توسعه فردی عمل ارزیابی پیوسته‌ی ارزش‌ها و اهداف زندگی و پرورش مهارت‌ها و شاخصه‌های لازم برای رسیدن به آنها است. مهارت‌های توسعه‌ی فردی در بلوغ، موفقیت و رضایت شما از زندگی مشارکت دارند. بسیاری از افراد مهارت‌های توسعه‌ی فردی خود را طی زندگی تقویت می‌کنند تا قابلیت‌ها و ارزش خود را افزایش دهند و به اهدافشان برسند. افراد می‌توانند از طریق تحصیل، پنداندوزی از مرشد، خودآموزی و روش‌های دیگر این گونه مهارت‌ها را در خود رشد دهند.
در این مطلب از بلاگ همراهتم به توضیح و تشریح مهمترین مهارت‌های توسعه‌ی فردی و شیوه‌ی بهبود آنها می‌پردازیم تا با کمک آنها اعتماد به نفس خود را بیشتر و شایسته‌تر رفتار کنید.
مهارت های توسعه فردی چه نوع مهارت هایی هستند؟
مهارت‌های توسعه‌ی فردی خصیصه‌ها و قابلیت‌هایی برای کمک به شما در رشد شخصی و کاری هستند. به بیان دیگر این مهارت‌ها به شما کمک خواهند کرد تا توسعه‌ی فردی خود را ارتقا دهید. درک و پیشبرد این مهارت‌ها به شما کمک خواهد کرد که نیروی بالقوه‌ی خود را تا حداکثر امکان افزایش دهید.
دلیل اهمیت مهارت‌های توسعه‌ی فردی چیست؟
مهارت‌های توسعه‌ی فردی از آن جهت مهم‌اند که به شما امکان ایجاد نقشه‌های راهبردی و فنی برای رشد شخصی و حرفه‌ای را تا رسیدن به اهداف می‌دهند. تقویت مهارت‌های توسعه‌ی فردی به شما کمک می‌کنند تا بتوانید آنها را به برنامه‌ی روزمره‌ی خود وارد کنید و از آنها در زمینه‌های زیر بهره بگیرید:
- رسیدن به اهداف شخصی و حرفه‌ای در کار
- پیشرفت در شغل
- تقویت نقاط قوت و استعدادها
- بهبود شخصیت و قابلیت‌های خود
- رسیدن به کمال و رضایت در زندگی
شیوه‌ی بهبود مهارت‌های توسعه‌ی فردی
می‌توانید مهارت‌های توسعه‌ی فردی خود را با شرکت در کلاسها و دوره‌های مربوطه، آموزش از اطرافیان، کسب استعدادهای تازه و ارتقای استعدادهای موجود بهبود بخشید. مراحل زیر راهنمایی برای بهبود مهارت‌های توسعه‌ی فردی را ارائه می‌دهد:
-
غلبه بر ترس‌ها
ممکن است ترس مانع شما در پیشرفت و رشد شود. اگر از سخنرانی در برابر عموم هراس دارید، در دوره‌ها، کلاسها یا گروه‌هایی شرکت کنید که به بهبود و سهولت سخنرانی عمومی شما کمک خواهد کرد. اگر در زمینه‌ی خطرپذیری و ماجراجویی ترس دارید، می‌توانید مرشد و راهنمایی را پیدا کنید که به شما در تصمیم‌گیری‌های صحیح و مناسب و ایجاد اعتماد به نفس کمک می‌کند. با تن دادن به تجربه‌هایی که احتمالا در نگاه نخست برایتان راحت نیست رشد کنید و چیزهای تازه بیاموزید. اگر خجالتی هستید، سعی کنید خود را به افراد جدید و غریبه‌ها معرفی کنید و به تدریج با آنها به مکالمه بپردازید.
-
مطالعه کنید
مطالعه دانش و دایره‌ی واژگان شما را افزایش خواهد داد و شما را به فردی مطلع تبدیل می‌کند. همچنین چنین کاری ذهن شما را تحریک خواهد کرد و سبب افزایش مهارت تفکر نقادانه در شما خواهد شد. سعی کنید حداقل روزی یک مقاله آموزشی یا برانگیزاننده و ماهی یک کتاب بخوانید.
-
آموزش مطلب یا مهارتی جدید
فرقی ندارد که به طور خودآموز چیزی جدید را فرا بگیرید یا در کلاس ثبت نام کنید، مهم آن است که پیوسته در پی فراگیری مهارت یا مطلبی جدید باشید. مثلا ممکن است در دوره‌ی فراگیری زبانی جدید، برنامه‌نویسی نرم‌افزاری یا نوشتن خلاقانه شرکت کنید. همچنین وبینارهای (webinar) حرفه‌ای در باره‌ی موضوعات متفاوت را تماشا کنید.
-
از اطرافیان بازخورد بگیرید
از اعضای خانواده، دوستان، همکاران یا مدیران بخواهید که در ارتباط با دستاورد یا کار اخیر شما بازخورد و نظر بدهند. از نظرات مثبت و نقدهای سازنده‌ی آنها بهره ببرید و راهی برای پیشرفت و بهبود خود پیدا کنید. گاهی به نگاهی بیرونی و غیرمتعصبانه نیاز دارید تا زاویه‌های دیگر یک موضوع را ببینید.
-
ناظر اعمال دیگران باشید
به اعمال و رویه‌ی کردار کسانی که در نظر شما الهام‌بخش هستند توجه کنید و از آنها فرا بگیرید. ممکن است این افراد از آشنایان، مثلا اعضای خانواده یا سرپرست کاری، شما یا شخصیت‌های اجتماعی باشند. خصوصیات و کیفیت‌هایی از این افراد که محبوب شماست را شناسایی و سعی کنید آنها را در خود بپرورانید.
-
شبکه‌ی ارتباطات بسازید
از طریق تعامل با افراد متعدد می‌توانید تفکرات و خصوصیات جدید را بیاموزید و شیوه‌ی ارتباط و همکاری با شخصیت‌های متنوع را فرا بگیرید. همچنین ممکن است با افرادی آشنا شوید و رابطه‌ی میان خود را افزایش دهید و در آینده از ارتباط با آنها بهره بگیرید. سعی کنید در صنعت کاری خود، دسته‌ها و گروه‌هایی با علایق مشترک یا در کنفرانس‌ها و رویدادهایی که برایتان جذاب است شبکه‌ی ارتباطات انسانی خود را گسترش دهید.
-
یادداشت منظم بردارید
نوشتن یادداشت روزانه یا هفتگی به شما کمک خواهد کرد تا به آگاهی از خویشتن برسید و درباره‌ی رخدادها، تصمیمات و مکالمات زندگی فکر کنید. می‌توانید یادداشت خود را به صورت دستی و در دفترچه، به صورت دیجیتال یا از طریق اشتراک در بلاگ بنویسید. از یادداشت‌ها برای تعیین و ارزیابی اهداف و پیشرفت‌ها استفاده کنید.
-
مدیتیشن کنید
بسیاری از افراد برای رسیدن به شفافیت ذهنی و آگاهی یا کاهش استرس و پریشانی مدیتیشن می‌کنند. مدیتیشن به شما کمک خواهد کرد تا تمرکز را به شیوه‌ای سالم، آرام و مثبت بر توسعه‌ی خود و اهداف‌تان بگذارید. شما حتی می‌توانید با کمی فاصله از کارهای روزمره و گذراندن وقت در آسایش به تمرکز و آرامش خود کمک کنید.
-
مرشد و راهنما پیدا کنید
اگر برای ایجاد مهارت‌های توسعه‌ی فردی به کمک نیاز دارید به مرشد (mentor) یا راهنما مراجعه کنید. چنین فردی ممکن است مدیر، استاد دانشگاه، شخصی مطلع و مورد احترام شما یا مرشد متخصص و حرفه‌ای باشد.
نمونه‌های از مهارت‌های توسعه‌ی فردی
مهارت‌های توسعه‌ی فردی را می‌توان خصوصیت‌ها یا کیفیت‌هایی در نظر گرفت که هم‌اکنون در شما وجود دارد یا می‌توانید آنها را از طریق تحصیل و تمرین به دست بیاورید. افراد گوناگون بر اساس اهداف خود برای خصوصیت‌های متفاوتی ارزش قایل می‌شوند، اما برخی از مهارت‌ها و خصوصیات در زمینه‌ی توسعه‌ی فردی در میان اغلب افراد مشترک است:
- ارتباطات: ارتباطات شامل قابلیت صحبت، نوشتن و شنیدن می‌شود. این مهارت‌ها کمک می‌کنند تا گفته‌ها و احساسات دیگران را درک کنید و همچنین بتوانید نظرات، افکار و احساسات خود را بیان کنید. افرادی که به خوبی ارتباط برقرار می‌کنند با اعتماد به نفس و شفاف خود را بیان می‌کنند و از لحن مثبت و مناسب برای هر موقعیت بهره می‌گیرند.
- مهارت‌های بین فردی: این مهارت که مهارت مردمی یا مهارت اجتماعی نیز خوانده می‌شود، رفتار گفتاری و غیرگفتاری و واکنش‌ها به تعاملات با دیگران را در برمی‌گیرد. این مهارت‌ها بر قابلیت ایجاد رابطه و تاثیرگذاری بر دیگران در موقعیت‌های اجتماعی اثرگذار است.
- سازماندهی: مهارت‌های سازماندهی شامل نظافت و آراستگی فضای محیطی و دیجیتال، توانایی برنامه‌ریزی و زمان‌بندی و اولویت‌بندی است. با بهره‌گیری از مهارت سازماندهی می‌توانید در زمان صرفه‌جویی کنید، از سوءتفاهم در ارتباطات پرهیز کنید و کارآمدی را افزایش دهید.
- حل مشکلات: قابلیت حل مشکلات به توانایی غلبه بر کشمکش‌ها یا شرایط غیرمنتظره گفته می‌شود. کسانی که به خوبی از پس حل مشکلات خود برمی‌آیند در مواجهه با موانع و مشکلات آرام می‌مانند و گزینه‌های خود را بررسی می‌کنند و بهترین راه حل را می‌یابند.
- اعتماد به نفس: اعتماد به نفس باور به قابلیت‌ها، اعمال و تصمیمات خود است. اگر به خود اعتماد داشته باشید، احتمال بیشتری وجود دارد که به دنبال اهداف بلندپروازانه بروید، در زمینه‌های جدید تجربه کسب کنید و به توانایی خود در رسیدن به موفقیت اعتماد داشته باشید.
- انطباق‌پذیری یا سازگاری: مهارت انطباق‌پذیری توان سازگاری سریع و آسان با موارد جدید است. افرادی که به خوبی با تغییرات کنار می‌آیند اغلب به راحتی با شخصیت‌های گوناگون سازگار می‌شوند و در هر محیطی ترقی می‌کنند. همچنین این مهارت کمک می‌کند که شما در مواجهه با شرایط غیرمنتظره آرامش خود را حفظ کنید.
- شرافت: معمولا مردم به افراد صادقی که به ارزش‌هایشان پایبندند اعتماد بیشتری دارند. شرافت به معنای انجام کار صحیح و گفتن حقیقت است، حتی اگر چنین برخوردی سبب گرفتاری شود. شرافت به اعتبار و شهرت خوب و رسیدن به فرصت‌های پیشرفت منجر خواهد شد.
- اخلاق کاری: اخلاق کاری علاوه بر آن که دربرگیرنده‌ی سخت‌کوشی می‌شود، مشتمل براطمینان‌پذیری، مسئولیت‌پذیری، کیفیت کاری، تعهد و نظم نیز هست. افرادی که اخلاق کاری خوبی دارند پربازده هستند و نگرش و رفتار مثبتی را از خود نشان می‌دهند.
- رهبریت: رهبریت قابلیت راهنمایی دیگران است. رهبران خوب می‌توانند به دیگران انگیزه بدهند و به ایشان کمک کنند تا به اهداف مشترک برسند. این دست از افراد اعتماد به نفس را در دیگران رشد می‌دهند و سبب بهبود روحیه جمع می‌شوند.
کلام آخر
توسعه‌ی فردی یا پیشرفت شخصی شامل فعالیت‌هایی می‌شود که قابلیت‌ها و توانایی‌های بالقوه در فرد را رشد می‌دهد. این رویه سرمایه‌ی انسانی را می‌سازد و جذابیت رزومه فرد را در نظر کارفرمایان افزایش می‌دهد. همچنین توسعه‌ی فردی کیفیت زندگی را ارتقا می‌دهد و به تحقق رویاها و آرزوها کمک می‌کند. توسعه‌ی فردی معمولا رویه‌ای است که در سرتاسر طول عمر شخص استمرار خواهد یافت و محدود به یک دوره از زندگی نمی‌شود. این روند صرفا برای کمک به یک فرد نیست و در سطح سازمانی نیز برای ارتقا قابلیت‌های تک به تک اعضای گروه نقش دارد. نهایتا توسعه‌ی فردی نخستین اقدام برای رشد و بهبود زندگی شخصی و اجتماعی محسوب می‌شود.