تبدیل شدن به یک سخنران عالی در تمام شئونات کارتان تاثیر مطلوب بر جای می‌گذارد. اما دلیل مهمتری هم برای خوب حرف زدن در جمع وجود دارد. روان‌شناسان به ما می‌گویند میزان عزت نفس شما «یعنی اینکه تا چه اندازه خودتان را دوست دارید» تا حدود زیادی کیفیت زندگی درون و بیرون شما مشخص می‌سازد. هر چه بهتر و متقاعدکننده‌تر حرف بزنید، بیشتر خودتان را دوست دارید و هر چه بیشتر خودتان را دوست بدارید، خوشبین‌تر و مطمئن‌تر می‌شوید و زندگی شاد و مثبت‌تری خواهید داشت.
برای اینکه به سخنران بزرگی تبدیل شوید باید از منطقه راحت خود بیرون بیایید و سختی‌هایی را تحمل کنید. دموستنس، سخنران بزرگ یونان باستان که خجالتی بود و لکنت زبان داشت، برای غلبه بر مشکلش هر روز سنگریزه در دهان می‌گذاشت و ساعت‌ها با دریا حرف می‌زد.
چهار نکته برای تبدیل شدن به یک سخنران عالی:
-
میل و آرزو: قبل از هرچیز باید اشتیاق سوزانی برای خوب صحبت کردن داشته باشید.
-
تصمیم: باید از همین امروز تصمیم بگیرید که همه تلاش‌تان را برای غلبه بر موانع احتمالی به کار می‌گیرید و برای عالی شدن دست به هر کاری می‌زنید.
-
نظم و ترتیب: باید برای برنامه‌ریزی، تدارک، و ایراد سخنرانی از نظم و ترتیب خوب برخوردار شوید.
-
عزم راسخ: سرانجام به عزمی راسخ نیاز دارید تا به رغم دشواری‌های موقتی یا خجالتی که تجربه می‌کنید، به جایی که می‌خواهید برسید.
هنر سخنرانی و فن بلاغت
هدف سخنرانی برای عموم این است که اقدامی صورت گیرد که اگر این سخنان وجود خارجی نمی‌داشتند، صورت نمی‌گرفت. برای مثال وقتی دموستنس سخنرانی می‌کرد، مردم می‌گفتند «چه سخنران خوبی است» اما وقتی السی پیادس حرف می‌زد مردم می‌گفتند «بیایید رژه برویم.»
وظیفه شما به عنوان یک سخنران ایین است که شنوندگان خود را انگیزه بدهید که تحت تاثیر حرف‌هایتان اندیشه، احساس و رفتار متفاوتی پیدا کنند.
سه عنصر متقاعد کردن دیگران از دید ارسطو
لوگوس(منطق): اشاره به منطق، کلمات و استدلال در بحث شما دارد. مهم است حرف‌هایی که می‌زنید با هم همخوانی داشته باشند.
اتوس (اخلاق): مربوط به منش، اخلاقیات و باورهای شما به هنگام سخنرانی می‌شود.
پاتوس(احساسات): مضمون احساسی و عاطفی صحبت شما را در بر می‌گیرد و شاید از همه جنبه‌های دیگر مهمتر باشد.
اگر می‌خواهید مردم را تکان دهید و روی آنها تاثیر بگذارید، این سه عنصر باید در هم تنیده باشند.
سه بخش پیام شما
آلبرت محرابیان استاد دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس، در زمینه ارتباط موثر مطالعاتی کرد و به این نتیجه رسید که هر پیام از سه رکن تشکیل می‌شود:
کلمات: 7 درصد از پیام را به خود اختصاص می‌دهند. در انتخاب کلمت باید دقت فراوان کرد اما آنها به تنهایی برای تاثیر پیام ما کافی نیستند.
لحن صدا: 38 درصد پیام در لحن صدا خلاصه می‌شود. با تغییر دادن عمدی لحن صدا و با آگاه شدن از اهمیت آن، می‌توانید همه پیام را تغییر دهید و تاثیری متفاوت بر شنوندگان بگذارید.
بدن: 55 درصد از پیام مربوط به زبان بدن است. به این علت که تعداد عصب‌هایی که از چشم به مغز می‌رسد، 22 برابر عصب‌هایی است که از گوش به مغز می‌رسد. به همین دلیل است که تاثیرات دیداری بسیار قدرتمند هستند.
ساختاری ساده برای صحبت‌های کوتاه
بخش یک: در این بخش به حاضران در جلسه می‌گویید که قصد دارید درباره چه مطلبی حرف بزنید.
بخش دو: در این بخش آنچه را در بخش اول قولش را داده‌اید، ایراد می‌کنید که می‌تواند دربرگیرنده یک تا سه نکته باشد.
بخش سه: سومین بخش صحبت، خلاصه کردن مطالبی است که تا چند لحظه قبل برای حاضران در جلسه ایراد کرده‌اید.
سوال عینی
یکی از مهمترین کارهایی که قبل از سخنرانی باید بکنید این است که نتیجه مورد نظرتان را در ذهن حفظ کنید. مشخص کنید که سخنرانی شما به چه هدفی می‌خواهد برسد و این سوال را از خود بپرسید:« اگر بعد از سخنان من با شرکت‌کنندگان در جلسه سخنرانی مصاحبه کنند و بپرسند که از این سخنرانی چه چیزی دستگیرت شد و حالا چه تغییر در کارت می‌دهی؟ می‌خواهم آنها چه جوابی بدهند؟» تمام بخش‌های صحبت شما باید شنوندگان‌تان را برای دادن این جواب به سوال‌کننده آماده کنند.
ساختاری پیچیده برای سخنرانی‌های طولانی‌تر
-
شروع: هدف از آن گشودن باب صحبت و جلب توجه حاضران در جلسه است.
-
مقدمه: موضوع جلسه و میزان اهمیت آن را بیان می‌کنید.
-
نکته اول: به بدنه صحبت خود می‌رسید.
-
انتقال به نکته بعدی: ضمن توضیح اینکه نکته اول را تمام کرده‌اید به نکته بعدی می‌روید.
-
دومین نکته کلیدی: این نکته باید به طور منطقی به دنبال نکته اول مطرح گردد.
-
انتقال دیگر: در اینجا توضیح می‌دهید که به نکته بعدی رسیده‌اید.
-
سومین نکته کلیدی: این نکته به به دنبال دو نکته قبلی مطرح می‌شود و شما را به پایان برنامه رهنمون می‌شود.
-
خلاصه و جمع‌بندی: در اینجا به نتیجه‌گری می‌رسید و از حاضران می‌خواهید وارد عمل شوند.
شعر خوانی با صدای بلند
یکی از بهترین راه‌های بهبود شیوه صحبت، خواند شعر به صدای بلند است. شعری را که دوست دارید به خاطر بسپارید و بعد آن را بارها و بارها بخوانید. وقتی شعر خوبی می‌خوانید، تنها می‌آموزید که جملات خوب بسازید، بلکه می‌توانید از تنوع کلامی بیشتری استفاده کنید تا حرف‌تان اثربخشی بیشتری داشته باشد.
برنامه‌ریزی و تدارک به زبان ساده
تا 90 درصد موفقیت شما به عنوان یک سخنران به این بستگی دارد که سخنرانی خود را چگونه برنامه‌ریزی کنید. تدارک ضعیف شما برای سخنرانی باعث می‌شود، شنوندگان شما، علم و اعتبار شما را دست‌کم بگیرند.
با ویژگی‌های شنوندگان خود آشنا شوید
نقطه شروع تدارک و برنامه‌ریزی، کسانی است هستند که قرار است پیام شما را بشنوند. به خاطر داشته باشید سخنرانی شما برای آنهاست، برای شما نیست. از جمله نکات لازم، شناخت سن و محدوده سنی، جنسیت، میزان درآمد، تحصیلات، شغل و حرفه، و موقعیت خانودگی آنهاست. درک این نکته مهم است که چه رویاها، هدف‌ها و نقطه‌نظر‌هایی حاضران در جلسه سخنرانی شما را به هم پیوند می‌دهند.
وقتی با اشخاص و کارکنان صنعت ویژه‌ای حرف می‌زنید، قبل از سخنرانی برای آنها باید تا حدی که می‌توانید اطلاعات حرفه‌ای درباره آنها به دست آورید. آیا بازار کالایی که می‌فروشند خوب و مناسب است؟ آیا آنها در حال رشد هستند یا با رشد منفی مواجه هستند؟
روش برف پاک‌کن
همانطور که می‌دانید، شما مغز سمت راست و مغز سمت چپ دارید. مغز سمت چپ شما تحت تاثیر حقایق و اطلاعات فعال می‌شود. اما مغز سمت راست تحت تاثیر احساسات، داستان‌ها، نقل قول‌ها و مثال‌ها فعال می‌گردد. طرز استفاده از این روش ساده است: حقیقتی را می‌گویید و به داستانی درباره آن اشاره می‌کنید. بعد حقیقت دیگری را بگویید و از یک نقل قول استفاده کنید. بار دیگر به حقیقت دیگری اشاره کنید و در ادامه آن مثالی بیاورید. در واقع مانند یک برف پاک‌کن اتومبیل از سمتی به سمت دیگر می‌روید.
روش دایره‌ای
برای اینکه صحبت خود را روی کاغذ برنامه‌ریزی کنید، می‌توانید از یک تصویر یا نمودار دیداری استفاده کنید. در وسط صفحه حدود 5 دایره بزرگ بکشید. هر یک از دوایر به عنصری از صحبت اشاره دارد. دایره اول، مقدمه و مطالبی است که از آن برای جلب توجه حاضران در جلسه استفاده می‌کنید. دوایر دوم، سوم و چهارم نکات مهمی هستند که آن را ایراد می‌کنید. و بالاخره دایره پنجم نتیجه‌گیری و جمع‌بندی است.
شروع و ختم سخنرانی
درباره تک تک کلماتی که می‌خواهید در شروع سخنرانی به کار برید، فکر کنید. آن را بارها و بارها در ذهن خود مرور و تمرین کنید. سخنان آغازین شما صحنه را آماده می‌سازد، انتظارات را ایجاد می‌کند و پیام روشنی به حضار مخابره می‌کند. هیچ کاری را به شانس و تصادف واگذار نکنید. درباره جمع‌بندی صحبت هم به تدارک کلمه به کلمه احتیاج دارید. ببینید برای جمع‌بندی مطالب چه می‌خواهید بگویید.
قانون پنج در پنج در پاور پوینت
اگر از پاورپوینت در سخنرانی‌هایتان استفاده کنید، در هیچ شرایطی روی یک اسلاید بیش از 5 سطر ننویسید. هر سطر هم نباید بیش از 5 کلمه داشته باشد. هر چیزی بیش از این حد می‌تواند مستمعین را گیج و سر در گم کند.
استفاده از کارت‌های اندکس
اگر از میز خطابه یا تریبون استفاده می‌کنید، یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای تدارک سخنرانی خود بکنید این است که روی کارت‌های اندکس در اندازه‌های مختلف هر نکته مهم را روی یک کارت بنویسید و آنها را با توجه به تقدم و تاخر مطالب سخنرانی منظم کنید. با تمام شدن مطلب روی یک کارت آن را برگردانید و به سراغ کارت بعدی بروید.