از باج گیری عاطفی چه می دانید؟

باج گیری عاطفی در روابط بسیاری از افراد دیده می‌شود. همچنین این امکان وجود دارد که بسیاری از افراد بدون هیچ آگاهی، گرفتار آن شوند. البته نکته حائز اهمیت این است که بدانید فقط فرد قربانی از آن بی‌اطلاع نیست بلکه امکان دارد شخص باج‌گیر هم بدون آگاهی این کار را انجام دهد.

در ادامه این مقاله از همراهتم می‌خواهیم با باج گیری عاطفی بیش‌تر آشنا شویم.

باج گیری عاطفی چیست؟

منظور رفتاری است شخص باج‌گیر با استفاده از جملاتی که باعث ایجاد ترس از دست دادن، احساس گناه و حس دِین را به شکل خود مخرب و تحقیر گری در فرد دیگر به وجود آورد. همچنین این کار فرد قربانی وادار به چشم‌پوشی از خواسته‌ها و نظرات خود ‌می‌کند. دلایل این موضوع در ادامه آمده است:

• تامین نظر ديگران
• کسب رضايت
• راحتی دیگران

این باج‌گیری می‌تواند توسط هرکسی که این احساسات را در ما زنده کند، اتفاق بیفتد. هدف کلی فرد باج‌گیر این است که به یک سری منافع دست یابد. افراد باج‌گیر با استفاده از تعهد، ترس و ایجاد احساس گناه در طرف مقابل از او بهره‌کشی می‌کنند. فرد قربانی نیز به خاطر ترس از دست دادن توجه، احساس گناه و یا هر نوع کمبود دیگری به خواسته‌های طرف مقابل خود تن می‌دهد. به مثال‌های زیر توجه کنید:

• تو زیر دین منی.
• خلایق هرچه لایق.
• بشکنه دستی که نمک نداره.
• بدون من به هیچ‌جا نمی‌رسیدی.
• تو قبل از آشنایی با من هیچی نبودی؛ من آدمت کردم.
• بايد از خودت شرم کنی، بچه‌های مردم رو ببين، خودت رو ببين.
• اگر باهاش ازدواج کنی باید دور ما خط بکشی. دیگه بچه‌ی ما نیستی.
• من به خاطر تو پدرت رو تحمل کردم، نخواستم بهت بگن بچه طلاق، حالا اين دستمزدمه؟ بدون پرسيدن نظر من با دختر/پسر دیگه‌ای وارد رابطه شدی؟

چرا از باج گیری عاطفی استفاده می‌کنیم؟

دو دلیل برای استفاده از این باج‌گیری وجود دارد که به شرح زیر است:

1. در روابط آن چیزی که باید مخفی بماند، اتهام عاطفی است. ما همه‌ی این کارها را می‌کنیم تا متهم به عواطف منفی، بی‌لیاقتی، قدرنشناسی، بی‌وفایی، بی‌عرضگی و از همه مهم‌تر بی‌عاطفگی نشویم.
2. برخی از دلایلی که فرد قربانی کارهایی مخالف میل، نظر و خواسته‌‌اش، انجام می‌دهد، فشارهای عاطفی، تعارض و جنگ درونی است که با خود دارد. پس ابزار اصلی این باج‌گیری، ایجاد عواطف و احساسات است.

انواع مختلف این نوع باج‌گیری چیست؟

مانند باج‌گیری معمولی این هم شامل تلاش فردی برای به دست آوردن چیزی است که از شما می‌خواهد. انواع این باج‌گیری و مراحل آن شامل موارد زیر است:

• رعایت: مطمئناً ما نمی‌خواهیم تهدید شویم. پس به اجبار تسلیم می‌شویم.
• مقاومت: چون ما نمی‌خواهیم کاری را که آن‌ها می‌خواهند انجام دهیم، احتمال دارد مقاومت کنیم.
• تقاضا: امکان دارد فرد به صراحت این را بیان کند: «به نظر من دیگر نباید با فلانی معاشرت کرد.»
• تهدید: باج‌ گیری عاطفی می‌تواند شامل تهدیدهای مستقیم یا غیرمستقیم باشد:

1. تهدید مستقیم: اگر امشب با دوستانت بیرون بروی، وقتی برگردی اینجا نخواهم بود.
2. تهدید غیرمستقیم: اگر نمی‌توانی امشب در زمانی که به تو نیاز دارم با من بمانی، شاید شخص دیگری بخواهد.

• فشار: مردم هنوز نیازها و خواسته‌های خود را در روابط سالم بیان می‌کنند. در یک رابطه‌ی معمولی هنگامی که مقاومت نشان می‌دهیم، طرف مقابل به‌طورکلی با کنار گذاشتن موضوع یا تلاش برای یافتن راه‌حل پاسخ می‌دهد. شخص باج‌گیر، ما را تحت فشار قرار می‌دهد تا خواسته‌های خود را برآورده کند.
• تکرار: وقتی به طرف مقابل خود نشان می‌دهیم که در نهایت موضوع را می‌پذیریم، او دقیقاً می‌داند که چگونه در موقعیت‌های مشابه در آینده با ما بازی کند.

نشانه‌های باج‌گیرهای عاطفی:

افراد باج‌گیر به صورت کلی چند ویژگی شخصیتی مهم دارند که به شرح زیر است:

• دچار اضطراب و عدم امنیت هستند.
• از طرد شدن می‌ترسند و ترس رها شدن دارند.
• خودپسند هستند و تصور می‌کنند فقط نظر آن‌ها مهم است.
• طاقت شکست ندارند و با باج گیری عاطفی می‌خواهند از خردشدن فرار کنند.
• روی خواسته خود تمرکز دارند و می‌خواهند هر چه آن‌ها می‌خواهند انجام شود.
• در بیشتر مواقع ناامید هستند و دیگران را اصلاح ناپذیر و شرایط را بدون تغییر می‌دانند.
• اهل کنترل کردن هستند و برای رسیدن به این هدف دیگران را از نظر روحی تحت فشار قرار می‌دهند.

دلیل طعمه شدن افراد مهرطلب

افراد مهرطلب به‌خاطر ویژگی‌های شخصیتی که دارند، طعمه مناسبی برای افراد باج‌گیر می‌شوند. بعضی از ویژگی‌های منفی آن‌ها که باعث این مسئله می‌شوند به شرح زیر است:

• شخص مهرطلب همیشه هنگام درگیری کوتاه می‌آید.
• مهرطلب‌ها از دعوا، درگیری و بحث و جدل دوری می کنند.
• کسی که مهرطلب است خشم درونی خود را به خوبی کنترل می‌کند.
• مهرطلب همواره به دنبال تایید شدن از سمت دیگران است.
• فرد مهرطلب بسیار با دیگران مهربان است و با آن‌ها همدردی می‌کند.
• مهرطلب اگر اتفاقی برای اطرافیانش رخ دهد، احساس عذاب وجدان زیادی خواهد داشت.

رفتار مناسبی که باید در مقابل باج گیری عاطفی نشان دهیم

اگر در رابطه‌ای هستید که فرد مقابل شما باج‌گیر عاطفی است می‌توانید با استفاده از روش‌های زیر اوضاع را کنترل کنید:

• نه گفتن را یاد بگیرید و کاری را که تمایلی به انجام آن ندارید به عهده نگیرید.
• تسلیم فرد باج‌گیر نشوید و اگر احساس کردید که فردی قصد انجام این کار را با شما دارد سعی کنید از آن رابطه فاصله بگیرید.
• نقاط ضعف خود را بشناسید، ولی آن را بروز ندهید. زمانی که نقطه ضعف خود را نشان دهید تبدیل به دستاویزی برای باج گیری عاطفی می‌شوید.
• احساسات خود را کنترل کنید. اگر فرد مقابل سعی داشت به شما احساس عذاب وجدان دهد و یا احساسات شما را برانگیزد سعی کنید با کنترل اوضاع اجازه این کار را به او ندهید.