تاریخچه شرکت تویوتا

تویوتا، تحقق یک رویا

(نوآوری، تعهد، ارزش­ مداری)

شرکت تویوتا:

• سال تأسیس: 1937

• سابقه: 75سال

• بنیانگذار شرکت ریسندگی تویوتا: ساکیشی تویودا

• بنیانگذار شرکت تویوتا موتور: کیشیدا تویودا

• حوزه­ ی فعالیت: تولید خودرو

• ویژگی: سومین خودروساز بزرگ جهان

• فروش در سال 2005: نزدیک به 190 میلیارد دلار

• تعداد فروش در سال 2005: نزدیک به 8 میلیون خودرو

• جایگاه در فورچون 500: 8 در سال 2005

تویوتا در ابتدای قرن بیستم به عنوان یک کارخانه­­ ی ریسندگی فعالیت می­کرد؛ ساکیشی تویودا که سال­ها در راه شغل پدر خود، یعنی فروش فرش فعالیت می­کرد این کارخانه را راه اندازی کرد و  در سال 1894 باهوش سرشار خود یک ماشین بافندگی صنعتی ابداع کرد و ساخت. او در سال 1924 نوع تمام اتوماتیک دستگاهش را ساخت و دو سال بعد کارخانه­ ی تمام اتوماتیک ریسندگی تویوتا، تأسیس شد.

کیشیرو، پسر کنجکاو و مستعد ساکیشی که در رشته­ ی مهندسی مکانیک تحصیل کرده بود، در کارخانه­ ی پدرش مشغول به کار شد. اما همه­ ی توجه و همت او صرف تولید موتور خودرو شد. در سال 1930 کیشیرو تحقیق بر روی موتورهای گازوئیلی را آغاز کرد و سه سال بعد بخش خودرو را در قسمت کوچکی از کارخانه­ ی ریسندگی پدر راه انداخت.  در سال 1935 اولین کارخانه­ ی تویوتا کار خود را آغاز کرد و سال بعد لوگوی تویودا به تویوتا تغییر یافت. یک سال بعد شرکت تویوتا موتور به طور رسمی افتتاح شد. بدین ترتیب یکی از موفق­ترین کارخانه ­های ریسندگی ژاپن در بین دو جنگ جهانی با تغییر گرایش، به کارخانه­ ی خودروسازی تبدیل شد. تلاش و همت کیشیرو تویودا باعث شد از دل کارخانه­ ی پدرش، کارخانه­ ی جدیدی متولد شود.

در سال 1952 با مرگ کیشیرو، مسئولیت شرکت بر عهده ­ی ایجی تویودا، پسر عموی او قرار گرفت.در سال­های بعدی، ایجی به همراه پسر کیشیرو، شوئی شیرو تویودا، تویوتا را به یکی از شرکت­ های بزرگ خودروسازی جهان تبدیل کردند.

در سال 1977 مرکز فنی تویوتا در آمریکا افتتاح شد و در 1984 همکاری با جنرال موتورز در آمریکا را آغاز کرد. پس از ایجی، تایچی اونو مسئولیت شرکت را بر عهده داشت و در استقرار سیستم تولید تویوتا همت گماشت و اصول راهنمای تویوتا را در سال 1992 منتشر کرد.

سیستم تولید تویوتا:

تویوتا یک شرکت معمولی خودرو نیست. از همان آغاز راه اندازی شرکت، اصول و مبانی بکر مدیریتی در این شرکت به کار گرفته شد. پدر کیشیرو معتقد بود هیچ فرآیندی را نمی­توان کامل نامید و همیشه راهی برای بهبود وجود دارد، همین اندیشه بهبود فرآیند “کایزن” یا ” بهبود مستمر” را در تویوتا نهادینه کرد. از این رو، تویوتا سیستم تولیدی را به دنیا عرضه کرد که به سیستم تولید نام مشهور است.

سیستمی که ساکیشی تویودا پدر کیشیرو همواره درباره­ ی آن می­گفت:

“اگر هم کامل بدون سیستمی که مبتنی بر اندیشه­ ی ناب بود، دور از دسترس باشد اما فرآیند تلاش برای دستیابی به آن منجر به نتایج مطلوب می­شود.“

فلسفه ­ی تولید تویوتا، مبتنی بر اصل حذف کامل اتلاف­هاست. کیشیرو معتقد بود شرایط مطلوب تولید وقتی است که ماشین آلات و افراد باهم کارکنند تا بدون هیچگونه اتلافی ارزش افزوده ایجاد شود.

اونو تایچی، مهندس جوانی که در سال 1932 به تویوتا پیوست در توسعه­ ی اندیشه­ ی کایزن در تویوتا نقش مهمی داشت. او با ابداع سیستم “کانبان”، بُعد دیگری از سیستم تولید تویوتا را عرضه کرد. تایچی اونو پیشتاز سیستم تولید تویوتا، براین باور بود کهبزرگ­ترین مشکل وقتی است که هیچ مشکلی وجود نداشته باشد.

او به طور مستمر به کارکنان می­گفت به هر موضوعی که برخورد می­کنید پنج بار بپرسید: “چرا؟” چون با این پنج پرسش، ریشه­ ی مشکل به دست می ­آید. اونو معتقد بود باید به مسائل عمیق نگاه کرد و به ریشه رسید.

در سیستم تولید تویوتا، موارد زیر به کار گرفته شده است:

• تولید به هنگام: روشی است که در آن هر قطعه، درست در هنگامی که به آن نیاز است، تهیه و همزمان وارد خط تولید می­شود؛ یعنی هیچ موجودی در انباری وجود ندارد. نظام تولید به هنگام بر مبنای پاسخگویی به پرسش ­های زیر بنا شده است:

  1. چه چیز نیاز است؟

  2. چه وقت نیاز است؟

  3. چه مقدار نیاز است؟

بدین ترتیب می توان میزان اتلاف را در نظام تولید به کمترین میزان رساند و به این وسیله بهره­ وری را افزایش داد. با صفر کردن موجودی انبار، هزینه­ های نگهداری در انبار حذف می­شود. لازمه­ ی این کار ارتباط بسیار قوی با تأمین کنندگان قطعات و مدیریت صحیح زنجیره­ ی تأمین  است.

• کانبان: کانبان یک لغت ژاپنی است به معنی کارت، بلیت و علامت. کانبان در تولید تویوتا ابزاری برای مدیریت جریان و تولید مواد است. این سیستم یک سیستم متمایز و متفاوت کنترل است. وقتی در ایستگاه کاری قطعه­ ای نیاز است ، این نیاز اطلاع داده می­شود و سپس قطعه به سرعت تولید و حمل میشود. به گونه­ ای که وقفه ­ای در تولید پیش نیاید.

فلسفه­ و چشم انداز تویوتا:

چشم انداز تویوتا چنین است:

” ما قصد داریم بر اساس اصول راهنمای خود در توسعه ­ی پایدار جامعه و زمین مشارکت داشته باشیم. بدین منظور تعامل باز و منصفانه­ ی مدیریت با ذی­نفعان، کارکنان، محیط زیست، جامعه و شرکای کسب­ و کار برایمان بسیار مهم است. ما عملیات کسب ­وکار خود را یکپارچه و صادقانه انجام می­دهیم.”

فرهنگ سازمانی و ارزش­ ها:

ساکیشی تویودا بنیانگذار شرکت نساجی تویوتا، در سال 1935، پنج اصل اساسی تویوتا را بدین شرح اعلام کرد:

1. همواره وظیفه شناس باش و در شرکت و در همه ­ی خوبی­ ها سهمی داشته باش.

2. همواره کوشا و خلاق باش و بکوش جلوتر از زمان خود باشی.

3. همواره بکوش تا فضای گرم و دوستانه در محیط کار برقرار سازی.

4. همواره به یاد خدا باش و بکوش تا شکر نعمت ­های او را بجای آوری.

در سال1992، اصول راهنمای تویوتا منتشر و در 1977 ویرایش شد. اصول راهنما، فلسفه­ ی شرکت را خلاصه می­کند و چشم­انداز شرکت را ارائه می­دهد.  این اصول هفتگانه عبارتند از:

1. احترام گذاشتن به زبان و روح قانون هر ملت و گشاده بودن و صادق بودن فعالیت­های شرکت در جهت اینکه یک شهروند جهانی خوب باشد

2. احترام به فرهنگ و آداب ملل و سهیم شدن در توسعه اقتصاد و اجتماع با شرکت در فعالیت­ های جامعه

3. وقف کردن خود برای تولید محصول ناب و ایمن و بهبود کیفیت فعالیت ­های خود در هر کجا

4. خلق و توسعه ­ی فناوری­ های پیشرفته و تولید محصول و خدمات نمونه و برجسته که نیازهای مشتریان جهانی را برآورده سازد

5. فرهنگی را در شرکت ایجاد کنید که خلاقیت فردی و ارزش­های تیمی را گسترش دهد، همزمان اعتماد متقابل را ارج نهد و احترام کارکنان و مدیران را نظر بگیرید.

6. رشد و توسعه­ را به وسیله ­ی مدیریت نوآوری دنبال کنید.

7. با شرکای کسب ­وکار در تحقیقات و خلق و رشد پایدار و سود متقابل همکاری کنید.

در سال 2001 یک راه تویوتا منتشر شد. اصول چهارده گانه­ ی راه تویوتا عبارت است از:

1. تصمیمات مدیریتی را برای به سطح آمدن و کشف و شناخته شدن مسائل و مشکلات ایجاد کنید.

2. فرآیند مستمری برای به سطح آمدن و کشف و شناخته شدن مسائل و مشکلات ایجاد کنید.

3. برای اجتناب از تولید بیش از حد، سیستم تولید ناب استفاده کنید.

4. فشار کار را متعادل کنید. مثل لاک­پشت کار کنید نه مثل خرگوش.

5. فرهنگ توقف کار برای حل مشکل را ایجاد کنید تا کیفیت عالی در همان اولین زمان تولید به دست آید.

6. اهداف و فرآیندهای استاندارد شده، اساس بهبود مستمر و توانمندسازی کارکنان است.

7. از کنترل چشمی استفاده کنید تا مسأله و مشکلی پنهان نماند.

8. تنها از فناوری پایدار و آزموده شده استفاده کنید تا به افراد و فرآیندهای شما خدمت کند.

9. رهبرانی پرورش دهید که کار را درک کنند، برای زندگی فلسفه داشته باشند و آن­ را به دیگران تعلیم دهند.

10. افراد و تیم ­هایی را توسعه دهید که به فلسفه ­ی شرکت شما باور دارند.

11. با کمک به توسعه­ ی شبکه­ ی وسیع  شرکا و تأمین کنندگان خود به آن­ها احترام بگذارید.

12. هنگام تصمیم ­گیری همه­ ی راه ­های ممکن را ببینید، به اجماع و توافق جمعی برسید، اگرچه تصمیم می­گیرید، اما پس از آن خیلی سریع تصمیم خود را اجرا کنید.

13. با بازخورد بیرحمانه­ ی مشکلات و بهبود مستمر، یک سازمان یادگیرنده ایجاد کنید.

14. راه بیفتید و برای درک موقعیت­ ها، خودتان آن­ها را ببینید.

ساکیشی تویودا می­گفت:

” پنجره را باز کن، دنیای بزرگی بیرون وجود دارد.“

کیشیرو تویودا، در گوشه ­ای از کارخانه­ی پدر، خط تولید موتور گازوئیلی و رویای تولید یک خودرو شخصی را تحقق بخشید. هم اکنون کاتسواکی واتانا مدیرعامل تویوتاست. او هماهنگی با مردم، جامعه و محیط را سرلوحه­ ی خود قرار داده و می گوید:

“هدف ما این است که یک شهروند جهانی خوب باشیم.“

برخی از شعارهای منتشر شده­ ی تویوتا عبارتند از:

• “مشتری” حرف اول را می­زند، سپس نوبت ” فروشنده” است و در آخر “سازنده” قرار دارد.

• راه کسب تجربه، رو به­ رو شدن با چالش ­هاست.

• کیفیت را باید به وسیله­ ی کار تیمی حفظ کرد.

• فکر خوب، محصولات خوب.

• متفکر، نوآور و خلاق باش.

• خودت، با تلاش خود، از حرمت خود دفاع کن.

• ما دستاوردهای بزرگ را با زحمات خود به دست آورده ­ایم.

• کیفیت در حین فرآیند، ساخته می­شود.

• اعتماد رمز موفقیت است.

“تویوتا” نامی است که معنای بیش از یک خودروساز را در دل جای داده است. در حقیقت تویوتا نمادی از توسعه­ ی قوی یک شرکت است، نماد کامل تبدیل یک کسب­ وکار خانوادگی به کسب­ وکاری در سطح جهانی.

شاید اگر همت، رویا و خطر پذیری کیشیرو تویودا در راه اندازی خط تولید موتور گازوئیلی کوچک در گوشه ­ای از کارخانه ریسندگی پدرخود نبود، امروز چنین تویوتای متفاوتی وجود نداشت.

تویوتا نمادی از مدیریت موفق و مبتکر است که بسیاری از  ایده ­ها و اندیشه ­های خلاق مانند نظام آراستگی، بهبود مستمر، کایزن، سیستم کانبان، سیستم تولید ناب و تولید به هنگام را به دنیا عرضه کرد.

این ریشه ­های اصیل و با بنیه، درخت تناور تویوتا را آنقدر قدرتمند کرده که هر رقیبی را کنار می­زند و دور نیست که در آینده ­ی بسیار نزدیک با پشت سر گذاشتن دو رقیب نزدیک خود، در جایگاه برترین خودروساز جهان بنشیند و برتری بلامنازع خود در ژاپن را به سراسر دنیا تسری دهد.

تولید حدود 8 میلیون خودرو در سال که نزدیک نیمی از آن در خارج از ژاپن تولید می­شود، دستاورد اندکی نیست، اما رهبران شرکت تویوتا بیش از آنکه به اعداد بیندیشند، آنگونه که در فلسفه­ ی مدیریت خود تأکید کرده ­اند، به ارزش­ها می­بالند و همان­ ها را عامل پایداری موفقیت و سرآمدی شرکت خود می­دانند.

آینده:

تویوتا چشم ­انداز جهانی خود را برای سال 2010 چنین ترسیم کرده بود:

“خلق خودروها و جامعه­ ی خودمحور که در آن افراد می­توانند با سهولت و ایمنی رانندگی کنند. برای دستیابی به این مقصد، باید موازنه­ ای بین کمینه کردن و بیشینه کردن وجود داشته باشد. کمینه کردن، چشم ­انداز و فلسفه ­ی تلاش ­های تویوتاست در به حداقل رساندن جنبه ­های منفی خودرو مانند تأثیر مخرب محیط زیستی، ترافیکی و تصادفات.

بیشینه کردن، فلسفه­ و چشم انداز تویوتاست در بیشتر کردن جنبه ­های مثبت خودرو؛ مانند راحتی، سرگرمی، مشعوف ساختن و مهیج کردن. تشدید مؤثر این دو رویکرد، حرکت پایدار را در پی دارد.”

منبع: خلاقیت و کارآفرینی دو بال پرواز ما