی و بی‌خوابی مفید است.
موسیقی حال شما را بهتر می‌کند و انگیزه‌ی شما را در مواجهه با کارهای مهم افزایش می‌دهد، ولی همیشه نمی‌توان آن را ابزار کمکی برای مطالعه دانست.
حتی افرادی که علاقه‌ی بسیار فراوانی به موسیقی دارند هم هنگامی که نیاز به تمرکز دارند موسیقی را مخل آن می‌یابند.
انتخاب موسیقی درست فواید آن را حداکثری می‌کند، اما اگر باز هم برای تمرکز بر مطالعه دچار مشکل می‌شوید بهتر است از وایت نویز یا دیگر اصوات جایگزین بهره ببرید.