اهمیت خودانضباطی و تاثیر آن در زندگی به‌قدری زیاد است که کمتر فرد موفقی را می‌توانیم بدون داشتن این ویژگی پیدا کنیم. خودانضباطی توانایی حفظ انگیزه، تلاش و اقدام کردن برای انجام کارهای موردنظرمان است. مهم نیست چه احساسی داریم و از نظر جسمی چقدر توانا هستیم؛ درصورتی‌که بدانیم خودانضباطی چیست و چگونه می‌توانیم این مهارت را تقویت کنیم، رو به جلو حرکت خواهیم کرد. در این نوشته از «همراهتم» به تعریف و اهمیت خودانضباطی و تاثیر آن در زندگی می‌پردازیم.
خودانضباطی چیست؟
خودانضباطی (Self-discipline) که به آن انضباط شخصی یا انضباط فردی هم می‌گوییم، توانایی ما برای کنترل کارها و احساس‌هاست. درواقع، خودانضباطی همان توانایی ما برای پایبند ماندن به برنامه‌ریزی و نظم داشتن در زندگی‌ست. زمانی‌که تصمیم می‌گیریم کاری را دنبال کنیم و به‌دور از حواس‌پرتی، با سخت‌کوشی آن را به نتیجه می‌رسانیم؛ انضباط شخصی داریم.
تعریف خود انضباطی و تاثیر آن در زندگی‌مان را می‌توانیم در تمام لحظه‌هایی پیدا کنیم که به فکر یک زندگی بهتر، شادتر و غنی‌تر هستیم؛ همان لحظه‌هایی که می‌خواهیم عادت‌ها و تصمیم‌هامان را در کنترل خودمان داشته باشیم. با داشتن انضباط شخصی، حاضر هستیم آسایش اکنون را به‌خاطر رسیدن به آرامش پایدارتر در آینده فدا کنیم. مانند کسی که صبح زود از خواب بیدار می‌شود تا زمان کافی برای ورزش کردن داشته باشد. مطمئن باشید با تکنیک‌هایی برای ایجاد خودانضباطی، راه خودتان را برای رسیدن به هدف‌هایتان پیدا خواهید کرد.
یازده تکنیک برای ایجاد خودانضباطی
۱. پیدا کردن انگیزه
آغاز و انجام هر کاری با داشتن انگیزه ساده‌تر و دلپذیرتر می‌شود. اما چطور به این انگیزه دست پیدا کنیم؟ اگر ببینیم روش کنونی ما برای انجام کارها به موفقیت نرسیده است، باید آن را تغییر دهیم. نادیده گرفتن مشکل، به بدتر شدن شرایط منتهی می‌شود. دوست داریم به چه هدفی برسیم؟ دستیابی به چه موقعیت یا شرایطی ما را هیجان‌زده می‌کند؟
به‌عنوان مثال، زمانی که یک مهمانی در پیش داشته باشیم، انگیزه‌ی بیشتری برای ورزش و کاهش وزن داریم. هنگامی که شغل خوبی به ما پیشنهاد شده است، انگیزه‌ی ما برای تلاش و کار کردن بیشتر می‌شود. لازم است دنبال دلیل و هدف کارها بگردیم. سپس گام‌های کوچکی در راه رسیدن به هدف برداریم. گام‌هایی ساده و آسان. به‌مرور می‌توانیم کارهای سخت‌تری انجام دهیم و به انضباط فردی برسیم.
۲. شناخت نقطه ضعف‌ها
با چشم بستن روی نقطه ضعف‌ها به جایی نمی‌رسیم. یک روز باید با خودمان روراست شویم و بپذیریم تا زمانی که مدام شیرینی و تنقلات می‌خوریم، سلامتی و کاهش وزن همچنان یک رویای دور باقی خواهد ماند. بنابراین برای ایجاد یک تغییر مثبت، پذیرش نقطه ضعف‌مان ضروری‌ست.
۴. دور کردن وسوسه
قدرت محیط اطراف از اراده‌ی ما بیشتر است. تحقیق‌ها نشان داده است که محیط بر انتخاب‌های ما اثرگذار است. در تحقیقی که انجام شد، گروهی از خانم‌ها که نوشابه‌ی گازدار روی میز نگه می‌داشتند، بیشتر از گروه دوم که میوه روی میز قرار می‌دادند، وزن گرفته بودند. پس اگر می‌خواهیم غذای سالم بخوریم، باید خوراکی‌های ناسالم نخریم.
اگر قرار است چند ساعت متوالی کار کنیم، لازم است گوشی موبایل را سایلنت کنیم و تلفن‌ها را جواب ندهیم. اگر از خانه کار می‌کنیم و عوامل حواس‌پرتی زیادی اطراف‌مان وجود دارد، می‌توانیم فضای کوچکی را به محیط کار اختصاص دهیم یا گاهی از کافه‌ی محل، کارها را انجام دهیم.
۵. کمک دوستان
همیشه در جریان قرار دادن فردی دیگر به ما انگیزه می‌بخشد و ما را متعهدتر می‌کند. یکی از تکنیک‌های خودانضباطی این است که در میان جمع، خودمان را به انجام کار و مسئولیتی متعهد کنیم. بی‌دلیل نیست که بعضی‌ها با کمک مربی ورزش یا استاد راهنما راحت‌تر به هدف‌شان می‌رسند. گاهی اعلام هدف در گروه دوستان یا شبکه‌های اجتماعی کمک می‌کند به کاری که می‌کنیم بیشتر پایبند بمانیم. اعلام این خبر که قصد داریم هر روز نیم ساعت ورزش کنیم، تعهد ذهنی ایجاد می‌کند.
۶. اهمیت گام های کوچک
تغییر ساده نیست! مغز ما برای بازگشت به وضعیت راحت و قابل‌پیش‌بینی طراحی شده است. بنابراین پذیرش هر تغییر بزرگی که بخواهد این قاعده را بر هم بزند، سخت است. اما برداشتن گام‌های کوچک و ساده بسیار کمک‌کننده است. به‌خاطر داشته باشید که ایجاد خودانضباطی و مشاهده‌ی تاثیر آن در زندگی یک‌شبه رخ نمی‌دهد.
اگر هدف ما نیم‌ساعت ورزش روزانه است، باید از روزی پنج دقیقه آغاز کنیم. کافی‌ست متوقف نشویم و در مسیر درست حرکت کنیم. مهم نیست گامی که برمی‌داریم چقدر کوچک باشد. هر تغییر کوچکی در زندگی، به مرور به تغییری بزرگ منتهی می‌شود.
۷. داشتن برنامه مشخص
اگر منتظر شنبه‌ای هستیم که با نیرو و اراده‌ی فوق‌العاده از خواب بیدار شویم و همه‌ی کارهای عقب‌افتاده را انجام دهیم، در خیالی بیهوده به‌سر می‌بریم. ما به برنامه و استراتژی مشخص نیاز داریم.
برای هر عادتی بخواهیم ایجاد کنیم مانند رفتن به باشگاه ورزشی، یاد گرفتن زبان تازه یا درس خواندن متمرکز، به برنامه‌ریزی نیاز داریم. برای کنترل عادت‌های ناخوشایند مانند تماشای بیش از حد تلویزیون یا حرف زدن طولانی با تلفن هم برنامه لازم است. گام‌های عملی روشنی که به ما بگوید در هر روز باید چه کاری انجام دهیم.
۸. بالا بردن سطح تحمل
هیچ کس سختی و ناراحتی را دوست ندارد. اما گاهی تحمل نکردن مشکلات برای مدتی کوتاه، به مشکلات بلندمدت منتهی می‌شود. با بالا بردن سطح تحمل برای کنار آمدن با مشکلات و سختی‌های کوچک، می‌توانیم به هدف‌هایمان چند گام نزدیک‌تر شویم. اگر قصد داریم سیگار را کنار بگذاریم، باید بتوانیم درمقابل وسوسه‌ی برداشتن یک نخ سیگار از پاکت سیگار که در کشوی میزمان است؛ مقاومت کنیم. درصورتی‌که همیشه ده دقیقه روی تردمیل دویده‌ایم، حالا زمان آن رسیده است که یازده دقیقه‌ی کامل را با وجود خستگی بدویم.
۹. تصویرسازی پاداش
مقاومت دربرابر وسوسه‌ها ساده نیست. می‌خواهیم یک سیگار دیگر برداریم، یک شیرینی دیگر در دهان بگذاریم، چند دقیقه زودتر از ورزش دست بکشیم، کتاب را ببندیم و دیگر درس نخوانیم! در چنین شرایطی باید دستاوردها را تصویرسازی کنیم.
فهرستی از هدف‌هایمان بنویسیم. قرار است به چه شرایط یا موقعیتی دست پیدا کنیم؟ کاهش وزن؟ نمره‌ی بالاتر، شغلی بهتر یا اتاقی تمیزتر؟ فرقی نمی‌کند که هدف شما چیست؛ مهم آن است که در زمان خستگی و ناامیدی باید اهداف‌تان را در ذهن تجسم کنید و از خودتان بپرسید که «اگر موفق شوم، چه احساسی خواهم داشت؟ با رعایت نظم و مرتب نگه داشتن کشو، تخت و گوشه‌وکنارها، خانه چه شکلی خواهد بود؟ با ادامه‌ی ورزش و خوردن غذاهای سالم چه ظاهری خواهم داشت؟ با درس خواندن بیشتر و قبول شدن در رشته‌ی دلخواه چه حسی پیدا خواهم کرد؟»
۱۰. ترس از شکست
زیاد شنیده‌ایم که شکست نوعی پیروزی‌ست، اما شاید به‌نظرمان بی‌معنی آمده است. چرا که ما موفق نشده‌ایم و پیروزی کجای موفق نشدن قرار گرفته است؟ نکته‌ی مهم این‌جاست که شکست یعنی تلاش کرده‌ایم! یعنی در روند کار، چیزهایی آموخته‌ایم. اکنون می‌دانیم این راه به نتیجه نرسیده و بار بعد راه دیگری را امتحان می‌کنیم.
نباید با اشتباه کردن به هم بریزیم و دلسرد شویم. دلسردی باعث از بین رفتن خودانضباطی می‌شود. هیچ کس کامل و بدون اشتباه نیست. از هر فرصتی برای آموختن بهره می‌بریم و با نظم و برنامه ادامه می‌دهیم.
۱۱. کنار گذاشتن عادت های قدیمی
برای بهبود خودانضباطی و تاثیر آن در زندگی لازم است بعضی عادت‌های اشتباه را کنار بگذاریم. اما به همین سادگی نیست و زمانی که عادت به انجام کاری داریم، باید عادت دیگری را جایگزین آن کنیم. برای مثال، اگر عادت داریم در ساعت استراحت و ناهار، به‌صورت آنلاین وسایلی بخریم که درواقع بهشان نیاز نداریم، باید این عادت را ترک کنیم و پول‌مان را هدر ندهیم. در چنین مواردی، باید ساعت ناهار مشغول کار دیگری شویم. خوردن ناهار در کنار همکار و هم‌صحبتی با دیگران، پیاده‌روی بعد از ناهار یا هر کاری که از آن لذت ببریم، کمک می‌کند سراغ خرید کردن نرویم.
خودانضباطی و تاثیر آن در زندگی
با خواندن 1+10 تکنیک برای افزایش نظم فردی، حتما ایده‌های زیادی برای ایجاد تغییر در زندگی پیدا کرده‌اید. بدون شک با داشتن نظم و انضباط شخصی، رسیدن به هدف‌های کوچک و بزرگ ساده‌تر خواهد شد. زمانی که برای هر کاری برنامه‌ریزی دقیق و باجزئیات داشته باشیم، امکان موفق شدن بیشتر خواهد بود.
شما به مهارت خودانضباطی دست پیدا کرده‌اید؟ برای خوانندگان «همراهتم» از راه‌حل‌هایی بنویسید که در این راه به شما کمک کرده است.