اعتماد به نفس و تسلط ذهنی
اول از همه بدانید که ترس از صحنه، طبیعی و عادی است. حتی سخنرانان حرفه‌ای که هزاران بار پشت میز خطابه قرار گرفته‌اند، مستثنی نیستند. علاوه بر این به استناد کتاب فهرست‌ها، 54 درصد آدم‌های بالغی که مورد سوال واقع شده‌اند گفته‌اند ترس از سخنرانی در برابر جمع را بیش از ترس از مرگ می‌دانند.
ما عاری از ترس به دنیا می‌آییم. همه هراس‌های مربوط به دوران بلوغ و بزرگ‌سالی، از تجارب دوران کودکی ما نشأت می‌گیرد. تقویت‌های منفی، هم از سوی دیگران و هم از سوی خود ما بر شدت این ترس‌ها می‌افزاید. اما از آنجا که هراس از سخنرانی را هم یاد گرفته‌ایم، می‌توانیم با بازآموزی، این هراس را از ذهن خود بیرون بریزیم.
نقطه شروع غلبه بر هراس‌ها به هنگام سخنرانی برای عموم، توجه به این نکته است که وقتی در برابر حاضران جلسه می‌ایستید و سخنرانی می‌کنید، همه حاضران در جلسه خواهان موفقیت شما هستند. آنها مشتاقانه آرزو می‌کنند که صحبت شما موفق و لذت‌بخش باشد. شما پیشاپیش نمره بالایی گرفته‌اید. هدف شما باید این باشد که این نمره بالا را برای خود حفظ کنید.
ایجاد اعتماد و اطمینان و صلاحیت در خویش
به زبان آوردن: 95 درصد احساسات شما با حرف‌هایی که به خودتان می‌زنید مشخص می‌گردد. به عبارت دیگر صحبتی که با خود می‌کنید تا حدود زیادی اندیشه، احساس و اقدام شما را مشخص می‌سازد. شما روی کلماتی که از طریق ذهن هشیارتان بیان می‌شوند کنترل کامل دارید.. قدرتمندترین کلماتی که می‌توانید برای آماده کردن ذهن خود برای یک سخنرانی از آن استفاده کنید، «خودم را دوست دارم» و «می‌توان این کار را بکنم» است.
تصویر سازی: وقتی یک تصویر ذهنی و جالب از خودتان می‌سازید، ذهن نیمه هشیار شما این را به عنوان یک فرمان می‌پذیرد و بعد کلمات، احساسات و حالت‌هایی در شما ایجاد می‌شود که با تصویر ذهنی شما سازگاری دارد. تصویرسازی به دو شیوه بیرونی و درونی انجام می‌گیرد.
با تصویرسازی بیرونی، شما خودتان را روی صحنه می‌بینید، انگار که شخص ثالثی هستید یا یکی از حاضران در جلسه‌ای هستید که نگاه می‌کنید. در این حالت خودتان را ببینید که با آرامش ایستاده‌اید و از اعتماد به نفس خوبی بهره دارید.
در تصویرسازی درونی شما خودتان و حاضران در جلسه را با چشمان خود می‌بینید. می‌بینید که حاضران در جلسه به شکلی مثبت به شما واکنش نشان می‌دهند.
می‌توانید به تناوب خودتان را از بیرون و درون به تماشا بنشنید. در هر دو مورد به جنبه‌های مثبت توجه کنید. ذهن نیمه‌هشیار شما با اندیشه‌ها و احساساتی که سازگار با تصویر شماست، واکنش نشان خواهد داد.
برنامه‌ریزی ذهن: راه دیگری برای ایجاد اعتماد به نفس و رسیدن به آرامش در سخنرانی برای دیگران این است که قبل از خواب خودتان را تصور کنید که به راحتی و زیبایی تمام برای جمعی سخنرانی می‌کنید. ذهن نیمه هشیار به راحتی به این تصویرسازی شما واکنش نشان می‌دهد. بهترین زمان برای برنامه‌ریزی ذهن، لحظاتی قبل از به خواب رفتن و لحظاتی بعد از بیدارشدن است.
روش پایان فیلم: یکی از روش‌های ترغیب احساسات، روش «پایان فیلم» است. وقتی برای تماشای فیلمی به سینما رفته‌اید و قبل از اینکه سانس قبلی به اتمام برسد به سالن رسیده‌اید و 10 دقیقه انتهایی فیلم را می‌بینید، پایان فیلم برای شما لو می‌رود و می‌دانید فیلم در نهایت پایان خوبی دارد و در سانس بعدی که فیلم از ابتدا به نمیش در می‌آید، شما با آرامش بیشتری فیلم را نگاه می‌کنید و بدون اینکه دچار احساسات شدیدی شوید، صحنه‌های فیلم را می‌بینید.
از این روش می‌توانید در کار سخنرانی استفاده کنید. تصور کنید که به انتهای سخنرانی رسیده‌اید و همه ایستاده‌اند و برایتان کف می‌زنند. یک سخنرانی عالی ایراد کرده‌اید و دیگران با هیجان و رضایت شما را نگاه می‌کنند. با این کار، قبل از شروع سخنرانی، پایان آن را می‌بینید.
راست و قائم بایستید: وقتی برای سخنرانی می‌ایستید، سرتان را بالا و به شکل قائم نگه‌دارید. تصور کنید که ریسمانی از بالای سر شما به سقف کشیده شده است. با راست و قائم ایستادن می‌توانید از قدرت و اعتماد به نفس بیشتری برخوردار شوید.
دربرابر همه مخاطبان قدرتمند ظاهر شوید
اطمینان خاطر بر روی صحنه
پس از آنکه معرفی شدید، روی صحنه بروید و با کسی که شما را معرفی کرده است دست بدهید. بگذارید معرفی کننده از صحنه پایین برود و بعد به حاضران در جلسه نگاه کنید. لحظه‌ای مکث و سکوت کنید تا مخاطبان شما مهیای شنیدن حرف‌هایتان بشوند. تبسمی بکنید و به سراسر سالن سخنرانی نگاهی بیندازید. نشان دهید که از دیدن همه حاضران در این برنامه خوشحال هستید. وقتی همه حاضران سکوت کردند، سخنان آغازین خود را با لحنی دوستانه و توجه‌برانگیز شروع کنید. این سخنان آغازین باید به تدریج به متن سخنرانی شما و در نهایت به نتیجه‌گیری پایانی صحبت‌هایتان منتهی شود.
اشخاص در 30 ثانیه اول سخنرانی شما درباره‌تان تصمیم‌گیری می‌کنند. به همین دلیل تصویر شما، لباس و طرز آرایش شما نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. وضع ظاهر شما به حاضران در جلسه توضیح می‌دهد که چگونه فکر می‌کنید و درباره خودتان چه احساسی دارید.
راه‌های شروع یک سخنرانی:
-
از مسئولان برگزاری سخنرانی تشکر کنید.
-
با عبارت مثبت شروع کنید.
-
از حاضران در جلسه تعریف کنید.
-
حاضران در جلسه را به سر شوق آورید.
-
به حوادث جاری اشاره کنید.
-
به یک رویداد تاریخی اشاره کنید.
-
به یک آدم سرشناس اشاره کنید.
-
گفتگویی را که اخیراً داشته‌اید، تکرار کنید.
-
حرف تکان‌دهنده‌ای بزنید.
-
به بررسی‌های جدید اشاره کنید.
-
به حاضران در جلسه امید بدهید.
-
با خوش‌خلقی شروع کنید.
-
سرگرم‌کننده باشید.
-
سوالی مطرح کنید.
-
کاری کنید که حاضران در جلسه با هم صحبت کنند.
-
با حکایتی شروع کنید.
-
با وجوه مشترک خود و حاضران، بین خود و آنها پلی بسازید.
-
درباره خودتان با آنها صحبت کنید.
تسلط در جلسات با گروه‌های کوچک
اهمیت جلسات کوچک
بسیاری از صحبت‌های شما با گروه‌های کوچک صورت می‌گیرد و گاه تعداد کسانی که با شما در جلسه حضور دارند از یک یا دو نفر تجاوز نمی‌کند. این جلسات با جلسات بزرگ باید به دقت برنامه‌ریزی شوند. اینکه شما در این جلسات چگونه ظاهر می‌شوید، می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در میزان موفقیت شما داشته باشد.
اگر شما صحنه‌گردان جلسه هستید، طوری بنشینید که پشت‌تان به دیوار باشد. روبروی در ورودی بنشینید تا بر محل تشکیل جلسه احاطه کامل داشته باشید. باید بتوانید آمدن و رفتن همه افراد شرکت کننده را ببینید.
وقت شناس باشید و اگر کسی هنوز نیامده، فرض را بر نیامدن او بگذارید و جلسه را شروع کنید. از ابتدا هم، ساعت پایان جلسه را اعلام کنید تا همه بدانند که جلسه در چه زمانی تمام می‌شود.
اگر یکی از شرکت‌کنندگان در جلسه هستید، سوال کنید، حرفی بزنید و یا در 5 دقیقه اول جلسه موضع خود را مشخص نمایید. کسانی که در 5 دقیقه اول جلسه حرف می‌زنند، موقعیت مسلطی در باقی‌مانده اوقات جلسه پیدا می‌کنند.
برای قبول مسئولیت داوطلب شوید. در هر سازمان و هر تیمی، 20 درصد کارکنان 80 درصد کار را انجام می‌دهند. شرکت‌کنندگانی که به دنبال کار و اقدام هستند، در نزد همه جلوه می‌کنند.
متقاعد کردن دیگران
برای متقاعد کردن دیگران باید به آنها احساس مهم بودن بدهید، برای این کار باید به شش موضوع توجه داشته باشید:
-
پذیرش: برای اینکه نشان بدهید که کسی را می‌پذیرید، به هنگام ورود او ویا وقتی حرفی می‌زند، به او نگاه کنید و تبسمی تحویلش بدهید. این اقدام شما، عزت نفس او را افزایش می‌دهد و او در ذهن نیمه هشیارش می‌خواهد از حرف‌هایی که می‌زنید دفاع و حمایت کند.
-
تشکر و قدردانی: هرگاه از کسی تشکر و قدردانی می‌کنید، بر عزت نفس او می‌افزایید و دوست‌داشتنی بودن خود را نزد او افزایش می‌دهید.
-
تحسین کردن: وقتی از کاری که اشخاص می‌کنند یا از حرفی که می‌زنند تشکر می‌کنید، احساس ارزشمندی بیشتری می‌کنند.
-
تایید و تصدیق: همه به تایید دیگران احتیاج داریم. به خصوص کسانی که برایشان احترام قائل هستیم. هرگاه از کسی تعریف و کارش را تایید می‌کنید، عزت نفس و تصویر ذهنی او را بهتر می‌کنید و سبب می‌شوید درباره خودش و نیز درباره شما احساس بهتری پیدا کند.
-
توجه: راه توجه کردن، گوش دادن و نگاه کردن به کسی است که صحبت می‌کند. هرگز سخن او را قطع نکنید و در حین نگاه کردن به آنها، سری به علامت تایید پایین آورده و تبسمی بکنید و فرض را بر این بگذارید که حرفی که او می‌زند بسیار مهم است.
-
موافقت: بی جهت اعلام مخالفت نکنید. و در صورت مخالفت هم به جای اینکه بگویید: «من مخالف حرف تو هستم.» می‌توانید بگویید:«نکته جالبی است. اما اگر کسی با تو مخالفت کند چه جوابی می‌توانی به او بدهی؟»