این حقیقت است که قدرت مسأله ی مهم و جذابی است و افراد قدرتمند خواه از قدرتشان آگاه باشند و خواه نه، سرهای خود را به حالتی نگه میدارند که موجب تقویت این ویژگی شان شود. وضعیت های خاص قرارگرفتن سر با نوع قدرتی که دارید همخوانی دارد. اگر سرتان را بالا ببرید و به عقب خم کنید، احساس برتری را منتقل میکنید (و از نظر مردم مغرور و متکبر خواهید بود) اگر سرتان را بالا ببرید و چانه تان را جلو بیاورید، در واقع این پیام را می رسانید که «سر به سر من نگذارید.»
نحوه ی قرارگیری و حالت بدن شما، منجر به شکل گیری احساسات مثبت و منفی در اطرافیان خود می شود. مطمئن شوید که حالت سرتان، پاسخ مورد نظر شما را منعکس می کند.
ابراز تکبر و غرور
بین نگاه مقتدرانه و مغرورانه تفاوت وجود دارد و این تفاوت خودش را در خم کردن سر و بیرون داد چانه نشان میدهد. در حالت اقتدار سر بالا برده می شود، در حالی که حس تکبر از روی عقب بردن سری که بالا هم برده شده و همزمان چانه جلو آورده شده است، تشخیص داده میشود.
گاهی اوقات آنچه تکبر به نظر میرسد، اصلا تکبر نیست، بلکه به نوعی پوشاندن عدم اعتماد به نفس و نگرانی است؛ یا حتی با این نشانه ها ممکن است فرد حالتی تدافعی به خود گرفته باشد.
نمایش پرخاشگری
اگر فردی با حالت پرخاشگرانه با شما برخورد کند، در صورتی که زمان و شجاعت کافی برای دقت در رفتارش داشته باشید، متوجه میشوید که سرش همچون اسلحه از شانه هایش جلو زده است.
ابراز نارضایتی
مانند همه ی حرکات بدنی، نگاه تأسف بار و حاکی از نارضایتی نیز شامل حرکات و رفتارهای متعددی میشود، در این حالت پیشانی به سمت جلو خم میشود و سر پایین می آید.
حالت دیگر برای نشان دادن نارضایتی به این صورت است که صاف و محکم بر بدنی شق و رق و قائم قرار گیرد، فرد دست به سینه و با پاهایی ضربدری بیاستد و با نگاهی سرد به طرف مقابل خیره شود.
اگر میخواهید نشان دهید که نا امید، منتقد یا مخالف هستید، هیچ حرکتی نکنید، سرتان را صاف نگه دارید و مستقیم به طرف مقابل نگاه کنید. این حالت صراحتاً به این معناست که «هیچ جایی برای بحث و بهانه تراشی وجود ندارد.»
برای اینکه بتوانید حرکات بدن را به خوبی تعبیر کنید، باید تمامی حرکات بدنی شخص را ببینید. پیام و معنای کامل، در ترکیب اعمال و رفتار و نه در یک حرکت واحد، قرار دارد.
ابراز مخالفت و عدم پذیرش
تکان دادن و لرزاندن سر از رایج ترین راه های ابراز واکنش منفی است. حرکت افقی سر، از چپ به راست با تأکید مساوی بر هر دو طرف نشان دهنده ی رد و عدم پذیرش است که ریشه در روزهای ابتدایی زندگی ما دارد.
منجنیقی برای تهدید و هراس انگیزی
در هر محیط تجار ممکن است فردی را ببینید که پشت میزش نشته، دست هایش را محکم پشت سرش گرفته ،ساعدهایش یه عقب کشیده شده و سینه ی باد انداخته اش را جلو آورده است.
هرکسی که که چنین حالتی به خود بگیرد، در واقع به سرعت اندازه و حجم بدنش را افزایش می دهد و ظاهری تهدید کننده و خطرناک پیدا می کند.
تکان دادن سر با بی اعتنایی و خودسری
فردی که میخواهد تمسخر و تحقیر خود را برساند، سرش را بالا و عقب میگیرد و در آن حال با کلمات به طرف مقابل حمله میکند. یک خانم اغلب، سرش را به اطراف و بالا و پایین تکان میدهد تا تحقیر یا غرورش را نشان دهد، این حرکت بی علاقگی و عدم تمایل به شخص مقابل را می رساند.
اشاره کردن با سر
گاهی اوقات وقتی میخواهید توجه کسی مثلاً محبوبتان را جلب کنید و در موقعیتی هستید که ممکن است طلب کمک و فریاد زدن یا حتی اشاره کردن، رفتاری نادرست باشد، اشاره با سر حرکت بدنی مؤثری خواهد بود.
دست کشیدن بر سر دیگری
سر، حساس ترین و آسیب پذیرترین قسمت بدن و جایگاهی است که مهمترین اندام حسی در آن قرار دارند. لمس سر شخص دیگر، حرکت بدنی صمیمانه ای است که به شور ضمنی دلالت بر اعتماد و رابطه ای عمیق بین دو نفر دارد. شخصی که در مقام اقتدار قرار دارد، یعنی همان فردی که بلندتر، بزرگتر و عاقلتر از شماست، اجازه دارد روی سرتان دست بکشد.
موافقت و تشویق از راه تکان دادن سر
تقریباً میتوان گفت تکان دادن سر به نشانه ی توافق و رضایت (از سمت بالا به پایین)، حرکتی جهانی و از رایج ترین حرکت های سر است. این رفتار به ظاهر ساده، معانی مختلفی دارد. علاوه بر نشانه ی تأیید و تصدیق، برای نشان دادن شناخت، فهم و درک و تشویق و ترغیب نیز به کار میرود.
تکان دادن سر حرکتی گیرا و جذاب است. اگر سرتان را به این شیوه حرکت دهید، معمولاً طرف مقابل هم با همین حرکت به شما پاسخ میدهد. این اتفاق حتی زمان موافق نبودن وی با گفته های شما نیز روی می دهد. بنابراین تکان دادن سر (از بالا به پایین) راه ظریفی برای ایجاد تفاهم، حس موافقت و تأیید است.
تشویق و ترغیب گوینده به ادامه ی صحبت
تکان دادن سر (از بالا به پایین) نقش اساسی و سازندهای در تداوم مکالمه دارد. شنونده با حرکت سنجیده ی سرش نشان میدهد که به موضوع توجه می کند، خواهان ادامه ی صحبت است و نمی خواهد نقش گوینده را از آنِ خود کند.
درک گفته های دیگران
درحالی که تکان دادن آهسته ی سر، گوینده را به ادامه ی صحبتش ترغیب می کند، تکان سریع سر نشان میدهد که شما گفته های گوینده را می فهمید و درک می کنید. حرکت سریع سر می تواند به غیر تأیید کامل گفته های او نشانگر این باشد که شما مایلید چیزی بگویید.
اگر شخص شنوده موافق باشد، حرکت سرش محکم و قاطعانه است؛ حرکت سر جزئی و ظریف، این بازخورد را به گوینده میدهد که تا چه اندازه پیامش درک شده است.
تکان دادن مختصر سر
بیشتر افراد جملات و گفته های خود را با پایین آوردن نامحسوس سرشان به پایان میبرند. در حرکتی سریع، سر به طرف پایین می آید و در پی آن خیلی نرم و آرام به حالت صاف و رو به بالا برمیگردد.
نشان دادن توجه و علاقه
اگر سرتان را کج کنید، در واقع نشان می دهید به آنچه می بینید علاقه مندید. مردها سرشان را به واسطه ی بالا بردن چانه کج می کنند و زنان ترجیح میدهند سرشان را طوری خم کنند که چانه شان کمی متمایل به پایین باشد؛ در هر دو جنس سر به سمت موضوع مورد علاقه متمایل میشود.
خم و کج کردن سر
به این نکته دقت کنید که وقتی چنین حالتی به خودتان میگیرید، سرتان به سوی آنچه به آن علاقه دارید، متمایل است؛ خم و کج شدن سر زمانی که افراد با دقت به صحبتی گوش میدهند، نیز رخ میدهد.
در حالی که کج کردن سر در یک حرکت رو به بالا از جانب آقایان بیشتر نشانه ی سپاس گزاری و تأیید است، خانم ها سرشان را به نشانه ی سرخوشی یا دلبری کج می کنند.
خم کردن سر می تواند بازگو کننده ی این امر باشد که نیازی به جدی گرفتن حرف شما نیست؛ از این رو در صورت ابراز یک موضوع جدی و مهم، سرتان را صاف نگه دارید.
متمایل شدن سر به یک سمت
این حرکت شامل عقب بردن پیشانی، چرخش چانه به طرف فرد دیگر می شود. از این حرکت بیشتر برای سلام و احوالپرسی از دور و بدون تماس استفاده میشود. متمایل شدن سر به یک سمت، حرکتی چاپلوسانه و خنده دار است که با هدف شکستن مقاومت فرد انجام میشود. خانم ها با این حرکت، جذاب و گیرا می شوند و حس حمایت و مراقبت را در فردی که به دنبال جلب توجه اش هستند، برمی انگیزند. مردانی که این حرکت را انجام می دهند به دنبال همدردی و قوت قلب هستند یا نشان میدهند که آن شخصیت خشن و سنگدلی را که جامعه از آنها انتظار دارند، ندارند.
تأثیر مهم این حرکت، ایجاد حس ترحم و دلسوزی است، مگر اینکه متوجه شوید با این حرکت دستتان انداخته اند.
وقتی در حال گوش دادن به صحبت های کسی هستید، به صورت ناخودآگاه حرکات سر فرد مقابل را تقلید می کنید. همدلی شما با گوینده از طریق رفتارهای مشترک، منعکس می شود.
نشستن دونفره و خودمانی
افرادی که سرهایشان را نزدیک به هم می گیرند، نشان می دهند که بینشان همبستگی و پیوندی وجود دارد و جایی برای حضور شخص دیگری نیست. نزدیکی جسمی آنها بازتابی از همبستگی فکری و هیجانی آنهاست. این حرکت مانعی برای ورود دیگران و ممنوعیت برای شنیدن حرف هایشان محسوب میشود.
ابراز اطاعت یا نگرانی
در حرکاتی که خودتان را لمس می کنید، مثل نگه داشتن سر از پشت گردن و قرار دادن دست ها روی سر، مانند یک کلاه ایمنی احساس راحتی، اطمینان و حفاظت ایجاد کرده و به کاهش تُنش و اضطراب کمک می کنند.
فرو بردن و پنهان کردن سر
این حرکت برای این است که هنگامی که به اشخاص بفهمانیم وارد حریم شخصی آنها نشده ایم و از این راه برای مزاحمت احتمالی عذرخواهی کرده باشیم. عده ای از افراد هنگام مواجهه با شخصی مهم یا کسی که مشغول صحبت با دیگری است، خودبه خود سرشان را پایین می آورند.
حرکت گهواره ای برای رسیدن به آرامش
بیشتر افراد در مواقعی نا امنی دست هایشان را پشت گردن نگه می دارند. آنها ناآگاهانه از خودشان در برابر خطرات واقعی و خیالی محافظت می کنند. این حرکت بدنی، احساس راحتی و اطمینان را در آنها تقویت میکند.
گرفتن سر
گرفتن سر، حرکتی محافظتی است که در آن دست ها بالا برده میشوند و روی سر قرار میگیرند. گرفتن سر پاسخی طبیعی به گرفتاریها، مصیبت های واقعی یا خیالی است و مانند سپری نمادین عمل کرده و در برابر خطرات و آسیب های روانشناختی، از سر حفاظت میکند.
ابراز کسالت و بی حوصلگی
شخصی که کسل و خسته شده است، سرش را میان دست هایش می گیرد. چشمهایش نیمه باز شده و قبل از اینکه متوجه شوید، حرکات بالا به پایین سرش متوقف میشود.در واقع کف دست هایمان مانند یک بالش عمل میکند و چانه با رضایت فرود می آید. زیرا ما خسته و بی حوصله یا دل زده شده ایم و اکنون در حال دلداری و استراحت دادن به خودمان هستیم. شما میتوانید این علائم بی حوصلگی و خستگی را در خود و دیگران تشخیص دهید. برای یک تشخیص درست در این زمینه لازم است به چشم ها بنگرید: اگر آنها بی حال و خیره و بدون پلک زدن هستند، احساس خستگی و کسالت را میرسانند و اگر سرزنده و درخشانند، شخص مقابل در حال تفکر است.
نشان دهید که غرق در تفکرید
قرار گرفتن دست بر گونه، نشانه ی تفکر، توجه یا نوعی مکاشفه و تمرکز است. اگر چشم ها فعال باشند و به طور معمول پلک بزنند، یعنی در حال بررسی گزینه هایتان هستید. شخصی که در حال توجه و تفکر است علاقه نشان می دهد، نگاهش درگیر و مشتاق است و ممکن است سرش روی یک یا هر دو دستش قرار گرفته و بدنش به سمت جلو آمده باشد.
جدا از مسأله ی کسالت یا علاقه مندی، قرار دادن سر در میان دستان به معنای نیاز تماس سر با دست است که حرکتی اطمینان بخش به شمار می رود که منجر به آرامش میشود.
تکیه دادن سر روی دست
وقتی شخصی مشغول فکر کردن است، به احتمال زیاد دستش را به سمت صورتش می آورد و چانه اش را روی کف دستش قرار میدهد؛ این حرکات مخصوص حالات ارزیابی و سنجش هستند، نشانگر این امر می باشند که فرد مشغول فکر کردن به کار و رفتار بعدی خود است. اگر شخص در حال تفکر، خود را از گوینده عقب بکشد، نشان می دهد که تا حدی نسبت به او دیدگاهی منتقدانه و منفی دارد.
دست مالیدن به چانه
کسی که چانه اش را با دست می مالد، نشان میدهد که غرق در تفکرات عمیق یا در حال ارزیابی نکته ای است. در این حالت فرد چانه اش را با انگشت اشاره لمس می کند. همچنین ممکن است انگشت اشاره لب بالایی را هم لمس کند. مردان در چنین وضعیتی اگر ریش داشته باشند، ممکن است ریش خود را دست بکشند.
حالات چهره
حالات چهره، نوع و میزان ارتباطات بین فردی را کنترل میکند. افراد بر اساس آنچه در چهره ی یکدیگر می بینند، به اظهار نظر درباره ی شخصیت هم و سایر قضاوت و ارزیابی ها می پردازند. گاهی اوقات بهتر است حالت چهره ی شما گویای احساستان باشد تا اینکه احساسات و افکار خود را نسنجیده بیان کند. شاید برخی اوقات لازم باشد پیام های گفتاری خود را با یک حرکت بدنی، پذیرفتنی تر و متقاعد کننده تر کنید یا وقتی کلمات از بیان منظورتان قاصرند، احساسات خود را به نمایش بگذارید.
ابراز احساسات، وقتی کلمات مناسب پیدا نمی کنید
برآورد دقیقی از لب ها، دندان ها، فک و گونه ی خود داشته باشید. در این حالت می توانید مجموعه ای گسترده از حالات چهره ای را به وجود بیاورید. برای مثال اگر زماین بخواهید به کسی بگویید رفتارش خوشایند نیست، میتوانید ابروهایتان را پایین بیاورید، لبها را به هم بفشارید و با تکان مختصر سر، این منظور را به خوبی منتقل کنید.
شناخت حالات چهره ای متقاعد کننده برای پیام های گفته شده
حالت های چهره ای باز که در آن چشم ها مشتاق، دهان آسوده و سر با علاقه مندی خم شده است، حالاتی ایمن و جذابند. اگر حالات چهره تان با زبانی مثبت و صدای تعدیل شده همراه شود، میتوانند گفته های شما را تأیید کنند.
نکته: گام اول برای ایجاد صدایی تعدیل شده که بتواند شما را در بهترین حالت نشان دهد، تنفس درست است. مثل نوزاد تازه متولد شده، از شکمتان نفس بکشید پس از تسلط بر این تکنیک، برای کسب آرامش، با دهان بسته زمزمه و تولید صدا کنید و تارهای صوتی تان را نیرومندتر و قوی تر کنید. صدای متناسب و تعدیل شده، پایه و اساسی محکم دارد و طنین افکن شود.
پنهان کردن هیجانات
وقتی افراد می خواهند افکار و احساساتشان را بروز ندهند، خیلی سریع با ماهیچه های انعطاف پذیر صورت و پوستشان، حالت چهره ای متضاد با احساس خود را ایجاد کرده و از این راه هیجانات و احساسات شان را مخفی می کنند.
ابراز دامنه ای از هیجانات
حرکات و حالات بدن، افکار و هیجانات را آشکار می کنند، در حالی که کلمات به بیان اطلاعات می پردازند. شما می توانید با استفاده از صورتتان، احساسات مختلف، از خشم گرفته تا نگرانی را ابراز کنید.
ابراز شادی
وقتی شادی و لذت خاصی را تجربه می کنید، چشم هایتان ناخواسته می درخشد، خط های خنده در گوشه های بیرونی چشم هایتان عمیق تر می شوند، گونه ها و لب هایتان بالا می روند و دندان های سفیدتان نمایان میشود. در عوض لبخند تصنعی و ساختگی به آسانی تشخیص داده می شوند. برای اینکه بتوانید به شخصی نشان دهید که احساس شادی یا هر احساس مثبت دیگری دارید، لازم است دندان ها در پس لبخند نمایان شوند. اگر چشم ها با لبخند هماهنگ نباشند، یعنی کسل، بی توجه و خیره باشند، لبخند شما غیر واقعی به نظر خواهد رسید. برای تشخیص لبخند مصنوعی از طبیعی، به چشم و گونه ها دقت کنید. برای مشاهده ی لبخندی حقیقی و واقعی به قسمت گوشتی چشم یعنی بین ابرو و پلک دقت کنید، در صورتی که این قسمت به سمت پایین بیاید و انتهای ابرو کمی پایین بیاید، لبخند واقعی است.
ابراز غم و اندوه
فردی که محزون و غمگین است، حالت چهره اش سست و شل، چشم هایش احتمالاً گریان است؛ فرد اغلب در چنین موقعیتی صورتش را با دست می پوشاند، گویی نمیخواهد آنچه را باعث ناراحتی اش شده، ببیند.
نشان دادن تنفر و تحقیر
این حالت معمولاً با کج و معوج کردن دهان و تنگ شدن چشمان نمایان میشود. در این حالات، بینی چین می خورد، چانه کمی بالا و پایین میشود و سر تا حدودی می چرخد. نشانه ها و علائم تحقیر در محیط کار و دنیای تجارت بسیار معمول و رایج اند. معمولاً در دفاتر کاری، نگاههای تمسخر آمیز یا تحقیر آمیز از سوی فردی که به شکلی جاه طلبانه میخواهد دیگران را از سر راهش بردارد، دیده میشود.
ابراز خشم
در حالت خشم، به شدت و بدون وقفه به منبع خشم زُل میزنیم، ابروهایمان به سمت پایین و داخل کشیده میشود و روی پیشانیمان چین و چروک می افتد. لبها محکم روی هم قرار میگیرند، گوشه ی آنها رو به پایین می آید. در برخی افراد هنگام خشم، پرّه های بینی گشاد می شوند، در نهایت، اگر به شدت خشمگین و عصبانی باشیم، صورتمان به دلیل تخلیه ی خون از سطح زیر پوستمان، سفید میشود.
اگر نزدیک است خشمتان بر شما غلبه کنید، نفس های عمیقی از ناحیه ی شکم بکشید؛ به این ترتیب که هوا را عمیقاً از طریق بینی استنشاق کنید، چند لحظه آن را نگه دارید و سپس به آرامی و از طریق دهان بیرون بدهید.
تشخیص حالات تعجب و ترس
این دو حالت خیلی به هم شبیه اند. در هر دو حالت، چشم ها گشاد و دهان باز است. تفاوت بین این دو حالت چهره ای، مختصر و ظریف است و عمدتاً در حالت قرارگرفتن ابروها، چشم ها و دهان مشخص میشود.
تعجب!
حالت چهره ی متعجب بر خلاف چهره ی ترسیده، گشاده و پُر رنگ و آب است. وقتی شگفت زده می شوید یا یکّه می خورید، ابروهایتان مثل یک طاق قوس دار بالا میرود و چین و چروک هایی افقی در پیشانی شما ایجاد میگردد. چشم ها بازتر می شوند و فک رو به پایین می آید، سفیدی چشم ها بیشتر پدیدار شده و دهان سست و شل می شود. فرد متعجب ممکن است دهان خود را با دست بپوشاند، این حرکت نشانه ی مهار و کنترل کردن حالت هیجانی شدید است.
حالت ترس
نشانه های چهره ی ترسیده عبارتند از: دهان باز که با حالتی محکم به عقب کشیده شده، بالا بردن پلک و نمایان شدن سفیدی چشم. وقتی به شدت ترسیده اید، ابروهایتان بالا می روند و مانند منحنی کج و معوج و ناصافی به طرف هم کشیده میشوند. پیشانی شما چروک میشود و درحالی که بالا رفتن پلک های بالایی، سفیدی چشم هایتان را نمایان میکند، پلک های پایین هم منقبض و برجسته می شوند؛ در نهایت لب ها منقبض شده و شاید درحالی که دهانتان باز است، به عقب کشیده شوید.
نشان دادن تمایل و علاقه مندی
وقتی علاقه و تمایل خود را به کار یا گفته ی شخصی نشان می دهید، سرتان را به سمت او متمایل میکنید و به نشانه ی تأیید و رضایت تکان میدهید. چشم هایتان گشادتر میشود، اطلاعات را دریافت میکند و دهانتان احتمالاً کمی باز میشود. حالت باز و گشاده ی چهره، نشان دهنده ی علاقه مندی اند. چشم ها مشتاق و مشغول اند، ممکن است سر خم باشد یا از بالا به پایین تکان بخورد و به بدن نیز به جلو بیاید. شما جلو می آیید، مشتاق هستید و صورتتان نیز این اشتیاق را نشان میدهد.
زمانی که در حال ارزیابی و تحلیل مسأله هستید، به احتمال زیاد یکی از دست هایتان را زیر گونه میگذارید و شما و همکارانتان به نشانه ی تفکر و بررسی، به چانه ی خود ضربه می زنید.
